Polecenie przelewu

Polecenie przelewu stanowi jedną z podstawowych form pieniężnych rozliczeń bezgotówkowych. Jest to dyspozycja, wydana przez płatnika, w ramach której bank dokonuje obciążenia rachunku bankowego klienta, wskazaną uprzednio kwotą, z równoczesnym uznaniem tą kwotą innego wskazanego przez płatnika rachunku. Forma ta może być stosowana do regulowania wszelkiego typu zobowiązań.

TL;DR

Polecenie przelewu to dyspozycja wydana przez płatnika, w której bank dokonuje obciążenia rachunku klienta i uznania kwoty na inny rachunek wskazany przez płatnika. Może być używane do regulowania różnych zobowiązań. Bank jest odpowiedzialny za błędy i szkody związane z niewłaściwym wykonaniem polecenia. Polecenie przelewu może być złożone w formie papierowej, przez bankowość elektroniczną lub drogą telekomunikacyjną. Istnieją różne typy poleceń przelewu, zależne od banku i rodzaju transakcji. Cena zlecenia zależy od kanału dystrybucji, beneficjenta i trybu realizacji. Polecenie przelewu w bankowości elektronicznej jest operacją elektronicznego instrumentu płatniczego.

Charakterystyka polecenia przelewu

Polecenie przelewu jest przyjmowane przez bank w trybie przewidzianym w umowie i wówczas, gdy na koncie płatnika znajduje się wystarczająca kwota pieniędzy. Transakcja może być zrealizowana w ciężar środków udostępnionych użytkownikowi z tytułu kredytu lub pożyczki, np. w ramach kredytu odnawialnego w ROR. Zaksięgowanie powinno odbyć się w dniu przyjęcia przez bank polecenia zapłaty, lub najpóźniej w następnym dniu roboczym od otrzymania zlecenia. "Momentem otrzymania zlecenia płatniczego jest faktyczny czas, w którym otrzymał je dostawca prowadzący rachunek płatnika, przy czym jeśli to był dzień niebędącym dniem roboczym, uznaje się że zlecenie zostało złożone pierwszego dnia roboczego po tym dniu".

"Prawo bankowe wyraźnie określa obowiązki banku w odniesieniu do poleceń przelewu. Bank jest zobowiązany do określenia w umowie rachunku bankowego terminów realizacji zleceń posiadacza rachunku i prowizji bankowych związanych m.in. z przelewami". Każdy przelew potwierdzony przez bank lub przelew w przypadku którego rachunek został już obciążony nie może zostać anulowany. Za wszelkie błędy czy też szkody spowodowane nienależytym wykonaniem polecenia przelewu odpowiedzialność ponosi bank.

Możliwość korzystania z usługi polecenie przelewu mają zarówno osoby prawne jaki i fizyczne. Jedynym wymogiem jest posiadanie przez płatnika oraz wierzyciela rachunku bankowego.

Polecenie przelewu, tak jak wszelkie inne formy pieniężnych rozliczeń bezgotówkowych, jest realizowane przez Krajową Izbę Rozliczeniową. Do roku 2004 wykorzystywano system SYBIR, polegający na fizycznym przekazywaniu papierowych dokumentów między oddziałami poszczególnych banków. Obecnie systemem powszechnie stosowanym jest ELIXIR, czyli transmisja elektroniczna.

Elementy polecenia przelewu

Zarówno tradycyjna (papierowa) forma polecenia przelewu, jak i jego wersja elektroniczna składa się z następujących elementów:

• nazwa odbiorcy (nazwa wierzyciela),
• pełny numer rachunku odbiorcy,
• kwota do przelewu,
• waluta, w której przelew będzie dokonany,
• nazwa zleceniodawcy (dłużnik),
• pełny numer rachunku dłużnika (zleceniodawcy),
• informacja o rodzaju zobowiązania (pole- "tytułem"),
• data,
• w papierowej wersji - pieczęć oraz podpis zleceniodawcy, wraz z aktualną datą.

