Krajowy Punkt Kontaktowy

Krajowy Punkt Kontaktowy
Polecane artykuły
Polski Komitet Normalizacyjny Polskie Centrum Akredytacji Akredytacja Traktat z Schengen Strefa Schengen Przejście graniczne Akredytacja PCA ISO Fundusze norweskie

Krajowy Punkt Kontaktowy – został powołany w celu prowadzenia działalności promocyjnej i zapewnienia przestrzegania Wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych.

"Od 1978 r. istniał wspólnotowy system wymiany informacji, w późniejszym okresie dyrektywa Rady 92/59/EWG o ogólnym bezpieczeństwie produktów zawierała artykuł o systemie wczesnego ostrzegania. Każde Państwo Członkowskie odpowiada za zapewnienie zgodności z wymogami bezpieczeństwa produktów znajdujących się w obrocie na jego terytorium. Zgodnie z zasadą wspólnego rynku, kraje Wspólnoty są zobowiązane do wzajemnego informowania się o zagrożeniach związanych z produktami niebezpiecznymi. Celem systemu było szybkie reagowanie na przypadki pojawienia się w obrocie produktów niebezpiecznych pochodzących z Państw Członkowskich lub z krajów trzecich.” (E. Ledzion, 2010 s. 533)

TL;DR

System RASFF jest odpowiedzialny za wymianę informacji dotyczących bezpieczeństwa żywności w UE. Polska jest częścią tego systemu i ma Krajowy Punkt Kontaktowy (KPK), który zbiera informacje o zagrożeniach. W 2013 roku Polska przesłała 120 powiadomień, głównie dotyczących obecności patogennych mikroorganizmów i przekroczenia poziomów pestycydów w żywności. Skuteczność działania KPK w Polsce poprawia się, co wskazuje na lepszą jakość artykułów spożywczych.

RASFF

System RASFF (The Rapid Alert System for Food and Feed) zapewnia swobodny przepływ zdrowej i bezpiecznej żywności pomiędzy krajami Unii Europejskiej. Jest to system, który polega na wymianie informacji odnośnie dostarczanych produktów. Powstał on w roku 1978, ale na obszarze Europy funkcjonuje pod nazwą RASFF dopiero od roku 2002. (M. Buczkowska, 2014 s. 550). Celem powołania tego systemu było zwiększenie odpowiedzialności a także wzmocnienie i zwiększenie współpracy państw UE. "System RASFF obowiązuje we wszystkich krajach Unii Europejskiej i w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), który obejmuje Norwegię, Lichtenstein i Islandię, a także jest dostępny dla krajów trzecich i organizacji międzynarodowych po podpisaniu umów z UE o wzajemności i poufności.” (I. Michalska-Pożoga, 2013 s. 37).

Struktura systemu RASFF

"Członkami systemu RASFF są:

• Komisja Europejska, jako organ zarządzający całą siecią
• Państwa Członkowskie Unii Europejskiej
• Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności

Na podstawie dodatkowych umów również:

• kraje kandydujące do Unii Europejskiej
• państwa trzecie
• organizacje międzynarodowe” (M. Buczkowska, 2014 s. 550)

System działa w następujący sposób – w państwie członkowskim stwarza się punkt kontaktowy. Zbiera on wszystkie informacje dotyczące pośredniego lub bezpośredniego niebezpieczeństwa. Następnie te informacje zostają przekazane do Komisji Europejskiej, która natychmiastowo powiadamia innych członków sieci. W zależności od stopnia zagrożenia wyróżnia się cztery kategorie powiadomień (M. Buczkowska, 2014 s. 550):

I. Powiadomienie o zagrożeniu

II. Powiadomienie informacyjne

III. Powiadomienie o odrzuceniu na granicy

IV. Powiadomienie uzupełniające

W sytuacji wykrycia dużego zagrożenia Komisja Europejska żąda zastosowania środków naprawczych natychmiastowo od danego państwa. Jednym z nich jest wykluczenie przedsiębiorstw, z których pochodzi zagrożenie, z listy zakładów zatwierdzonych do prowadzenia handlu na terenie Unii Europejskiej. Innymi środkami są także zablokowanie eksportu ich towarów czy wzmożenie kontroli. (I. Michalska-Pożoga, 2013 s. 39)

