Historia pieniądza: Różnice pomiędzy wersjami
m (Dodanie MetaData Description) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| Linia 13: | Linia 13: | ||
</ul> | </ul> | ||
}} | }} | ||
Pieniądz - coś ogólnie przyjętego jako środek wymiany, miara wartości lub środek płatniczy. Pieniądze to jeden z najwcześniejszych i najbardziej znaczących wynalazków cywilizacji, są niezbędne dla rozwoju handlu. | Pieniądz - coś ogólnie przyjętego jako środek wymiany, miara wartości lub środek płatniczy. Pieniądze to jeden z najwcześniejszych i najbardziej znaczących wynalazków cywilizacji, są niezbędne dla rozwoju handlu. | ||
==TL;DR== | ==TL;DR== | ||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
==Etapy rozwoju pieniądza== | ==Etapy rozwoju pieniądza== | ||
[[Rozwój]] pieniądza można podzielić na następujące etapy: | [[Rozwój]] pieniądza można podzielić na następujące etapy: | ||
* '''[[System]] handlu wymiennego''' | * '''[[System]] handlu wymiennego''' | ||
[[Handel]] wymienny to zamiana towaru lub [[usługi]] bezpośrednio na inny [[towar]] lub usługę o wartości równej lub większej, bez korzystania z formalnej metody zorganizowanej wymiany, takiej jak pieniądze. Ten prosty [[proces]] pozwalał w starożytności handlowcom, rolnikom, myśliwym, handlarzom futer, dostawcom tranzytu i handlowcom na starożytnych szlakach prowadzić interesy. Handel wymienny istniał na długo przed walutami krajowymi lub światowymi. Pierwszą formą pieniędzy, już od 9000 p. n. e., były zwierzęta takie jak bydło, owce i wielbłądy. Gdy ludzie zaczęli uprawiać własne produkty, zboże i warzywa stały się cennymi towarami. W niektórych częściach świata cennym przedmiotem były koraliki, zęby dzikich zwierząt lub skóry (G.S. Popli 2016 s. 2). | [[Handel]] wymienny to zamiana towaru lub [[usługi]] bezpośrednio na inny [[towar]] lub usługę o wartości równej lub większej, bez korzystania z formalnej metody zorganizowanej wymiany, takiej jak pieniądze. Ten prosty [[proces]] pozwalał w starożytności handlowcom, rolnikom, myśliwym, handlarzom futer, dostawcom tranzytu i handlowcom na starożytnych szlakach prowadzić interesy. Handel wymienny istniał na długo przed walutami krajowymi lub światowymi. Pierwszą formą pieniędzy, już od 9000 p. n. e., były zwierzęta takie jak bydło, owce i wielbłądy. Gdy ludzie zaczęli uprawiać własne produkty, zboże i warzywa stały się cennymi towarami. W niektórych częściach świata cennym przedmiotem były koraliki, zęby dzikich zwierząt lub skóry (G.S. Popli 2016 s. 2). | ||
* '''Pierwsze monety''' | * '''Pierwsze monety''' | ||
Pierwsze monety zostały wyprodukowane 2700 lat temu w Lidii, która jest teraz częścią Turcji. Były wykonywane ze złota, które często łączono z innymi metalami. Monety nie miały okrągłego kształtu, który jest charakterystyczny dla współczesnych monet. Zamiast tego bito je w nierównomierne, okrągłe formy, które następnie tłoczono, aby wskazać ich [[wartość]]. Ich wartość była bezpośrednio skorelowana z zawartym w nich metalem. Przykładowo, większej, złotej monecie przypisywano większą wartość, niż mniejszej. (G.S. Popli 2016 s. 5) | Pierwsze monety zostały wyprodukowane 2700 lat temu w Lidii, która jest teraz częścią Turcji. Były wykonywane ze złota, które często łączono z innymi metalami. Monety nie miały okrągłego kształtu, który jest charakterystyczny dla współczesnych monet. Zamiast tego bito je w nierównomierne, okrągłe formy, które następnie tłoczono, aby wskazać ich [[wartość]]. Ich wartość była bezpośrednio skorelowana z zawartym w nich metalem. Przykładowo, większej, złotej monecie przypisywano większą wartość, niż mniejszej. (G.S. Popli 2016 s. 5) | ||
