Car-pooling

Car-pooling-w tłumaczeniu z języka angielskiego to inaczej podwózka lub wypełnienie auta. Polega na dostosowaniu samochodu osobowego do transportu zbiorowego poprzez zwiększenie liczby pasażerów w czasie przejazdu samochodu, głównie poprzez kojarzenie osób udających się w podobnym kierunku do pracy lub do szkoły. Zazwyczaj jest uruchamiany gdy ze względu na małe natężenie ruchu nie opłacalne jest uruchamianie linii zorganizowanego transportu zbiorowego. Jest też używany w sytuacjach, gdzie klient uważa za wygodniejsze podróż samochodem osobowym niż komunikacją miejską. Dział w oparciu o portale internetowe, aplikacje mobilne lub tablice informacyjne w miejscu pracy.

Zasady działania

Użytkownicy korzystając z dostępu do różnych platform car-poolingu mają dostęp do propozycji kierowców oferujących wspólne przejazdy poprzez specjalne strony internetowe lub aplikację. Zamieszczają tam liczbę miejsc w samochodzie, koszt dojazdu do pasażera, cel podróży, dzień i godzinę odjazdu a także dane kontaktowe. Z kolei klienci odnajdują odpowiadające im oferty przejazdów, umawiają się z kierowcą, wspólnie tworzą plan podróży, a na końcu realizują podróż. Umawiane przejazdy nie są realizowane tylko sporadycznie z takich usług często korzystają osoby codziennie dojeżdżające do pracy lub szkoły, dotyczą także wyjazdów na różne imprezy czy też festiwale. Często pasażerowie podróżują z kierowcą przez połowę trasy, a ich wysokość opłaty w takiego przejazdu jest wtedy obliczana na podstawie kilometrów które przeje jechał pasażer.

Z car-pooling możemy skorzystać przez serwisy internetowe, mobilne aplikacje, czy też korzystając z ogłoszeń zamieszczanych na forach społecznościowych.

Historia

Car-pooling, inaczej nazywany również wspólnym podwożeniem, narodził się w latach 70. Był to czas, kiedy Stany Zjednoczone zmagały się z poważnymi problemami zatłoczenia dróg oraz brakiem opłacalnych linii transportu zbiorowego. W odpowiedzi na te wyzwania, pojawiły się pierwsze inicjatywy car-poolingu, prowadzone głównie przez organizacje non-profit, które miały na celu koordynację podróży i łączenie kierowców z pasażerami.

Początkowo car-pooling był realizowany głównie na poziomie lokalnym, w ramach społeczności mieszkaniowych lub firm. Osoby pracujące w tym samym miejscu miały możliwość podwożenia się nawzajem, dzięki czemu zmniejszał się ruch na drogach oraz koszty związane z podróżą. Ta forma car-poolingu, zwana również "car-sharingiem", była szczególnie popularna w przypadku dojazdu do pracy, gdy wielu pracowników miało podobne trasy.

Kolejnym etapem rozwoju był kryzys ekonomiczny oraz troska o środowisko i również wtedy rząd Stanów Zjednoczonych zaczął wspierać tą idee. Obecnie car-pooling jest coraz częściej wybierane przez konsumentów. Szacuje się iż samotna jazda samochodem to 4 miejsca są zmarnowane, dwa razy dziennie, 5 dni w tygodniu, przez cały rok. Przy około 30 tygodniach roboczych daje w sumie 1200 pustych miejsc.

Zalety car-poolingu

Car-pooling ma wiele zalet, zarówno dla jednostki, jak i dla społeczeństwa jako całości. Jedną z głównych korzyści jest oczywiście redukcja emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Dzięki car-poolingowi, liczba samochodów na drogach jest mniejsza, co przyczynia się do poprawy jakości powietrza. Ponadto, car-pooling umożliwia również zmniejszenie korków i przeciążenia dróg, co przekłada się na skrócenie czasu podróży. Kolejną zaletą car-poolingu jest oszczędność finansowa. Podróżowanie samochodem z innymi pasażerami pozwala podzielić koszty paliwa, opłat drogowych i parkowania. Dzięki temu, każdy uczestnik car-poolingu może zaoszczędzić znaczną sumę pieniędzy w porównaniu do jazdy samochodem indywidualnie. Car-pooling sprzyja również integracji społecznej. Podczas wspólnych podróży, pasażerowie mają okazję nawiązywać nowe znajomości, prowadzić rozmowy i dzielić się doświadczeniami. Jest to doskonała okazja do budowania więzi społecznych i społecznej interakcji. Podsumowując, korzyści obejmują:

• tańszy przejazd (koszty paliwa, parkingu, przejazdu autostrad) dzielą się również na pasażerów,
• możliwość korzystania z pasów HOV (High-occupancy vehicle lane)czyli pasy przeznaczone dla pojazdów przynajmniej z dwoma pasażerami (dostępne w niektórych krajach),
• dbanie o środowisko naturalne,
• zazwyczaj szybsza i wygodniejsza forma podróży niż komunikacja miejska.

