System wczesnego ostrzegania R. Van. Frederikslusta

System wczesnego ostrzegania R. Van. Frederikslusta
Polecane artykuły
Wskaźnik Altmana System wczesnego ostrzegania D. Hadasik System wczesnego ostrzegania P.J. Fitz Patricka System wczesnego ostrzegania W. H. Beavera Analiza dyskryminacji System wczesnego ostrzegania K. Beermanna System wczesnego ostrzegania E. I. Altmana System wczesnego ostrzegania G Weinricha System wczesnego ostrzegania P. Weibela

R. van Frederikslust jest autorem modelu analizy dyskryminacyjnej, powstałego w roku 1978 i służącego do predykcji bankructwa przedsiębiorstw. Swoją analizę przeprowadził na próbie 40 przedsiębiorstw holenderskich, spośród których 20 stanowiły jednostki wypłacalne i 20 - niewypłacalne w latach 1954-1974. Cały ten zbiór był jednolity pod względem branży oraz wielkości.

Początkowo do funkcji dyskryminacyjnej zostały wprowadzone dwa wskaźniki: płynności ($X_{1}$) oraz rentowności ($X_{2}$). W zależności od horyzontu prognozy wskaźnikom tym przyporządkowano różne wagi. W rezultacie otrzymano 5 wzorów funkcji dyskryminacyjnych, dla których wartość graniczną ustalono na poziomie 0,5. Wartość funkcji otrzymana dla konkretnego przedsiębiorstwa powinna być wówczas interpretowana w ten sposób, iż Z>0,5 oznacza przedsiębiorstwo wypłacalne, natomiast Z<0,5 - niewypłacalne, a zatem wysoce zagrożone bankructwem.

W celu sprawdzenia wpływu trendu podstawowych wskaźników na siłę prognozy, autor zdecydował się rozszerzyć model o dwie kolejne zmienne objaśniające: wariancję miernika $X_{1}$ (v) oraz błąd prognozy miernika $X_{2}$ (e). W ten sposób wyprowadzono 4 funkcje dyskryminacyjne w zależności od wyprzedzenia czasowego prognozy. Funkcje autorstwa R. van Frederikslusta przedstawione zostały w tabeli 1.

Tabela 1.: Dwie wersje funkcji dyskryminacyjnej R. van Frederikslusta

Lata przed bankructwem	Postać funkcji dyskryminacyjnej
	I wersja	II wersja
1	$0,5293+0,4488X_{1}+0,2863X_{2}$	$0,6289+0,3522X_{1(-1)}+0,2863X_{2(-2)}-0,0315v-0,2125e_{(-1)}$
2	$0,4685+0,4859X_{1}+0,3789_{2}$	$0,6396+0,4122X_{1(-2)}+0,7968X_{2(-3)}-0,0759v-0,09325e_{(-2)}$
3	$0,4068+0,5760X_{1}+1,2731_{2}$	$0,5295+0,5098X_{1(-3)}+0,0121X_{2(-4)}-0,0784v+0,2499e_{(-3)}$
4	$0,4215+0,3095X_{1}+1,0977X_{2}$	$0,5157+0,2571X_{1(-4)}+1,0222X_{2(-4)}-0,0576v+0,36738e_{(-4)}$
5	$0,3808+0,2602X_{1}+0,6986X_{2}$

gdzie liczby w nawiasach w indeksie dolnym oznaczają lata przed niewypłacalnością, dla których liczone są poszczególne wskaźniki.

Źródło: Siemińska E., Metody pomiaru i oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2002, s. 212.

Modyfikacja wzorów funkcji podwyższyła łączny błąd prognozy o 0,8% (z 7,5% do 8,3%) dla wyprzedzenia rocznego, lecz dla kolejnych trzech okresów można zaobserwować obniżenie błędów, czyli polepszenie skuteczności modeli. Ogólna skuteczność systemów (czyli procent prawidłowo zaklasyfikowanych jednostek) przedstawiona jest w tabeli 2.

Tabela 2.: Ogólna skuteczność systemów wczesnego ostrzegania R. van Frederikslusta

Lata przed bankructwem	Ogólna skuteczność (w %)
	I wersja	II wersja
1	92,5	91,7
2	82,5	83,3
3	77,5	80,6
4	72,5	77,8
5	70,0

Źródło: opracowanie własne na podstawie Rogowski W.K., Możliwości wczesnego rozpoznawania symptomów zagrożenia zdolności płatniczej przedsiębiorstwa, "Bank i kredyt" 6/1999, NBP, Warszawa 1999, s. 67-68.

R. van Frederikslust doceniony został głównie za to, iż jego badania pozwalały na ocenę wpływu trendu wskaźnika na siłę prognostyczną modelu.

Bibliografia

• Rogowski W.K., Możliwości wczesnego rozpoznawania symptomów zagrożenia zdolności płatniczej przedsiębiorstwa, "Bank i kredyt" 6/1999, NBP, Warszawa 1999, s. 67-68.
• Siemińska E., Metody pomiaru i oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2002, s. 212,214.
• Zaleska M., Identyfikacja ryzyka upadłości przedsiębiorstwa i banku, Difin, Warszawa 2002, s. 44-45.
• Hołda A., Micherda B. Kontynuacja działalności jednostki i modele ostrzegające przed upadłością, Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, Warszawa 2007, s. 109.

Autor: Katarzyna Kowalewska