Badanie ewaluacyjne

Badanie ewaluacyjne
Polecane artykuły
Ewaluacja projektu Metodyka badania potrzeb informacyjnych Badania opinii Ujęcie analityczne identyfikacji SZJ Produkty cząstkowe Plan szkoleń Badania rynku Proces badania rynku Metoda pomiarowa

Badanie ewaluacyjne (ewaluacja) - to proces zbierania, analizowania i wartościowania danych w celu dostarczenia wiedzy niezbędnej do podjęcia decyzji dotyczących przyszłych działań. Ewaluacja może dotyczyć dokumentów, działań, procesów, osób, rezultatów itp. Ewaluacja jest procesem ciągłym, a jej wyniki służą poprawie i doskonaleniu prowadzonych działań.

Przegląd definicji:

• "systematyczne badanie wartości lub zalet jakiegoś obiektu" (Joint..., 1981)
• "proces zbierania danych i ich interpretacja w celu podejmowania decyzji" (Ch. Galloway)
• "proces diagnostyczno-oceniający, zawierający w sobie elementy pomiaru, osądu i decyzji" (J.J. Guilbert)

• "zaplanowane i systematyczne działanie uwidoczniające, w jakim stopniu cele zostały osiągnięte. Proces zmierzający do stwierdzenia, w jakim stopniu zamierzone cele są rzeczywiście realizowane. Systematyczne badanie zdarzeń, które mają miejsce w ramach realizowanego programu bądź stanowią jego konsekwencję. Systematyczny i jawny proces zbierania informacji na temat istoty, charakteru i wartości interesujących zjawisk." (H. Simons)
• "ewaluacja jest procesem systematycznego gromadzenia informacji na temat działania, właściwości i rezultatów programów, personelu oraz produktów" (M.Q. Patton)
• "najprościej ewaluację można określić jako ustalanie wartości czegoś[...] Ewaluacja jest częścią procesu podejmowania decyzji. Obejmuje wydawanie opinii o wartości działania poprzez systematyczne, jawne zbieranie i analizowanie informacji o nim, w odniesieniu do znanych celów, kryteriów i wartości" (K. Aspiwall)
• "systematyczny proces obejmujący zbieranie informacji oraz zdawanie relacji (w postaci raportu) z tego, jak się rzeczy mają, z intencją dostarczenia danych ułatwiających podejmowanie decyzji" (H. Mizerek)
• "systematyczne badanie wartości lub cech konkretnego programu, działania lub obiektu z punktu widzenia przyjętych w tym celu kryteriów, w celu jego usprawnienia, rozwoju lub lepszego zrozumienia" (L. Korporowicz)

TL;DR

Artykuł omawia definicję i pojęcia związane z ewaluacją, która jest procesem badania, analizy i oceny danych w celu podejmowania decyzji dotyczących działań. W artykule opisane są funkcje wskaźników w poszczególnych fazach ewaluacji oraz role różnych zaangażowanych stron.

Pojęcia związane z ewaluacją

• Ewaluator

-"instytucja, firma lub osoba realizująca ewaluację - w tym realizująca przynajmniej jedno z następujących zadań: przygotowanie koncepcji ewaluacji, opracowanie metodologii badania, przygotowanie narzędzi badawczych, zbieranie danych, analiza i opracowanie wyników, formułowanie wniosków i rekomendacji” (Polskie Towarzystwo Ewaluacyjne, Warszawa 2008)

• Zlecający

-"instytucja, firma lub osoba zlecająca i/lub zamawiająca ewaluację, będąca podmiotem inicjującym proces ewaluacji i będąca dysponentem wyników ewaluacji. Podmiot ten również może być adresatem rekomendacji sformułowanych w wyniku przeprowadzonej ewaluacji” (Polskie Towarzystwo Ewaluacyjne, Warszawa 2008)

