Surcharge

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 21:49, 9 lis 2023 autorstwa Zybex (dyskusja | edycje) (cleanup bibliografii i rotten links)
Surcharge
Polecane artykuły

Surcharge jest to pojęcie, które wywodzi się z języka angielskiego. Dosłownie oznacza ono "dopłatę". Hasło to definiuje się jako dodatkowa opłata, która zostaje wliczona w podstawową należność.

TL;DR

Podsumowanie artykułu: Surcharge to dodatkowa opłata pobierana za korzystanie z usług finansowych, takich jak wypłata gotówki z bankomatu czy płatność kartą. Brak jednoznacznej definicji surcharge w polskim prawie powoduje, że jest on stosowany zgodnie z praktyką rynkową. Ministerstwo Finansów planuje uszczegółowienie tego pojęcia. Klient powinien być wcześniej poinformowany o opłatach, a różnicowanie stawek surcharge może prowadzić do zwiększenia liczby bankomatów. Polska ma stosunkowo niewiele bankomatów w porównaniu do innych krajów, co świadczy o większej popularności gotówki w społeczeństwie. Kwota surcharge powinna być adekwatna do rzeczywistych kosztów, jednak istnieje ryzyko nadmiernego pobierania opłat lub uśredniania stawek.

Zastosowanie surcharge w instrumentach finansowych

Klient wypłacając gotówkę z obcego bankomatu jest zobowiązany do zapłaty prowizji w swoim banku oraz właścicielowi bankomatu. Termin ten nie występuje w prawie polskim, wykorzystywany jest bardziej w praktyce, gdyż ciężko ustalić dosłowne znaczenie tego pojęcia, z powodu częstych modyfikacji języka oraz obcego pochodzenia. Wpływ na to ma również ewolucja języka [1].

Powyższe uwagi pozwalają nam przyjąć, że na aktualnym rynku płatniczych usług surcharge jest po prostu dodaną opłatą, pobieraną przez odbiorcę od swojego płatnika w zamian za dokonanie płatności instrumentem płatniczym, lub też właściciela bankomatu, za wypłacenie w jego bankomacie gotówki[2].

Mówiąc o transakcjach płatniczych hasło "surcharge" w domyśle oznaczało dodatkowe opłaty, które kierowane były do osób korzystających z usług wypłat gotówki z bankomatów oraz korzystających z kart płatniczych. W dzisiejszych czasach stosuje się go również do innych instrumentów finansowych. Ministerstwo finansów nie określiło jasno warunków na jakich powinna funkcjonować ta opłata, jednak dąży do tego i ma w swoich niedalekich planach uszczegółowienie tego pojęcia. Opłata ta nie wlicza się do wynagrodzenia, ponieważ stanowi ona charakter zwrotu za poniesione koszty związane z dodatkową usługą, którą odbiorca przyjął. Niemniej jednak trudno określić tę kwotę jaką poniósł nadawca usługi[3].

Należy zaznaczyć, że klient powinen być wcześniej poinformowany odnośnie opłat, które będzie ponosił za korzystanie z danych usług bankowych. Może przyczynić się to do przejrzystości warunków, które akceptujemy a to prowadzi do zdrowej konkurencji. Dzięki temu klient wie na czym stoi oraz jakie koszty będą go obowiązywać. Zaletą może być fakt, że dzięki takiej opłacie możliwe jest różnicowanie stawek z uwagi na lokalizację. Prowadzi to do zwiększenie ATM’ów (Automated Teller Machine), ale również do wyższych stawek w miejscach gdzie popyt na gotówkę jest znacznie wyższy i klient nie zwraca uwagi na koszty jakie będzie musiał ponieść z związku z tą transakcją. Takim miejscem może być na przykład budynek kasyna[4].

Bankomaty na świecie

Warto również przyglądnąć się jak wyglądamy na tle innych państw z ilością bankomatów. Współczynnik penetracji bankomatami w naszych kraju jest jednym z niższych w Europie. Klasyfikujemy się na szarym końcu, będąc tylko nad Szwecją oraz Czechami. Ilość bankomatów przypadających na milion osób w Polsce wynosi 416. Porównując się do innych państw na przykład do Stanów Zjednoczonych wypadamy bardzo kiepsko, ponieważ USA posiada czterokrotnie większą ilość bankomatów w swoim kraju przypadających na milion mieszkańców. Nasi zachodni sąsiedzi owy wskaźnik mają na poziomie tysiąca, czyli około dwa razy większy. Widzimy więc, że inne społeczeństwa starają się aby rozwój obrotu bezgotówkowego był coraz większy. W Polsce jednak nadal duża część społeczeństwa używa gotówki, posługując się nią na przykład płacąc w sklepach. Jest to nasz nawyk, z którym niechętnie będziemy chcieli się rozstać, mimo że w niektórych krajach można już zauważyć wycofanie gotówki z obrotu[5].