Wady car-poolingu

Car-pooling, pomimo swoich licznych zalet, ma również pewne wady, które warto wziąć pod uwagę. Przede wszystkim, jedną z głównych wad jest zależność od innych pasażerów, co może prowadzić do konfliktów harmonogramowych i trudności w organizacji przejazdów. Każdy pasażer ma swoje indywidualne potrzeby i preferencje dotyczące godzin rozpoczęcia i zakończenia pracy, a także tras dojazdu. W efekcie, znalezienie optymalnego rozwiązania dla wszystkich uczestników car-poolingu może być wyzwaniem.

Dodatkowo, car-pooling wymaga dodatkowych postojów na trasie, aby odebrać i wysadzić pasażerów. Choć ma to na celu zwiększenie wydajności samochodu i zmniejszenie liczby pojazdów na drodze, może prowadzić do opóźnień. Każdy dodatkowy postój wydłuża czas podróży, co może być szczególnie uciążliwe dla kierowców, którzy muszą dotrzeć do pracy lub innych ważnych miejsc o określonej godzinie.

Kolejną wadą car-poolingu jest ryzyko związane z zaufaniem do innych uczestników. W przypadku zaniedbania przez jednego z pasażerów, cała grupa może być obarczona opóźnieniami lub innymi problemami. Jeśli jeden z uczestników spóźni się lub nie pojawi się na ustalonym miejscu i czasie, pozostali pasażerowie i kierowca mogą być zmuszeni czekać lub nawet zmieniać swoje plany. Tego rodzaju sytuacje mogą być frustrujące i prowadzić do konfliktów w grupie.

Należy również zauważyć, że car-pooling może nie być odpowiedni dla wszystkich. Niektórzy kierowcy preferują podróż samodzielnie, aby mieć pełną kontrolę nad swoim harmonogramem i trasą. Inni mogą mieć obawy dotyczące bezpieczeństwa lub wygody podróżowania z nieznajomymi pasażerami. Niezależnie od powodów, nie każdy będzie skłonny do uczestnictwa w car-poolingu, co może ograniczać dostępność tej formy transportu dla niektórych osób. Podsumowując, wady obejmują:

• zależność od pasażerów,
• dodatkowe postoje po drodze,
• opóźnienia wynikające z zaniedbania pasażerów podróży.,

Forma prawna

Car-pooling polega na wykorzystaniu samochodu do celów prywatnych. Pasażer jedynie współuczestniczy w kosztach transportu, a po stronie kierowcy nie pojawia się w takim razie przychód. A wspólne przejazdy w Polsce oparte na dzieleniu kosztów pomiędzy użytkowników i pasażerów pojazdu nie podlegają opodatkowaniu. Mówi o tym art. 9 ust.2 ustawy o PIT (Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350)opodatkowaniu podlega wyłącznie dochód stanowiący nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania. Opodatkowaniu podlegał by dochód kierowcy, który inkasowałby od pasażerów opłaty przewyższając koszt wspólnej podróży. Ministerstwo Gospodarki oraz Komisja Europejska zaleca odróżniać okazjonalne oferty od regularnego biznesu i zaleca indywidualne podejście do aktywności nastawionej na zarabianie poprzez udostępnianie inny, zasobów.

Rozwój i perspektywy car-poolingu

Car-pooling, jako forma transportu zbiorowego, ma duży potencjał rozwoju w przyszłości. Zwiększająca się świadomość ekologiczna, rosnące koszty paliwa oraz potrzeba redukcji korków i zanieczyszczeń powietrza, przyczyniają się do wzrostu zainteresowania car-poolingiem. Wraz z rozwojem technologii, można oczekiwać dalszego rozwoju platform car-poolingowych. Nowe rozwiązania, takie jak inteligentne aplikacje mobilne, sztuczna inteligencja czy samochody autonomiczne, mogą przyczynić się do jeszcze większej wygody, efektywności i bezpieczeństwa car-poolingu. Podsumowując, car-pooling jest formą transportu zbiorowego, która ma wiele zalet, takich jak redukcja emisji szkodliwych substancji, oszczędność finansowa i integracja społeczna. Platformy car-poolingowe umożliwiają łatwiejsze organizowanie wspólnych przejazdów, a regulacje prawne mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa. Car-pooling ma duży potencjał rozwoju w przyszłości i może przyczynić się do poprawy jakości transportu i życia społecznego.

Car-pooling — artykuły polecane

Biuro coworkingowe — Abonament — Lot czarterowy — Internet — Usługa telekomunikacyjna — Crowdfunding — Catering — Przesyłka kurierska — Sharing economy

Bibliografia

• Dewan K.K., Ahmad I.(2007) Carpooling: A Step To Reduce Congestion (A Case Study of Delhi)Engineering Letters, 14:1
• Katarzyna Miazek.(2017)Wspólne przejazdy (car-pooling) a podatki
• Kołodziejski H. (2008).Transport miejski jako dziedzina gospodarowania. Podstawowe problemy rozwoju i funkcjonowania transportu miejskiego Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk
• Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej 92017).Słownik pojęć Strategii Rozwoju Transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku)
• Szołtysek J.(2009).Logistyczne aspekty zarządzania przepływami osób i ładunków w miastach, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dz. U. 1991 nr 80 poz. 350

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.

Autor: Daniel Kasprzycki