Dyspozycja polecenia przelewu - kanały

Dokonanie polecenia przelewu, a więc wydanie bankowi odpowiedniej dyspozycji może się odbyć poprzez:

• złożenie odpowiedniego dokumentu w formie papierowej bezpośrednio w placówce danego banku,
• systemy bankowości elektronicznej,
• drogą telekomunikacyjną (tu wykorzystuje się specjalnego typu zabezpieczenia - szyfrowanie oraz uwierzytelnienie).

Typy poleceń przelewu

Zasadniczo wyróżnia się dwa typy poleceń przelewu:

• polecenia przelewu dokonywane w ramach tego samego banku (jest to usługa bezpłatna),
• polecenia przelewu dokonywane na rachunkach znajdujących się w różnych bankach (usługa płatna).

Zróżnicowanie ceny zleceń polecenia przelewu

"Zróżnicowanie ceny polecenia przelewu w bankach wynika z:

• wykorzystanego przez klienta kanału dystrybucji, najczęściej droższe są dyspozycje złożone w oddziale, tańsze poprzez telefon stacjonarny, komórkowy, home banking, najtańsze zaś poprzez internet,
• kategorii beneficjenta, w zależności od tego, czy polecenie przelewu jest realizowane w ramach danego banku (wewnętrzne) czy na rachunek innego banku, ponadto odmienny charakter (jak również inne formularze) mają zlecenia na rzecz organów podatkowych oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
• zdefiniowanego przez klienta trybu realizacji - klient może nadać zleceniu charakter pilny bądź standardowy, a zróżnicowanie zleceń z tego punktu widzenia związane jest z możliwością złożenia zlecenia bezpośrednio do systemu Sorbet2 lub wykorzystania podmiotu pośredniczącego w płatnościach bez pośrednictwa KIR, np. BlueCash".

Polecenie przelewu w bankowości elektronicznej

"Świadczenie usług rozliczeń pieniężnych z wykorzystaniem elektronicznych środków komunikacji, polegających na składaniu przez posiadacza rachunku bankowego dyspozycji obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela, niewątpliwie stanowi usługę bankowości elektronicznej tj. operację elektronicznego instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych". "Warunkiem uzyskania możliwości dokonania operacji przy użyciu elektronicznych środków komunikacji, w tym składania dyspozycji polecenia przelewu, jest zawarcie umowy o elektroniczny instrument płatniczy. W istocie jest o umowa nie o usługi bankowe, lecz o sposób wykonywania tych usług".

Polecenie przelewu — artykuły polecane

Karta płatnicza — Inkaso dokumentowe — Instrument płatniczy — Przelew — Karta bankowa — Przelew natychmiastowy — Karta magnetyczna — Rozliczenia bezgotówkowe — Karta kredytowa

Bibliografia

• Dobosiewicz Z. (2011), Bankowość, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Dobosiewicz Z., Marton-Gadoś K. (2008), Podstawy bankowości z zadaniami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Golec M. M. (2016) Instytucje i usługi bankowe Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań, s. 156-161
• Grzywacz J., (2005), Współpraca przedsiębiorstwa z bankiem, Difin, Warszawa, s. 79-81
• Korenik D. (2006), Innowacyjne usługi banku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Praca zbiorowa, (2005), Bankowość dla praktyków cz.I" Europejski Certyfikat Bankowca EFCB, Instytut Badań nad Gospodarką rynkową - Gdańska Akademia Bankowa, Międzynarodowa Szkoła Bankowości i Finansów, Fundacja Warszawski Instytut Bankowości, Gdańsk-Katowice-Warszawa, s. 372-373
• Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych Dz.U. 2011 nr 199 poz. 1175
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. Dz.U. nr 140 poz. 939
• Woźniak Z. (2005), Polecenie przelewu w bankowości elektronicznej, CBKE Uniwersytet Wrocławski, Wrocław

Autor: Aleksandra Nowak, Patrycja Cios