Masa upadłościowa

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 00:49, 10 lis 2023 autorstwa Zybex (dyskusja | edycje) (cleanup bibliografii i rotten links)
Masa upadłościowa
Polecane artykuły

Masa upadłościowa jest to majątek (aktywa) upadłego, który ma służyć do zaspokojenia roszczeń wierzycieli upadłego, bez względu na to, czy nastąpi to w drodze ogłoszenia upadłości przez likwidację majątku upadłego, czy przez upadłość z możliwością zawarcia układu.

Do masy upadłościowej wchodzi cały majątek przedsiębiorstwa bez względu na to gdzie się ono znajduje, a dłużnik traci możliwość zarządu, korzystania i rozporządzania majątkiem. Oprócz majątku, który należał do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości, w skład masy upadłości wchodzi też majątek nabyty w toku postępowania upadłościowego.

TL;DR

Masa upadłościowa to majątek upadłego przedsiębiorstwa, który służy do zaspokajania wierzycieli w postępowaniu upadłościowym. Skład masy upadłościowej obejmuje cały majątek przedsiębiorstwa, a Dłużnik traci możliwość zarządzania nim. Masa upadłościowa może zawierać nieruchomości, ruchomości, wierzytelności i inne prawa majątkowe. Zakaz obciążeń dotyczy niezbywalnego majątku. Likwidacja masy upadłościowej polega na sprzedaży jej aktywów. Czynności związane z likwidacją to sporządzenie spisu inwentarza i planu likwidacyjnego. Wierzytelności i należności są zaspokajane z funduszy masy upadłościowej w różnych kategoriach.

Podstawa prawna

Podstawy prawne, służące uregulowaniom zagadnień dotyczących masy upadłościowej znajdują się w:

  • ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Art. 61-74, Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. nr 60, poz. 535 z późn. zm.). [1]
  • ustawa z dnia 17 listopada 1964 r.-Art. 829 i 831 Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.). [2]

Charakter prawny masy upadłościowej

  • Jest to majątek upadłego przedsiębiorstwa służąca do zaspokojenia wierzycieli w postępowaniu upadłościowym.
  • Masa nie posiada ani osobowości prawnej ani zdolności prawnej.

Ustalenie składu masy upadłości

Obowiązek dokonania ustalenia masy upadłościowej spoczywa na:

  • syndyku - w przypadku upadłości likwidacyjnej,
  • nadzorcy sądowemu - w przypadku upadłości układowej z zarządem własnym dłużnika
  • zarządcy - w przypadku upadłości układowej, gdy dłużnik został pozbawiony prawa zarządu masą upadłości.

Skład masy

Skład masy upadłości ustala się poprzez sporządzenie spisu inwentarza oraz oszacowanie majątku wchodzącego w skład masy.

Majątkiem masy upadłości jest ogół zbywalnych praw majątkowych (aktywa) przysługujących upadłemu (majątek sensu stricto). Majątkiem tym będzie więc wszystko, co jest mieniem w rozumowaniu art. 44 Kodeksu cywilnego [3]

A więc majątek masy upadłości mogą stanowić:

oraz inne prawa majątkowe w postaci np:

Zakaz obciążeń

W skład masy nie wchodzi majątek niezbywalny w rozumieniu przepisów bezwzględnie obowiązujących. W związku z czym nie dotyczy to niezbywalności wynikającej z czynności prawnej, oraz prawa osobiste. Do tej kategorii zaliczyć można m.in.:

  • użytkowanie
  • służebności osobiste (pościel, ubrania, opał, zapas żywności, urządzenia domowego użytku, przedmioty niezbędne do nauki, świadczenia z ubezpieczeń osobistych itp.)
  • roszczenia z czynów niedozwolonych, chyba że są już wymagalne i zostały uznane na piśmie albo przyznane prawomocnym orzeczeniem
  • prawo odkupu
  • prawo pierwokupu
  • prawo dożywocia
  • roszczenia alimentacyjne
  • prawo do firmy, w której mieści się nazwisko upadłego
  • autorskie prawa osobiste
  • uprawnienia osobiste akcjonariusza spółki akcyjnej
  • imienne świadectwa założycielskie w celu wynagrodzenia usług świadczonych przy powstaniu spółki akcyjnej[4]

Likwidacja masy upadłościowej

Likwidacja masy upadłościowej to spieniężenie jej aktywów poprzez sprzedaż całości lub części przedsiębiorstwa, sprzedaż nieruchomości, ruchomości i innych zbywalnych praw oraz poprzez ściąganie wierzytelności od dłużników.

Czynności związane z likwidacją masy upadłościowej

Po ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego, syndyk niezwłocznie przystępuje do sporządzenia:

  • spisu inwentarza i oszacowania masy upadłości
  • sporządzenia planu likwidacyjnego

Spis inwentarza - pełni funkcje informacyjne i dowodowe. Spis inwentarza jest źródłem wiedzy o rozmiarach masy upadłości nie tylko dla syndyka ale także dla sądu, sędziego-komisarza, rady wierzycieli i upadłego, wraz z wyceną i oszacowaniem danego majątku.

Plan likwidacyjny - obligatoryjnie opracowany przez syndyka zawiera następujące elementy:

  • termin sprzedaży
  • preliminarz wydatków
  • ekonomiczne uzasadnienie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.

(W planie likwidacyjnym można umieścić także inne treści w zależności od potrzeb konkretnego postępowania upadłościowego)

Kategorie wierzytelności i należności zaspokajanych z funduszów masy upadłościowej

Koszty postępowania upadłościowego, należności z tytułu składek ubezpieczeniowych pracowników, wynagrodzenia pracowników

  • Kategoria II:

Podatki i inne daniny

  • Kategoria III:

Wierzytelności (wraz z odsetkami za rok przed ogłoszeniem upadłości, oraz kosztami procesowymi)

  • Kategoria IV:

Inne odsetki, kary, grzywny, należności z tytułu zapisów lub darowizn.

Przypisy

  1. Dz.U. 2003 nr 60 poz. 535
  2. Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
  3. Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93]
  4. Witosz A., Witosz A. J., 2012

Bibliografia


Autor: Jakub Jarosz, Aneta Zaręba