• Interesariusz

-"instytucja, firma lub osoba w bezpośredni lub pośredni sposób zaangażowana w proces ewaluacji, w szczególności są to podmioty, które: decydują o potrzebie ewaluacji; są odpowiedzialne za stworzenie projektu oraz realizację ewaluacji; są odpowiedzialne za praktyczne wykorzystanie wyników ewaluacji; w sposób pośredni lub bezpośredni są objęte ewaluacją; mogą być zainteresowane wynikami ewaluacji” (Polskie Towarzystwo Ewaluacyjne, Warszawa 2008)

• Ewaluacja zewnętrzna

-"ewaluacja realizowana przez podmiot niezależny, zewnętrzny wobec Zlecającego oraz ewaluowanego przedsięwzięcia” (Polskie Towarzystwo Ewaluacyjne, Warszawa 2008)

• Ewaluacja wewnętrzna

-"ewaluacja realizowana przez podmiot znajdujący się w strukturach organizacyjnych Zlecającego, jednakże zachowująca niezależność wobec ewaluowanego przedsięwzięcia” (Polskie Towarzystwo Ewaluacyjne, Warszawa 2008)

• Autoewaluacja

-"ewaluacja realizowana przez podmiot znajdujący się w strukturach organizacyjnych ewaluowanego przedsięwzięcia” (Polskie Towarzystwo Ewaluacyjne, Warszawa 2008)

Funkcje wskaźników w poszczególnych fazach ewaluacji

"Wskaźnik to mierzalna cecha, która, pojedynczo lub w zestawie z innymi takimi cechami, dostarcza świadectwa wystąpienia określonego stanu rzeczy w sposób użyteczny pod względem menedżerskim i/ lub naukowym. W programach publicznych wskaźniki przyjęte przez planistów są przede wszystkim powiązane z założonymi celami, lub - ogólniej - pożądanymi i zamierzonymi efektami.” ( J. Górniak, K. Keler, Warszawa 2008)

Funkcje:

• wskaźniki służą wewnętrznej integracji i koordynacji projektowanego przedsięwzięcia na etapie planowania interwencji,
• dają możliwość precyzyjnego, wymiernego i spójnego formułowania celów oraz powiązania zaplanowanych efektów z nakładami i działaniami,
• ocena skuteczności i efektywności interwencji możliwa jest dzięki temu, że zarówno w czasie realizacji interwencji, jak i po jej ukończeniu, wskaźniki umożliwiają określenie efektów, nakładów i materialnych przejawów podejmowanych działań.

Bibliografia

• Creative Evaluation, (1987), Sage
• Galloway Ch., (Warszawa 1988), Psychologia uczenia się i nauczania, t. I-II, PWN
• Joint Committee on Standards for Educational Evaluation, Standards for evaluations of educational programs, projects, and materials (New York: McGraw-Hill 1981)
• Korporowicz L. (red.), (Warszawa 1997), Ewaluacja w edukacji, Oficyna Naukowa
• Mizerek H. (red.), (Olsztyn 1997), Ewaluacja w szkole. Wybór tekstów. Program TERM
• Olejniczak K., Kozak M., Ledzion B. (red.), (Warszawa 2008), Teoria i praktyka ewaluacji interwencji publicznych, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, s. 110-111
• Patton M. Q., (2008), Utilization-Focused Evaluation, Sage
• Polskie Towarzystwo Ewaluacyjne Warszawa, (Warszawa, 2008), Standardy ewaluacji, Standardy ewaluacji
• Practical Evaluation, (1982), Sage
• Qualitative Research and Evaluation Methods, (2002), Sage
• Simons H., (Lewes: Falmer Press 1987), Getting to Know Schools in a Democracy: the politics and process of evaluation
• Tołowińska-Królikowska E. (red.), (Warszawa 2010), Autoewaluacja w szkole, Ośrodek Rozwoju Edukacji

Autor: Hanna Cieślak, Patrycja Krzyżanowska