Wycena wartości firmy

Wycena wartości firmy polega na pomiarze i ustaleniu wartości przedsiębiorstwa. Miarą siły każdego przedsiębiorstwa jest jego wartość w jednostkach pieniężnych. Jednak wartości firmy ze względu na trudność zagadnienia i niejednorodne traktowanie nie jest łatwa w wycenie. Mówiąc o wartości firmy mamy na myśli współistnienie wielu wartości przedsiębiorstwa: ekonomicznej, rynkowej oraz opartej na wartości nakładów poniesionych na jego stworzenie.

Wartość użytkowa oraz wartość wymienna jest nośnikiem wartości i przedmiotem wyceny

Wartość firmy (ang.good will) jest składnikiem aktywów w bilansie, który pojawia się w momencie kupna-sprzedaży przedsiębiorstwa

Zgodnie z art. 33 ust.4 ustawy o rachunkowości "wartość firmy stanowi różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto". Z ujemną wartością firmy mamy do czynienia, jeśli cena nabycia jednostki lub jej zorganizowanej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto Ujemną wartość firmy ujmuje się w pasywach bilansu.

TL;DR

Wycena wartości firmy polega na ustaleniu jej wartości w jednostkach pieniężnych. Istnieje wiele metod wyceny, takich jak metoda kosztowa, metoda dochodowa i metoda porównawcza. Wycena firmy jest przydatna w transakcjach kupna-sprzedaży, restrukturyzacji, zarządzaniu strategicznym i innych obszarach. Ważne jest przeprowadzenie wyceny przez doświadczoną firmę lub ekspertów, z wyprzedzeniem i przy użyciu różnych metod. Wycena ma również funkcje informacyjne, doradcze i argumentacyjne.

Etapy

Proces badania wartości przedsiębiorstwa składa się z dwóch, głównych i następujących po sobie etapów:

• Pomiaru wartości przedsiębiorstwa,
• Analizy i oceny uzyskanych wyników pomiaru.

Metody wyceny

Dokonując wyceny firmy należy posługiwać się metodami wyceny a ich wybór zależy od celu dokonywania wyceny, przedmiotu wyceny, rodzaju przedsiębiorstwa, specyfiki branży oraz dostępnych informacji. Ogólnie stosowane metody i techniki szacowania wartości przedsiębiorstwa opierają się na następujących podejściach:

• kosztowym,
• dochodowym,
• porównawczym (rynkowym) - wycena przedsiębiorstwa oparta na bilansie, rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych;
• mieszanym - stosowane jest w szczególnych przypadkach.

Wycena oparta o koszty

Wycena wartości firmy w oparciu o poniesione koszty bazuje na zapisach księgowych z przeszłości, które obrazują dokonywane przez przedsiębiorstwo działania. Do metod z grupy kosztowej należy również metoda kosztów odtworzenia - jest ona podobna do poniesionych kosztów z tą jednak różnicą, że na strukturę wydatków patrzy się z punktu widzenia chwili obecnej.

Wycena wartości w oparciu o wartość giełdową przedsiębiorstwa należy do metod rynkowych i pozwala na oszacowanie wartości w momencie prowadzonej analizy (podstawą jest różnica między ceną rynkową przedsiębiorstwa a jego wartością księgową netto).

Wycena oparta o dochody

Oraz z grupy metod dochodowych, metoda przychodów okresów przyszłych. Bazuje ona na założeniu, że firma może generować dodatkowe przychody, więc podstawą wyceny są przychody przyszłych okresów. Do najważniejszych obszarów, zadań wymagających wyceny firmy należą między innymi: transakcje kupna i sprzedaży, restrukturyzacja przedsiębiorstwa, zarządzanie strategiczne w oparciu o kryterium kształtowania wartości firmy, cele podatkowe, prowadzenie transakcji finansowych itp.

Podstawowe reguły wyceny przedsiębiorstwa

1. proces wyceny przedsiębiorstwa powinien być przeprowadzany przez doświadczoną firmę konsultingową lub niezależnych ekspertów,
2. należny wyznaczyć cel przed przystąpieniem do wyceny,
3. dokonanie wyceny powinno odbyć się przy wykorzystaniu kilku dostępnych metod szacowania wartości,
4. wycena powinna być wykonana z odpowiednim wyprzedzeniem, tak aby nie była narzucona presja braku czasu,
5. wycena nie może być dokonywana przy niedostatku środków finansowych na jej realizację.

Kategorie wyceny przedsiębiorstwa

• Wartość ekonomiczna (economic value)
• Wartość księgowa (book value)
• Wartość rynkowa (market value)
• Rzeczywista wartość rynkowa (fair market value)
• Wartość inwestycyjna (investment value)
• Wartość nieodłączna, wewnętrzna, fundamentalna (intrinsic, fundamental value)
• Wartość godziwa (fair value)
• Wartość odtworzeniowa (reproduction value)
• Wartość likwidacyjna (liquidation value)

Zastosowanie wyceny

Korzyści płynące z zastosowania wyceny wartości przedsiębiorstwa wynikają z ich podstawowych funkcji:

• Informacyjnej - dostarczają informacje na temat sytuacji firmy oraz jej perspektyw i możliwości rozwoju.
• Doradczej - dostarczając dane dotyczące firmy pozwala na skuteczne zarządzanie nią oraz na realizowanie transakcji kupna-sprzedaży.
• Argumentacyjnej - polepsza pozycję przetargową w sytuacjach negocjacji z klientami, bankiem, itp.

Przypisy

Wycena wartości firmy — artykuły polecane

Wartość godziwa — Majątkowe metody wyceny przedsiębiorstw — Analiza rachunku zysków i strat — Plan finansowy — Koszt historyczny — Analiza wrażliwości — Dochodowe metody wyceny przedsiębiorstw — Analiza finansowa — Zasady planowania finansowego

Bibliografia

• Borowiecki R. (1992), Wycena przedsiębiorstw, TONiK, Warszawa
• Grudzewski M.W., Hejduk K.I. (2000), Restrukturyzacja firmy jako kierunek wzrostu jej wartości, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia", Vol.XXXIV, Tom 34, Warszawa, s. 25-57
• Jaki A. (2000), Wycena przedsiębiorstwa, ZAKAMYCZE, Zakamycze
• Jaki A. (2008), Wycena i kształtowanie wartości przedsiębiorstwa wyd. IV poszerzone, Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska, Kraków
• Kamela Sowińska A. (1996), Wartość firmy, PWE, Warszawa
• Nita B. (2007), Metody wyceny i kształtowania wartości przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Szablewski A. (red.) (2008) 'Wycena i zarządzanie wartością firmy, Wydawnictwo Poltext, Warszawa
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591
• Zadora H. (2010), Wycena przedsiębiorstw: w teorii i praktyce, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa

Autor: Agata Czarnik, Jesica Pawłowicz