Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

TL;DR

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to forma uproszczonego opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych. Opodatkowaniu ryczałtem podlegają przychody z działalności gospodarczej i umów najmu. Istnieją różne stawki podatku w zależności od rodzaju działalności. W 2015 roku ponad 1 milion podatników skorzystało z tego rodzaju opodatkowania, wykazując łączny przychód w wysokości 45 971 748 tysięcy złotych.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych stanowi uproszczoną formę opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych. Forma ta została wprowadzona w 1994 roku rozporządzeniem Ministra Finansów z grudnia 1993 roku w sprawie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów osób fizycznych. Obecnie ryczałt można uzyskać, składając stosowne oświadczenie do 20 stycznia roku podatkowego. W przypadku rozpoczęcia prowadzenia działalności oświadczenie należy złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. W przypadku spółek oświadczenie składają wszyscy wspólnicy. Gdy podatnik rozpoczyna działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego i nie złożył w określonym terminie oświadczenia, ma obowiązek opłacania podatku na zasadach ogólnych.

Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych:

• z pozarolniczej działalności gospodarczej, w tym również, gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych, zwanych dalej "spółką",
• z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Nie każda działalność dochodowa może być opodatkowana w formie ryczałtu. Ustawodawca przewidział pewnego rodzaju sytuacje, w których jesteśmy zobligowani do skorzystania z innej formy. Wyłączenie opodatkowania w formie ryczałtu może nastąpić, w stosunku do podatników:

• opłacających podatek w formie karty podatkowej
• korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia z podatku
• osiągający w części lub całości przychody z: aptek, lombardów, handlu dewizami, wolnych zawodów
• wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym
• podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zamianie działalności wykonywanej: samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem, małżonkiem formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków, samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną przez drugiego małżonka
• rozpoczynających działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.

Zasady opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych określa ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930, z późn. zm.), zwana dalej "ustawą". W 2015 roku podatek w tej formie mogli płacić podatnicy, którzy w 2014 roku:

• uzyskali przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 150 000 euro (626 880 zł), lub
• uzyskali przychody wyłącznie z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 150 000 euro (626 880 zł).

Podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą korzystający z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, są obowiązani posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów, prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ewidencję wyposażenia oraz, odrębnie za każdy rok podatkowy, ewidencję przychodów. Obowiązek prowadzenia ewidencji przychodów nie dotyczy podatników osiągających przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli ich wysokość wynika z umowy zawartej w formie pisemnej.

Stawki

20%:

• podatnicy wykonujący wolne zawody (na przykład lekarze, pielęgniarki, nauczyciele, tłumacze itd.).

17%:

• usługi polegające na reprodukcji komputerowych nośników informacji oraz usługi pośrednictwa w hurtowej sprzedaży furgonetek oraz samochodów osobowych prowadzonej przez internet
• świadczenie usług polegających na wydawaniu pakietów gier komputerowych oraz oprogramowania systemowego
• wynajem i dzierżawa: furgonetek, samochodów osobowych, pozostałych pojazdów samochodowych, środków transportu wodnego, a także lotniczego, pojazdów szynowych, kontenerów i przyczep kempingowych
• usługi poradnictwa dla dzieci w sprawie problemów edukacyjnych
• usługi fotograficzne
• usługi związane z pomocą społeczną.

8,5%:

• usługi najmu, podnajmu, dzierżawy
• działalność usługowa, w tym z działalność gastronomiczna w zakresie sprzedaży napojów zawierających powyżej 1,5% alkoholu
• usługi wychowania przedszkolnego
• usługi związane z działalnością ogrodów zoologicznych, botanicznych oraz obiektów ochrony przyrody
• prowizje uzyskane z tytułu sprzedaży na podstawie umowy komisu oraz prowizje uzyskane przez kolportera prasy.

5,5%:

• działalność wytwórcza
• przewóz ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej dwóch ton oraz roboty budowlane, prowizje uzyskane ze sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków pocztowych, żetonów oraz kart magnetycznych.

3%:

• działalność gastronomiczna (wyłączając napoje o zawartości powyżej 1,5% alkoholu)
• działalność usługowa w zakresie handlu
• świadczenie usług, które są związane z produkcją zwierzęcą, z działalnością rybaków w zakresie sprzedaży ryb i innych
• odpłatne zbycie ruchomych składników majątku stanowiących środki trwałe.

Dochody objęte ryczałtem ewidencjonowanym nie łączą się z innymi dochodami.

Liczba podatników

Podatnicy korzystający z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych złożyli za 2015 rok 1 003 987 zeznań (tj. o 43 140 zeznań więcej niż za 2014 rok), w tym:

• 545 572 zeznań złożyli podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą (o 788 zeznań więcej niż za 2014 rok). W 10 585 zeznaniach podatnicy tej grupy wykazali dodatkowo przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, niezawieranych w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej (o 585 zeznań więcej niż za 2014 rok)
• 458 415 zeznań złożyli podatnicy, którzy wybrali tę formę opodatkowania wyłącznie dla przychodów z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, niezawieranych w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej (o 42 352 zeznań więcej niż za 2014 rok).

Przychód

Podatnicy płacący ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w zeznaniach za 2015 rok wykazali przychód w łącznej kwocie 45 971 748 tys. zł. Z tego:

• 37 433 539 tys. zł stanowił przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej
• 8 538 209 tys. zł stanowił przychód z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, niezawieranych w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, w tym: 8 360 522 tys. zł to przychód podatników wykazujących przychody wyłącznie z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych — artykuły polecane

Formularz PIT-5 — Zwrot podatku — Podatnik vat czynny — Podatek VAT — Podatek dochodowy od osób fizycznych — Zryczałtowany podatek dochodowy — Ewidencja przebiegu pojazdów — Księga przychodów i rozchodów — Podatek ryczałtowy

Bibliografia

• Informacja dotycząca ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za 2015 rok Departament Podatków Dochodowych, Warszawa, lipiec 2016
• Funkcjonowanie uproszczonych form opodatkowania dochodów przedsiębiorstw osób fizycznych w latach 2004-2013, pod red. Anny Zwierzyńskiej, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 864, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 76, t. 1, 2015
• Martyniuk T., "Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w 2005 roku z uwzględnieniem procedur unijnych", Difin, Warszawa 2005, s. 40-44
• Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Dz.U. 1998 nr 144 poz. 930

Autor: Magdalena Kuleta