Inwestycje społecznie odpowiedzialne

Inwestowanie społecznie odpowiedzialne (SRI - Socially Responsible Investing) jest jednym z narzędzi społecznej odpowiedzialności biznesu związanych ze społecznościami lokalnymi (D. Bargieł 2011, s. 74). W literaturze nie ma jednoznacznej definicji tego pojęcia. Trudność w zdefiniowaniu SRI wynika z zamiennego stosowania pojęć o zbliżonym znaczeniu, m.in: “inwestycje etyczne, zielone inwestycje (inwestycje ekologiczne), inwestycje zrównoważone"(Duliniec 2015, Inwestowanie społecznie odpowiedzialne - przejściowa moda czy trwała tendencja?, s. 41). Inwestowanie społecznie odpowiedzialne zostało zdefiniowane przez Europejskie Forum Inwestycji Społecznych “jako proces łączący cele finansowe inwestorów z kwestiami środowiskowymi, społecznymi i ładem korporacyjnym (tak zwany czynniki ESG)" (A. Lulewicz-Sas 2014, Społecznie odpowiedzialne inwestowanie narzędziem koncepcji społecznie odpowiedzialnego biznesu, s. 145). Z kolei A. Duliniec w swoim artykule przedstawia SRI jako strategię inwestowania, w której przy wyborze portfela inwestycyjnego niezwykle istotny jest fakt, czy dana spółka działa odpowiedzialnie, czy nie podejmuje żadnych etycznych działań. Inwestorzy, którzy stosują tę strategię inwestowania, nie biorą pod uwagę własnych interesów oraz korzyści, ale przede wszystkim kierują się dobrem społecznym (A. Duliniec 2015, s. 40).

TL;DR

Inwestowanie społecznie odpowiedzialne to strategia inwestycyjna, która łączy cele finansowe z kwestiami środowiskowymi, społecznymi i ładem korporacyjnym. Istnieją różne strategie SRI, takie jak selekcja negatywna, rangowanie aktywów, portfele tematyczne, selekcja normatywna, przestrzeganie podstawowych wartości, strategia zaangażowania i strategia integracji. Społecznie odpowiedzialni inwestorzy koncentrują swoją działalność na obszarach takich jak warunki pracy, dobro społeczne, ochrona środowiska, etyka w działalności gospodarczej oraz wartości odnoszące się do religii, etyki i kultury.

Główne społecznie odpowiedzialne strategie inwestycyjne

W europejskich strategiach inwestycyjnych wyodrębnia się strategie Core SRI oraz Broad SRI. W przypadku strategii Core SRI wyróżnia się: “selekcję negatywną, etyczne wykluczenia, rangowanie aktywów (...) oraz fundusze tematyczne"(J. Klobukowska 2014, Społecznie odpowiedzialne inwestowanie na rynku europejskim, s. 79). Broad SRI, czyli druga strategia inwestycyjna, swoim zakresem obejmuje Core SRI, a także: selekcję normatywną, przestrzeganie podstawowych wartości, zaangażowanie oraz integrację (K. Stańczak-Strumiłło, s. 476).

Selekcja negatywna (inaczej wykluczenia etyczne - ethical exlusion) polega na: “unikaniu inwestowania w tzw. “grzeszne" branże (sin industries)", czyli w branże związane z przemysłem pornograficznym, tytoniowym, zbrojeniowym, hazardowym lub alkoholowym oraz na eliminowaniu tych przedsiębiorstw, które przeprowadzają testy na zwierzętach i wytwarzają produkty modyfikowane genetycznie lub związane są z usługami aborcyjnymi itp (Duliniec 2015, tytuł, s. 41).

Rangowanie aktywów (best-in-class) polega na klasyfikowaniu aktywów finansowych przy uwzględnieniu zaangażowania emitentów w działania z zakresu społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw oraz dodawanie do portfela inwestycyjnego aktywów dominujących w swojej dziedzinie (K. Stańczak-Strumiłło 2013, s. 475).

Portfele tematyczne (theme funds) - inwestycje skupione na aktualnych wyzwaniach cywilizacyjnych, czyli kwestiach środowiskowych (np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie środowiska) i społecznych (np. ochrona zdrowia). Te rodzaje inwestycji dodaje się do portfela przedsiębiorstwa, gdy zostaje podjęta decyzja o implementacji jednego z czynników ESG lub całej ich grupy (J. Klobukowska 2014, s. 91).