<google>t</google> | <google>t</google> | ||
* '''Pierwsze banknoty''' | * '''Pierwsze banknoty''' | ||
Papierowe banknoty po raz pierwszy został użyty przez Chińczyków w 618-907 r. n. e. i miały formę prywatnych wyciągów kredytowych lub rachunków. System działał dobrze przez kilkaset lat, aż [[kryzys]] inflacyjny doprowadził do jego wyeliminowania w 1455 roku. Pierwsze banknoty drukowano na korze, a później na zwykłym papierze. Obecnie wiele współczesnych banknotów wykonanych jest z bawełnianego papieru. Zazwyczaj są one wzmocnione materiałami, takimi jak alkohol poliwinylowy, które nadają mu dodatkową wytrzymałość. Niektóre kraje, w tym Wielka Brytania i Kanada, również używają banknotów polimerowych. Ten rodzaj wykonana ma wiele zalet w porównaniu z wersjami papierowymi. Polimer pozostaje czystszy dłużej niż banknoty papierowe, umożliwia drukarkom wprowadzenie nowych funkcji bezpieczeństwa i wydłuża żywotność banknotu. Oznacza to, że są bardziej przyjazne dla środowiska niż tradycyjne banknoty (G.S. Popli 2016, s. 5). | Papierowe banknoty po raz pierwszy został użyty przez Chińczyków w 618-907 r. n. e. i miały formę prywatnych wyciągów kredytowych lub rachunków. System działał dobrze przez kilkaset lat, aż [[kryzys]] inflacyjny doprowadził do jego wyeliminowania w 1455 roku. Pierwsze banknoty drukowano na korze, a później na zwykłym papierze. Obecnie wiele współczesnych banknotów wykonanych jest z bawełnianego papieru. Zazwyczaj są one wzmocnione materiałami, takimi jak alkohol poliwinylowy, które nadają mu dodatkową wytrzymałość. Niektóre kraje, w tym Wielka Brytania i Kanada, również używają banknotów polimerowych. Ten rodzaj wykonana ma wiele zalet w porównaniu z wersjami papierowymi. Polimer pozostaje czystszy dłużej niż banknoty papierowe, umożliwia drukarkom wprowadzenie nowych funkcji bezpieczeństwa i wydłuża żywotność banknotu. Oznacza to, że są bardziej przyjazne dla środowiska niż tradycyjne banknoty (G.S. Popli 2016, s. 5). | ||
* '''Karty kredytowe i debetowe''' | * '''Karty kredytowe i debetowe''' | ||
[[Karty płatnicze]] są alternatywą dla gotówki od 1914 roku, kiedy to Western Union wprowadził wśród swoich usług karty, które pozwalały niektórym klientom odroczyć płatności. W 1950 r. na rynku ukazały się karty opłat Diners Club. W 1951 r. korzystało z nich już 20 000 osób. W tym samym roku w Wielkiej Brytanii wprowadzono pierwszą kartę płatniczą. W 1958 r. American Express wyprodukował odroczoną kartę płatniczą, która została wydana w Wielkiej Brytanii w 1963 r. Już latach 60. XX wieku pojawiła się pierwsza nowoczesna [[karta kredytowa]], a w latach 80. karty debetowe i bankomaty stały się coraz bardziej popularne. Do 2001 r. Karty debetowe były używane częściej niż karty kredytowe. | [[Karty płatnicze]] są alternatywą dla gotówki od 1914 roku, kiedy to Western Union wprowadził wśród swoich usług karty, które pozwalały niektórym klientom odroczyć płatności. W 1950 r. na rynku ukazały się karty opłat Diners Club. W 1951 r. korzystało z nich już 20 000 osób. W tym samym roku w Wielkiej Brytanii wprowadzono pierwszą kartę płatniczą. W 1958 r. American Express wyprodukował odroczoną kartę płatniczą, która została wydana w Wielkiej Brytanii w 1963 r. Już latach 60. XX wieku pojawiła się pierwsza nowoczesna [[karta kredytowa]], a w latach 80. karty debetowe i bankomaty stały się coraz bardziej popularne. Do 2001 r. Karty debetowe były używane częściej niż karty kredytowe. | ||
