ABC
| ABC |
|---|
| Polecane artykuły |
'ABC' (Activity Based Costing) ) – metoda pomiaru i analizy kosztów pośrednich poprzez dokładne przypisanie ich do obiektów kosztowych[1]. Według J. Nesteraka metoda Activity Based Costing należy do technik wspomagających controlling w perspektywie krótkoterminowej[2].
Cechy
Istotą jest analiza kosztów pośrednich przez przypisanie ich do obiektów kosztowych, takich jak wyroby, usługi, klienci, kanały dystrybucji, polegająca na powiązaniu zużycia zasobów z działaniami oraz działań z obiektami kosztowymi na podstawie stopnia ich wykorzystania.
Zalety
Wyróżnienie głównych działań niezbędnych do osiągnięcia założonych celów oraz określenia kosztów ich realizacji[3].
Okoliczności powstania ABC
Na przełomie XX i XXI w., w odpowiedzi na globalną konkurencję, wzrosła presja redukowania kosztów, co skutkowało pojawieniem się nowych metod kalkulacji. W latach 90. XX w. stworzono kalkulację ABC razem z koncepcją zarządzania opartą na działaniach oraz rachunkiem kosztów działań sterowanym czasem TDABC (time-driven activity-based costing)[4].
Zasady funkcjonowania ABC
Metoda ABC jest to metoda analizowania zadań wywodząca się z badań V. Pareto, a zasadzająca się na regule 20:80. W myśl tej reguły w procesie produkcji usług za pomocą 5-20% nakładów można osiągnąć około 75-80% wyników; zaledwie 10-30% czasu poświęcanego na wysiłek intelektualny wystarczy dla osiągnięcia 60-80% całkowitego sukcesu w zarządzaniu. Ważne jest, aby możliwości te wykorzystać nie według zasady pilności, lecz priorytetu zadań. Oznacza to, że najpierw należy realizować zadania najważniejsze, a nie czynności najłatwiejsze.
Jak wykorzystywać metodę ABC?
Zdaniem H. Wyrębek według metody Activity Based Costing można analizować:
- pracę poszczególnych pracowników,
- segmenty rynku,
- grupy produktów,
- grupy klientów,
- grupy części czy materiałów i surowców zaopatrzeniowych.
Dzięki temu uzyskać można informację co do stopnia ważności poszczególnych czynników[5].
Zastosowanie metody ABC
- Sterowanie procesami - organizacji, która podejmuje realizację wielu zleceń, analiza ABC często ujawnia, że kontrola kilku z nich zapewnia kontrolę większości zadań organizacji;
- Kontrola zużycia materiałów- analiza rocznego zużycia zwykle wykazuje skupienie wartości w stosunkowo nielicznych pozycjach, np. przy 10000 pozycji znajdujących się w danej chwili w magazynie kontrola 20% z nich zapewnia kontrolę ponoszenia 80% rocznych kosztów materiałowych. Prowadzi to do systemu klasyfikacji zapasów, w którym pierwsza grupa jest pod ścisłą kontrolą, następna grupa (np. 20-50% pozycji) jest kontrolowana z mniejszą dokładnością, a pozostałą grupę (np. 50-100%) traktuje się swobodnie. Te trzy grupy są określane zwykle jako grupa pozycji A, B i C. Termin analiza ABC został użyty po raz pierwszy w dziedzinie kontroli zużycia materiałów;
- Redukcja różnorodności - analiza Pareto może być przeprowadzona według dochodów lub udziału we wpływach ze sprzedaży. Po zastosowaniu analizy ABC można wyciągnąć wiele wniosków, np. wszystkie pozycje C można ominąć przy klasyfikacji według wielkości udziałów we wpływach. Analiza ABC pomaga w ustalaniu proporcji problemów; jest ona narzędziem wspomagającym podejmowanie decyzji, a nie bezwzględnym sprawdzianem kwalifikacji samym w sobie;
- Zarządzanie jakością - podczas przyporządkowywania przyczyn wadliwościom często okazuje się, że większość wadliwości jest spowodowana nielicznymi przyczynami;
- Obsługa eksploatacyjna - obliczenie czasu straconego z powodu awarii maszyn i urządzeń wskutek określonych przyczyn często ułatwia planowanie programu obsługi eksploatacyjnej;
- Zarządzanie kosztami - istnieje możliwość odwrócenia podejścia przy zastosowaniu metody ABC do znajdowania nośników zbędnych kosztów. Poszukuje się wówczas w danej zbiorowości elementów o najniższym „ciężarze gatunkowym”, ale za to bardzo licznych. Wtedy można zastanawiać się nad redukcją kosztów stałych, jednakowych dla wszystkich elementów rozpatrywanej zbiorowości, w odniesieniu do elementów strefy[6].
Mechanizm Activity Based Costing
Metoda Activity Based Costing (ABC) to obecnie najpopularniejsza na rynku koncepcja obliczania nie tylko kosztu jednostkowego, ale też monitorowania kosztów procesów i działań w przedsiębiorstwie.
Głównym założeniem funkcjonowania mechanizmu obliczania kosztu jednostkowego jest przypisanie każdego wygenerowanego kosztu do centrum odpowiedzialności i do określonego procesu lub projektu, którego dotyczy. Istotna jest także potrzeba uszczegółowiania układu rodzajowego kosztów. Bez tak poczynionych zmian nie ma praktycznie możliwości uzyskiwania wiarygodnych informacji, co jest podstawą controllingu zarządczego[7].
Bibliografia
- Fang, Y., Ng, S. T. (2011). Applying activity-based costing approach for construction logistics cost analysis. Construction Innovation, 11(3), 259-281,
- Nesterak, J., Kluwer, W. W. W. (2015). Controlling zarządczy: projektowanie i wdrażanie. Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa,
- Święcicka, Z. (2015). Wykorzystanie rachunku kosztów na potrzeby zarządzania projektami w przedsiębiorstwie górniczym. Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie/Politechnika Śląska, Katowice,
- Zieliński, T. (2007). „As Easy As ABC” Rachunek kosztów działań prosty jak abecadło, ABC Akademia, Poznań,
- Wyrębek, H. (2011). Znaczenie metody ABC w doskonaleniu jakości zarządzania, Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH, nr 88, s. 175.
Przypisy
Autor: Mateusz Misiuk