Selekcja normatywna (norms-based screening) - sprowadza się do eliminacji w przebiegu procesu inwestycyjnego tych instrumentów, które zostały wyemitowane przez przedsiębiorstwa nieprzestrzegające przepisów prawa oraz standardów ustalonych przez międzynarodowe instytucje (K. Stańczak-Strumiłło 2013, s. 476).

Przestrzeganie podstawowych wartości (simple screens/simple exclusions) - oznacza taką strategię, która koncentruje się na eliminacji z inwestycji niektórych sektorów (głównie przeprowadzających testy na zwierzętach lub związanych z przemysłem zbrojeniowym). Podejście to zakłada również rezygnację z inwestowania w tych państwach, które nie respektują podstawowych praw człowieka (K. Stańczak-Strumiłło 2013, s. 476-477).

Strategia zaangażowania (engagement) - “polega na stymulowaniu przez zarządzających portfelem inwestycji przedsiębiorstw w celu zachęcenia ich do angażowania się w praktyki odpowiedzialnego biznesu" (K. Stańczak-Strumiłło 2013, Idea społecznej odpowiedzialności inwestycji w polityce inwestycyjnej polskich funduszy inwestycyjnych, s. 477).

Strategia integracji (integration) - sprowadza się do nieustającego korzystania przez zarządzających z kryteriów, które dotyczą działań z zakresu społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw m.in.podczas oceny inwestycji. (K. Stańczak-Strumiłło 2013, s. 477).

Obszary SRI

Społecznie odpowiedzialni inwestorzy koncentrują swoją działalność w pięciu głównych obszarach (M.Remlein 2017, s. 119):

Warunki pracy:

• stosowanie się do norm bezpieczeństwa i higieny pracy,
• uniemożliwienie wykorzystywania dzieci do pracy
• poszanowanie godności i praw człowieka,
• godziwe wynagrodzenia,
• partycypacja pracownicza,
• możliwość rozwijania i doskonalenia umiejętności.

Dobro społeczne:

• działania na rzecz społeczności lokalnych,
• organizowanie wolontariatów,
• prowadzenie działalności charytatywnej.

Ochrona środowiska:

• zmniejszanie emisji zanieczyszczeń do środowiska.
• recykling odpadów,
• inwestycje w odnawialne źródła energii,
• dążenie do minimalizacji efektu cieplarnianego.

Etyka w działalności gospodarczej:

• stosowanie się do zasad fair trade,
• kontrolowanie jakości,
• wprowadzanie na rynek towarów bezpiecznych dla ludzi i środowiska naturalnego,
• prowadzenie rozmów z interesariuszami zewnętrznymi.

Wartości odnoszące się do religii, etyki i kultury:

• unikanie kontaktu z instytucjami i przedsięwzięciami, które wiążą się z działalnością hazardową czy pornograficzną,
• podejmowanie działań zapobiegających korupcji.

Inwestycje społecznie odpowiedzialne — artykuły polecane

Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa — Kreatywna rachunkowość — Zarządzanie środowiskowe - efekty ekonomiczne — Kategoryzacja czynników ryzyka — Masa Krytyczna — Kooperacja — Etyka w marketingu — Finanse przedsiębiorstwa — Ekonomia społeczna

Bibliografia

• Bargieł D. (2011), Stosowanie narzędzi biznesu odpowiedzialnego społecznie w dążeniu do rozwoju społeczno-ekonomicznego, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, nr 20
• Duliniec A. (2015). Inwestowanie społecznie odpowiedzialne - przejściowa moda czy trwała tendencja?, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie", nr 1(937)
• Klobukowska J. (2014), Społecznie odpowiedzialne inwestowanie na rynku europejskim, Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, nr 11(60)
• Lulewicz-Sas A. (2014), Społecznie odpowiedzialne inwestowanie narzędziem koncepcji społecznie odpowiedzialnego biznesu, Ekonomia i Zarządzanie, nr 1
• Remlein M. (2017), Społecznie odpowiedzialne inwestowanie - analiza europejskiego i polskiego rynku w przekroju strategii inwestowania, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, nr 92(148)
• Stańczak-Strumiłło K. (2013), Idea społecznej odpowiedzialności inwestycji w polityce inwestycyjnej polskich funduszy inwestycyjnych, Zarządzanie i Finanse, R. 11, nr 2, cz. 6

Autor: Julia Przyborowska