* '''Płatności mobilne''' | * '''Płatności mobilne''' | ||
Coca-Cola jako pierwsza [[firma]] w historii w 1997 roku przeprowadziła [[płatność]] mobilną. [[Detalista]] napojów stworzył specjalne automaty, które umożliwiły konsumentom płacenie za napoje przez wysyłanie wiadomości tekstowych z urządzeń mobilnych. Od tego czasu ten rodzaj płatności gwałtownie wzrósł. Teraz więcej osób niż kiedykolwiek wcześniej płaci z dowolnego miejsca, a więcej handlowców może akceptować płatności w dowolnym miejscu, bez przywiązania do kasy fiskalnej (N. Ozatac 2018, s. 200). | Coca-Cola jako pierwsza [[firma]] w historii w 1997 roku przeprowadziła [[płatność]] mobilną. [[Detalista]] napojów stworzył specjalne automaty, które umożliwiły konsumentom płacenie za napoje przez wysyłanie wiadomości tekstowych z urządzeń mobilnych. Od tego czasu ten rodzaj płatności gwałtownie wzrósł. Teraz więcej osób niż kiedykolwiek wcześniej płaci z dowolnego miejsca, a więcej handlowców może akceptować płatności w dowolnym miejscu, bez przywiązania do kasy fiskalnej (N. Ozatac 2018, s. 200). | ||
* '''Kryptowaluty''' | * '''Kryptowaluty''' | ||
Kryptowaluta to cyfrowa [[waluta]], która wykorzystuje kryptografię do zabezpieczenia i weryfikacji swoich transakcji, rejestrując je w zdecentralizowanej i niezmiennej księdze zwanej [[blockchain]]. Mogą być używane jako środek wymiany lub [[magazyn]] wartości i są przedmiotem handlu na wielu giełdach na całym świecie. Można je postrzegać jako alternatywę dla standardowych walut krajowych. Jednak kryptowaluty nie mają fizycznej postaci, którą można na przykład wyjąć z bankomatów, i istnieją tylko w przestrzeni cyfrowej. Cyfrowe „monety” kryptowaluty można kupować, sprzedawać i zamieniać z powrotem na tradycyjne formy pieniądza na specjalistycznych giełdach kryptowalut. (A. Narayanan i in. 2016 s. 1) | Kryptowaluta to cyfrowa [[waluta]], która wykorzystuje kryptografię do zabezpieczenia i weryfikacji swoich transakcji, rejestrując je w zdecentralizowanej i niezmiennej księdze zwanej [[blockchain]]. Mogą być używane jako środek wymiany lub [[magazyn]] wartości i są przedmiotem handlu na wielu giełdach na całym świecie. Można je postrzegać jako alternatywę dla standardowych walut krajowych. Jednak kryptowaluty nie mają fizycznej postaci, którą można na przykład wyjąć z bankomatów, i istnieją tylko w przestrzeni cyfrowej. Cyfrowe „monety” kryptowaluty można kupować, sprzedawać i zamieniać z powrotem na tradycyjne formy pieniądza na specjalistycznych giełdach kryptowalut. (A. Narayanan i in. 2016 s. 1) | ||
[[Kategoria:Ekonomia]] | [[Kategoria:Ekonomia]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<noautolinks> | |||
* Narayanan A. (red.)2016, [https://books.google.pl/books?id=LchFDAAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=pl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false ''Bitcoin and Cryptocurrency Technologies: A Comprehensive Introduction''], New Jersey, s. 1 | * Narayanan A. (red.)2016, [https://books.google.pl/books?id=LchFDAAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=pl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false ''Bitcoin and Cryptocurrency Technologies: A Comprehensive Introduction''], New Jersey, s. 1 | ||
