Informatyka

Informatyka- dyscyplina nauki zaliczana do nauk ścisłych zajmująca się teorią oraz praktyką przetwarzania informacji przy użyciu komputerów we wszystkich dziedzinach ludzkiej działalności. Przetwarzanie informacji oznacza proces zbierania, przechowywania, przekształcania, wyszukiwania, przesyłania oraz udostępniania informacji w celu zapewnienia sprawnego i celowego działania konkretnego systemu (A. Nowakowski 1999, s. 15-16)

Informatyka odgrywa podstawową rolę w zainspirowanym przez nią tworzeniu i rozwoju współczesnych komputerów elektronicznych, ich urządzeń zewnętrznych oraz oraz sieci i systemów realizacji procesów obliczeniowych. Stanowi dziś jedną z podstawowych dyscyplin naukowych, które kształtują w istotny sposób kierunki rozwoju nauki jako ogółu (S. Węgrzyn 2010, s. 1)

TL;DR

Informatyka to nauka zajmująca się przetwarzaniem informacji przy użyciu komputerów. Historia informatyki sięga XVII-XIX w., a dziedziny tej nauki obejmują m.in. administrację sieciową, grafikę komputerową, języki programowania, sztuczną inteligencję. Informatyka ma związki z matematyką, inżynierią komputerową i innymi naukami.

Nazewnictwo

Określenie informatyka powstało w wyniku połączenia dwóch słów, jakimi są informacja oraz automatyka (C. M. Olszak 2003, s. 19)

Słowo informatyka do języka polskiego wprowadzone zostało w Zakopanem w październiku 1968. Odbywała się wówczas konferencja "Naukowe problemy maszyn matematycznych", na której Romuald Marczyński wygłosił referat noszący tytuł "Informatyka, czyli maszyny matematyczne i przetwarzanie informacji". Wzór dla neologizmu informatyka stanowił francuski termin l’informatique, zdefiniowany przez Akademię Francuską. (J. Zawiła-Niedźwiecki 2010, s. 15)

Historia

Początki informatyki sięgają XVII-XIX w., kiedy podejmowano próby automatyzacji obliczeń przy użyciu maszyn mechanicznych (m.in. W. Schickard, B. Pascal, G.W. Leibniz) i zastosowania kart perforowanych do sterowania procesami technologicznymi (1725). Do późniejszego rozwoju technik obliczeniowych przyczyniły się prace Ch. Babbage’a nad maszynami liczącymi (1820-1843). Prace te skutkowały powstaniu pionierskej idei symbolicznego zapisu programów, której twórcą był A.A. Lovelace. W 1890 roku H. Hollerith wynalazł maszyny licząco-analityczne, które umożliwiały automatyzację przetwarzania dużych ilości danych statystycznych. Na lata 1940-1945 datuje się intensywny rozwój informatyki. Nastał on dzięki skonstruowaniu pierwszych elektromechanicznych maszyn cyfrowych (m.in. H.H. Aiken, K. Zuse), pierwszej elektronicznej maszyny cyfrowej (J.V. Atanasoff), a w 1945 roku - pierwszego komputera (J.P. Eckert i jw. Mauchly). Bardzo duże znaczenie dla informatyki miały prowadzone przez A.M. Turinga oraz J. Von Neumanna prace teoretyczne. W 1949 r. dzięki M.V. Wilkesowi zastosowano pamięć operacyjną, która umożliwiła rozwój technik programowania. Znaczne osiągnięcie informatyki polskiej stanowiło zapoczątkowanie budowy komputerów pod koniec lat 50. Wyposażono je w oryginalne oprogramowanie (systemy operacyjne oraz translatory). Lata 70.-80. to rozwój elektroniki, który umożliwił powszechny dostęp do sprzętu komputerowego. Powstało kilka nowych technik jego użytkowania, np. graficzny interfejs użytkownika. Opracowano również nowe metody programowania (programowanie obiektowe), a także narzędzia informatyki związane z sieciami komputerowymi, a zwłaszcza Internetem (P. Fulmański 2004, s. 23-29)

Informatyka a inne nauki

Zanim informatyka stała się odrębną dyscypliną, stanowiła część matematyki. To właśnie z niej informatyka czerpie podstawy teoretyczne. Inżynieria komputerowa, która zajmuje się głównie technologiczną stroną informatyki, posługuje się podobnymi metodami matematycznymi, co inżynieria oprogramowania.