System RASFF powiadamiany jest także w innych przypadkach jak na przykład: skargi konsumentów, zgłoszeń dokonywanych przez firmę czy zatruć pokarmowych. (I. Michalska-Pożoga, 2013 s. 39)

Funkcjonowanie systemu RASFF w Polsce

Polska po przystąpieniu do Unii Europejskiej w maju 2004 roku, została automatycznie włączona do sieci RASFF. (I. Michalska-Pożoga, 2013 s. 39)

"W strukturze systemu RASFF w Polsce znajdują się: Krajowy Punkt Kontaktowy, którym kieruje Główny Inspektor Sanitarny, Podpunkt Krajowego Punktu Kontaktowego (PKPK), którym kieruje Główny Lekarz Weterynarii, wojewódzkie, powiatowe i graniczne organy urzędowej kontroli żywności nadzorowane przez Ministra Zdrowia (Państwowa Inspekcja Sanitarna) oraz Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Inspekcja Weterynaryjna, Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno‑Spożywczych), terenowe organy Inspekcji Handlowej oraz jednostki naukowo‑badawcze zaangażowane w prace systemu RASFF” (I. Michalska-Pożoga, 2013 s. 39)

Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225) mówi w artykule 85 o systemie szybkiego ostrzegania w Polsce oraz zadaniach Głównego Inspektora Sanitarnego, do których należy:

• Prowadzenie Krajowego Punktu Kontaktowego (KPK)
• Odpowiedzialność za funkcjonowanie Krajowego Punktu Kontaktowego
• Powiadamianie Komisji Europejskiej o stwierdzonych przypadkach niebezpieczeństwa

Informacje na temat ostrzeżeń publicznych dotyczących żywności znajdującej się na terenie Polski są dostępne na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Sanitarnego – www.gis.gov.pl (I. Michalska-Pożoga, 2013 s. 40)

Skuteczność działania KPK w Polsce

W raporcie RASFF czytamy, że w roku 2013 Polska przesłała w sumie 120 powiadomień. Jest to o 46% mniej niż w rekordowym roku 2011 i o 34% mniej niż w roku 2012. Wskazuje to, że jakość artykułów spożywczo-rolniczych w naszym kraju zdecydowanie się poprawia. (M. Buczkowska, 2014 s. 554)

"Najwięcej powiadomień przekazywanych do KPK w Polsce w 2013 roku dotyczyło obecności mikroorganizmów patogennych (134 powiadomienia) wykrywanych przede wszystkim w grupach: mięso drobiowe i produkty z mięsa drobiowego (65 powiadomień), mięso i produkty mięsne, poza drobiem (28 powiadomień) oraz owoce i warzywa (11 powiadomień). Najczęściej wykrywanymi patogenami były bakterie rodzaju Salmonella (94 powiadomienia), bakterie Listeria monocytogenes (20 powiadomień), wirus zapalenia wątroby typu A (8 powiadomień) oraz noro wirusy (4 powiadomienia).” (M. Buczkowska, 2014 s. 554)

Druga pozycja na liście najczęściej przekazywanych do Komisji Europejskiej powiadomień z Polski dotyczy przekroczenia najwyższych dopuszczalnych poziomów pestycydów (41 powiadomień). Trzecią pozycję natomiast zajmują powiadomienia dotyczące zafałszowania żywności oraz migracji substancji szkodliwych (40 zgłoszeń). (M. Buczkowska, 2014 s. 554)

Bibliografia

• Buczkowska M., Sadowski T., Gadomska J. (2014) System wczesnego ostrzegania dotyczący żywności i pasz Probl Hig Epidemiol 95(3)
• Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia (2006), Dz. U. Nr 171, poz. 1225
• Ledzionin E. i inni (2010) System RAFFS jako element strategii bezpieczeństwa żywności w zakresie mikrotoksyn BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLIII
• Michalska-Pożoga I. (2013) System RASFF a bezpieczeństwo żywności i żywienia w Unii Europejskiej Inżynieria Przetwórstwa Spożywczego 2/4

Autor: Aleksandra Stachurska

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.