* Ozatac N. (2018), [https://books.google.pl/books?id=MSt1DwAAQBAJ&pg=PA50&dq=ozatac+money&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwj76dmSxcDoAhXs-ioKHZp-AOcQ6AEIKzAA#v=onepage&q=ozatac%20money&f=false ''Emerging Trends in Banking and Finance''], Springer, Szwajcaria, s. 1 | * Ozatac N. (2018), [https://books.google.pl/books?id=MSt1DwAAQBAJ&pg=PA50&dq=ozatac+money&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwj76dmSxcDoAhXs-ioKHZp-AOcQ6AEIKzAA#v=onepage&q=ozatac%20money&f=false ''Emerging Trends in Banking and Finance''], Springer, Szwajcaria, s. 1 | ||
* Popli G.S. (2016), ''[https://books.google.pl/books?hl=pl&lr=&id=Cu1KCwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR1&dq=G.+S.+Popli+moeny&ots=Z7mDKXbYNy&sig=Kg4_-JzDKFGcxJI7gp14ucB9UME&redir_esc=y#v=onepage&q=G.%20S.%20Popli%20moeny&f=false Principles and Systems of Banking]'', PHI Learning Pvt. Ltd., Delhi, s. 2,5,200 | * Popli G.S. (2016), ''[https://books.google.pl/books?hl=pl&lr=&id=Cu1KCwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR1&dq=G.+S.+Popli+moeny&ots=Z7mDKXbYNy&sig=Kg4_-JzDKFGcxJI7gp14ucB9UME&redir_esc=y#v=onepage&q=G.%20S.%20Popli%20moeny&f=false Principles and Systems of Banking]'', PHI Learning Pvt. Ltd., Delhi, s. 2,5,200 | ||
</noautolinks> | |||
{{a|Gabriela Dąbek}} | {{a|Gabriela Dąbek}} | ||
{{#metamaster:description|Poznaj historię pieniądza - środek wymiany, miara wartości i płatniczy. Dowiedz się, jakie znaczenie miały w rozwoju handlu i jak ewoluowały przez wieki.}} | {{#metamaster:description|Poznaj historię pieniądza - środek wymiany, miara wartości i płatniczy. Dowiedz się, jakie znaczenie miały w rozwoju handlu i jak ewoluowały przez wieki.}} | ||
Wersja z 20:36, 26 paź 2023
| Historia pieniądza |
|---|
| Polecane artykuły |
Pieniądz - coś ogólnie przyjętego jako środek wymiany, miara wartości lub środek płatniczy. Pieniądze to jeden z najwcześniejszych i najbardziej znaczących wynalazków cywilizacji, są niezbędne dla rozwoju handlu.
TL;DR
Artykuł omawia rozwój pieniądza od systemu handlu wymiennego i pierwszych monet, po banknoty, karty płatnicze, płatności mobilne i kryptowaluty. Przedstawione są etapy rozwoju pieniądza oraz charakterystyka różnych form płatności.
Etapy rozwoju pieniądza
Rozwój pieniądza można podzielić na następujące etapy:
- System handlu wymiennego
Handel wymienny to zamiana towaru lub usługi bezpośrednio na inny towar lub usługę o wartości równej lub większej, bez korzystania z formalnej metody zorganizowanej wymiany, takiej jak pieniądze. Ten prosty proces pozwalał w starożytności handlowcom, rolnikom, myśliwym, handlarzom futer, dostawcom tranzytu i handlowcom na starożytnych szlakach prowadzić interesy. Handel wymienny istniał na długo przed walutami krajowymi lub światowymi. Pierwszą formą pieniędzy, już od 9000 p. n. e., były zwierzęta takie jak bydło, owce i wielbłądy. Gdy ludzie zaczęli uprawiać własne produkty, zboże i warzywa stały się cennymi towarami. W niektórych częściach świata cennym przedmiotem były koraliki, zęby dzikich zwierząt lub skóry (G.S. Popli 2016 s. 2).