Wysokość kwoty i opłaty

Kolejną istotną rzeczą w surcharge jest to, że kwota ta musi być rzeczywista w stosunku do faktycznych kosztów, jakie poniósł odbiorca używając owego instrumentu. Opłata ta jest wstanie redukować koszty odbiorców, idąc tym tropem może ich skłaniać do błyskawicznego przejścia na efektywniejsze sposoby płatności i przeniesienia ich do obrotu[6].

W miejscach gdzie stosowana jest ta opłata można wyróżnić dwa problemy[7]:

  • Jeden z nich to pobierana zbyt duża kwota opłat w stosunku do kosztów, bądź też uśrednianie tej kwoty. Martwić się można tym, iż pewni odbiorcy stosować będą to jako dodatkową formę uzyskiwania dochodów. Przykładem tego mogą posłużyć się kraje, gdzie presja konkurencyjna rodzi możliwość do wygórowania stawki w przypadku monopolu to znaczy w miejscu gdzie nie ma dużej konkurencji. Wykorzystują w ten sposób możliwość do osiągania większych należności[8],
  • Drugim problemem jest sytuacja, gdzie instytucje uśredniają te stawki i w rezultacie osoba, która korzysta z usług o mniejszych kosztach generowanych w rzeczywistości, płaci więcej niż powinna i na odwrót[9].

Przypisy

  1. Zalcewicz A. (2011) Analiza prawna funkcjonowania opłaty surcharge (od transakcji bezgotówkowych w POSach I od transakcji gotówkowych w bankomatach) na rynku kart płatniczych w Polsce w porównaniu do wybranych krajów Unii Europejskiej s. 3
  2. Zalcewicz A. (2011) Analiza prawna funkcjonowania opłaty surcharge (od transakcji bezgotówkowych w POSach I od transakcji gotówkowych w bankomatach) na rynku kart płatniczych w Polsce w porównaniu do wybranych krajów Unii Europejskiej s. 3
  3. Zalcewicz A. (2011) Analiza prawna funkcjonowania opłaty surcharge (od transakcji bezgotówkowych w POSach I od transakcji gotówkowych w bankomatach) na rynku kart płatniczych w Polsce w porównaniu do wybranych krajów Unii Europejskiej s. 3
  4. Górka J. (2011) Rozwój sieci bankomatów w Polsce a opłaty interchange i surcharge, Gospodarka Narodowa, 7-8 (239-240) Rok LXXX/XXI s. 101
  5. Górka J. (2011) Rozwój sieci bankomatów w Polsce a opłaty interchange I surcharge, Gospodarka Narodowa, 7-8 (239-240) Rok LXXX/XXI s. 90
  6. Górka J. (2011) Rozwój sieci bankomatów w Polsce a opłaty interchange I surcharge, Gospodarka Narodowa, 7-8 (239-240) Rok LXXX/XXI s. 95-97
  7. Zalcewicz A. (2011) Analiza prawna funkcjonowania opłaty surcharge (od transakcji bezgotówkowych w POSach I od transakcji gotówkowych w bankomatach) na rynku kart płatniczych w Polsce w porównaniu do wybranych krajów Unii Europejskiej s. 5
  8. Zalcewicz A. (2011) Analiza prawna funkcjonowania opłaty surcharge (od transakcji bezgotówkowych w POSach I od transakcji gotówkowych w bankomatach) na rynku kart płatniczych w Polsce w porównaniu do wybranych krajów Unii Europejskiej s. 5
  9. Zalcewicz A. (2011) Analiza prawna funkcjonowania opłaty surcharge (od transakcji bezgotówkowych w POSach I od transakcji gotówkowych w bankomatach) na rynku kart płatniczych w Polsce w porównaniu do wybranych krajów Unii Europejskiej s. 5

Bibliografia


Autor: Hubert Gromczak