Obliczenia ewolucyjne w informatyce mają swoje źródło w doświadczeniach genetyki, zaliczanej tradycyjnie do biologii, a rozwijanej głównie na potrzeby nauk rolniczych oraz medycznych. Profesor Stefan Węgrzyn stworzył interesującą koncepcję rozpatrywania organizmów żywych jako biologicznych systemów informatyki. Podejście to przeciwstawia się poglądom, że informatyka jest tylko nauką o technicznych systemach informatyki (M. Adamski 2002, s. 1-2)

Klasyfikacja dziedzin

Możemy wymienić najbardziej znane oraz powszechne działy informatyki. W kolejności alfabetycznej są to:

• administracja sieciowa- zarządzanie siecią komputerową,
• administracja systemem - zarządzanie systemem informatycznym,
• algorytmika - budowanie algorytmów i badanie utworzonych już struktur,
• architektura procesów- projektowanie procesorów niezbędnych do działania komputera,
• bezpieczeństwo komputerowe - dziedzina łącząca informatykę z telekomunikacją zapewniająca poufność oraz bezpieczeństwo danych,
• grafika komputerowa - dyscyplina wykorzystująca technikę komputerową w celu wizualizacji artystycznej oraz wizualizacji rzeczywistości,
• informatyka afektywna - zajmuje się metodami oraz narzędziami rozpoznawania, analizy, interpretacji i symulacji stanów emocjonalnych użytkowników komputerów,
• informatyka ekonomiczna - dyscyplina naukowa zajmująca się systemami informatycznymi,
• informatyka medyczna- metoda tworzenia systemów, które przetwarzają informacje wykorzystywane w opiece zdrowotnej,
• informatyka śledcza - dziedzina dostarczająca cyfrowych środków dowodowych, które dotyczą przestępstw popełnionych cyfrowo bądź przy użyciu systemów elektronicznych,
• inżynieria oprogramowania - zbiór metod, technik, narzędzi, modeli procesów wytwórczych stosowanych do wytwarzania oprogramowania,
• języki programowania - język o składni i semantyce zrozumiałych dla danego systemu komputerowego,
• programowanie komputerów - tworzenie kodu źródłowego programów komputerowych,
• sprzęt komputerowy - zbiór wszystkich urządzeń komputerowych,
• symulacja komputerowa - metoda wnioskowania o zachowaniu obiektów rzeczywistych na podstawie obserwacji wyników działania programów komputerowych naśladujących to zachowanie,
• systemy informatyczne - systemy informacyjne, które wspomagają funkcjonowanie firm i instytucji z wykorzystaniem infrastruktury teleinformatycznej, składa się z elementów społecznych i technicznych,
• sztuczna inteligencja - dziedzina zajmująca się badaniem mechanizmów ludzkiej inteligencji oraz projektowaniem systemów, które są w stanie wspomagać lub zastępować inteligentne działanie człowieka,
• teoria informacji - zajmuje się problematyką informacji, w tym teorią ich przetwarzania oraz przesyłania,
• webmastering - projektowanie, programowanie, publikacja serwisów internetowych, wymaga znajomości m.in. języków programowania, podstaw grafiki komputerowej oraz typografii (S. Wrycza 2010, s. 611-620)

Informatyka — artykuły polecane

Bioinformatyka — Automatyka — Sztuczna inteligencja — Business intelligence — Cybernetyka — Model związków encji — Algorytm przetwarzania — Ontologia — Rozszerzona rzeczywistość

Bibliografia

• Adamski M. (2002), Informatyka - nauka, sztuka czy rzemiosło?, Uniwersytet Zielonogórski - Miesięcznik Społeczności Akademickiej, nr 11
• Fulmański P. (2004), Wstęp do informatyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
• Nowakowski A. (1999), Informatyka w zarządzaniu: metody i systemy, Wydawnictwo Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu, Szczecin
• Olszak C., Sroka H. (red.) (2003), Informatyka w zarządzaniu, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice
• Węgrzyn S. (2010), Informatyka wczoraj i dziś, Studia Informatica, nr 31.3
• Wrycza S. (red.) (2010), Informatyka ekonomiczna. Podręcznik akademicki, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Zawiła-Niedźwiecki J. (2010), Informatyka gospodarcza, C.H. Beck, Warszawa

Autor: Olga Szymonik