- Pierwsze monety
Pierwsze monety zostały wyprodukowane 2700 lat temu w Lidii, która jest teraz częścią Turcji. Były wykonywane ze złota, które często łączono z innymi metalami. Monety nie miały okrągłego kształtu, który jest charakterystyczny dla współczesnych monet. Zamiast tego bito je w nierównomierne, okrągłe formy, które następnie tłoczono, aby wskazać ich wartość. Ich wartość była bezpośrednio skorelowana z zawartym w nich metalem. Przykładowo, większej, złotej monecie przypisywano większą wartość, niż mniejszej. (G.S. Popli 2016 s. 5)
- Pierwsze banknoty
Papierowe banknoty po raz pierwszy został użyty przez Chińczyków w 618-907 r. n. e. i miały formę prywatnych wyciągów kredytowych lub rachunków. System działał dobrze przez kilkaset lat, aż kryzys inflacyjny doprowadził do jego wyeliminowania w 1455 roku. Pierwsze banknoty drukowano na korze, a później na zwykłym papierze. Obecnie wiele współczesnych banknotów wykonanych jest z bawełnianego papieru. Zazwyczaj są one wzmocnione materiałami, takimi jak alkohol poliwinylowy, które nadają mu dodatkową wytrzymałość. Niektóre kraje, w tym Wielka Brytania i Kanada, również używają banknotów polimerowych. Ten rodzaj wykonana ma wiele zalet w porównaniu z wersjami papierowymi. Polimer pozostaje czystszy dłużej niż banknoty papierowe, umożliwia drukarkom wprowadzenie nowych funkcji bezpieczeństwa i wydłuża żywotność banknotu. Oznacza to, że są bardziej przyjazne dla środowiska niż tradycyjne banknoty (G.S. Popli 2016, s. 5).
- Karty kredytowe i debetowe
Karty płatnicze są alternatywą dla gotówki od 1914 roku, kiedy to Western Union wprowadził wśród swoich usług karty, które pozwalały niektórym klientom odroczyć płatności. W 1950 r. na rynku ukazały się karty opłat Diners Club. W 1951 r. korzystało z nich już 20 000 osób. W tym samym roku w Wielkiej Brytanii wprowadzono pierwszą kartę płatniczą. W 1958 r. American Express wyprodukował odroczoną kartę płatniczą, która została wydana w Wielkiej Brytanii w 1963 r. Już latach 60. XX wieku pojawiła się pierwsza nowoczesna karta kredytowa, a w latach 80. karty debetowe i bankomaty stały się coraz bardziej popularne. Do 2001 r. Karty debetowe były używane częściej niż karty kredytowe.
- Płatności mobilne
Coca-Cola jako pierwsza firma w historii w 1997 roku przeprowadziła płatność mobilną. Detalista napojów stworzył specjalne automaty, które umożliwiły konsumentom płacenie za napoje przez wysyłanie wiadomości tekstowych z urządzeń mobilnych. Od tego czasu ten rodzaj płatności gwałtownie wzrósł. Teraz więcej osób niż kiedykolwiek wcześniej płaci z dowolnego miejsca, a więcej handlowców może akceptować płatności w dowolnym miejscu, bez przywiązania do kasy fiskalnej (N. Ozatac 2018, s. 200).
- Kryptowaluty
Kryptowaluta to cyfrowa waluta, która wykorzystuje kryptografię do zabezpieczenia i weryfikacji swoich transakcji, rejestrując je w zdecentralizowanej i niezmiennej księdze zwanej blockchain. Mogą być używane jako środek wymiany lub magazyn wartości i są przedmiotem handlu na wielu giełdach na całym świecie. Można je postrzegać jako alternatywę dla standardowych walut krajowych. Jednak kryptowaluty nie mają fizycznej postaci, którą można na przykład wyjąć z bankomatów, i istnieją tylko w przestrzeni cyfrowej. Cyfrowe „monety” kryptowaluty można kupować, sprzedawać i zamieniać z powrotem na tradycyjne formy pieniądza na specjalistycznych giełdach kryptowalut. (A. Narayanan i in. 2016 s. 1)
Bibliografia
- Narayanan A. (red.)2016, Bitcoin and Cryptocurrency Technologies: A Comprehensive Introduction, New Jersey, s. 1
- Ozatac N. (2018), Emerging Trends in Banking and Finance, Springer, Szwajcaria, s. 1
- Popli G.S. (2016), Principles and Systems of Banking, PHI Learning Pvt. Ltd., Delhi, s. 2,5,200
Autor: Gabriela Dąbek
