Wyliczenie wynagrodzenia
Wynagrodzenie jest ekwiwalentem wypłacanym przez pracodawcę za wykonywaną przez zatrudnionego pracę. Regulacje prawne związane z problematyką wynagradzania za pracę oraz wypłacania innych świadczeń dotyczących różnego rodzaju prac zawarte są w wielu źródłach prawnych o różnej randze i zakresie zastosowania. Główne przepisy odnośnie wynagrodzeń wyznacza ustawa Kodeks pracy (Dz.U.1974 Nr 24 poz.141), a szczegółowe zapisy zawarte są w aktach niższych rangą (m.in. rozporządzeniach, układach zbiorowych, regulaminach wynagradzania, umowach o pracę). (E. Mazurkiewicz 2012, s. 20)
Warunki wynagradzania i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą ustalają układy zbiorowe pracy. Samodzielnie ustalić warunki wynagradzania w regulaminie wynagradzania mogą pracodawcy nie objęci zakładowym ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy. Na wynagrodzenie pracownika może składać się wiele elementów. Najczęściej stosowanym systemem jest wypłata wynagrodzenia zasadniczego oraz ewentualnych dodatków. “Wynagrodzenie zasadnicze jest najważniejszym, stałym i obligatoryjnym składnikiem wynagrodzenia. Pracownik musi je otrzymywać regularnie, w stałych odstępach czasu i w wysokości co najmniej minimum ustawowego".
TL;DR
Artykuł omawia zagadnienia związane z wynagrodzeniem za pracę. Wskazuje na regulacje prawne dotyczące wynagrodzeń i świadczeń, takich jak Kodeks pracy i układy zbiorowe pracy. Opisuje system płac, formy płac (czasowa, akordowa, prowizyjna) oraz wynagrodzenie minimalne. Artykuł również omawia wynagrodzenie za czas nieobecności w pracy, takie jak urlop wypoczynkowy, urlop okolicznościowy i wynagrodzenie za czas przestoju.
System płac
System płac jest metodą określania wysokości zarobków zależnie od typu i organizacji pracy w danej firmie oraz od celu, jaki chce osiągnąć pracodawca. Składa on się z dwóch elementów:
- taryfa płac (inaczej tabela płac) - obejmuje stawki płac od najniższej do najwyższej dla poszczególnych grup i kategorii zaszeregowania pracowników. Stawki ustalone dla kategorii najniższej noszą nazwę stawek podstawowych. Różnica między stawką najniższą, a najwyższą stanowi o rozpiętości tabeli płac. Współczynnik kwalifikacyjny wyznacza relację określonej stawki do stawki podstawowej.("np. jeżeli stawka zaszeregowania I kategorii (najniższa, podstawowa) wynosi 3 zł za jedną godzinę pracy to stawka dla IV kategorii zaszeregowania przy współczynniku kwalifikacyjnym 1,6 wyniesie 3×1,6 = 4,80 zł za jedną godzinę pracy") (A. Momont 2012, s, 21)
- taryfikator kwalifikacyjny - to zestawienie zawodów, stanowisk pracy lub czynności w danej kategorii. W zakresie zaszeregowania pracowników do określonych kategorii, taryfikator określa, jaką wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne musi posiadać pracownik do wykonywania pracy zakwalifikowanej do określonej kategorii. Wynagrodzeniem wpisywanym do umowy o pracę jest stawka płac wynikająca z zaszeregowania pracownika.
Formy płac wynikają ze sposobów mierzenia ilości wykonanej pracy.W zależności od warunków i rodzaju wykonywanej pracy, stosuje się trzy podstawowe formy płac:
- czasowa (za efektywny czas pracy oraz kategorii osobistego zaszeregowania, może być wypłacane miesięcznie lub godzinowo)
- akordowa (za efekty pracy, nie zależy od wydajności pracy jednostki w określonym czasie)
- prowizyjna (zależy od wysokości uzyskanego obrotu, nie ma górnego pułapu ale określa się stawka prowizji)
(I.Nowacka 2015, s. 7)
Wynagrodzenie minimalne
Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu nie może otrzymywać wynagrodzenie za pracę niższe niż minimalne wynagrodzenie określone przez właściwego ministra w drodze Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 września 2017 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej (Dz.U. 2017 poz. 1747).
Oferowane pracownikowi wynagrodzenie za pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadającej do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu, biorąc za podstawę minimalne wynagrodzenie. (A. Momont 2012, s. 9)
Przy obliczaniu minimalnego wynagrodzenia pracownika muszą być wzięte pod uwagę przysługujące pracownikowi dodatki do wynagrodzeń zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń GUS z wyłączeniem:
- nagrody jubileuszowej
- odprawy emerytalnej i rentowej
- dodatkowego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych
Wynagrodzenie za czas nieobecności w pracy
Każdemu pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy za który zostaje nagrodzony tak samo gdyby w tym czasie normalnie pracował. W przypadku stałej pensji w wynagrodzeniu urlopowym nie są uwzględniane składniki wynagrodzenia i świadczenia, które mają charakter jednorazowy lub nieperiodyczny. Przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop uwzględnia się: wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, dodatek za pracę w porze nocnej, dodatek stażowy, dodatek za szkodliwe i niebezpieczne warunki pracy, dodatek za języki obce, premie nagrody periodyczne, dodatek funkcyjny.
Urlop okolicznościowy to zwolnienie pracownika od obowiązku wykonania pracy udzielany pracownikowi w szczególnych przypadkach. Zwolnienia tego typu udzielane są na dni, nieobecność pracownika w danym dniu powoduje obniżenie jego wymiaru czasu pracy o liczbę godzin, jaką pracownik miał przepracować w tym dniu.Sposób ustalania wynagrodzenia zależy przede wszystkim od systemu wynagradzania, w jakim zatrudniony jest pracownik.Przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop okolicznościowy nie są uwzględniane takie same składniki jak przy wynagrodzeniu urlopowym.
- Wynagrodzenie za czas przestoju
Przestój to nieplanowana i przejściowa okolicznościowa przerwa w wykonywaniu pracy, spowodowana czynnikami zewnętrznymi w normalnym funkcjonowaniu zakładu pracy. Wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy przysługuje pracownikowi tylko wtedy, gdy on był gotowy do jej wykonywania, a przestój nastąpił z przyczyn niezależnych od pracownika i jednocześnie dotyczących pracodawcy.
(I. Nowacka 2015, s. 12, 18, 21)
| Wyliczenie wynagrodzenia — artykuły polecane |
| Ruchomy czas pracy — Czas pracy — Posiłki regeneracyjne — Organizacja przerw w pracy — Świadczenie urlopowe — Godziny nadliczbowe — Urlop — Odprawa pracownicza — Staż pracy |
Bibliografia
- Mazurkiewicz A. (2012). Dokumentowanie pracy i płacy, s. 20
- Nowacka I. (2015), Wynagrodzenia i inne świadczenia - praktyczne rozliczenia, Serwis PP
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2018 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2019 r. Dz.U. 2018 poz. 1794
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
- Momont A. (2012), Wynagrodzenia za pracę, OIP, Poznań
Autor: Maryia Hulevich
