Polskie Centrum Akredytacji

Polskie Centrum Akredytacji powstało 1 stycznia 2001 roku na skutek połączenia Biura ds. Akredytacji w Polskim Centrum Badań i Certyfikacji (PCBC) oraz Zespołu Akredytacji Laboratoriów Pomiarowych w Głównym Urzędzie Miar (GUM).

TL;DR

Polskie Centrum Akredytacji (PCA) jest państwową jednostką akredytującą, która działa na mocy ustawy o systemie oceny zgodności. Jej misją jest rozwijanie systemu gospodarczego kraju poprzez usuwanie barier technicznych, zapewnienie ochrony interesów publicznych i bezpieczeństwa. PCA akredytuje różne jednostki, takie jak laboratoria, jednostki certyfikujące systemy zarządzania, osoby, jednostki inspekcyjne itp.

Polityka Jakości PCA

Polskie Centrum Akredytacji zmierza do realizowania czynności akredytacyjnych w fachowy, obiektywny, moralny i rzetelny sposób. Odwołując się do nauki i znajomości życia adekwatnie zachęcanego do pracy personelu. PCA dąży do tego według ojczystych i międzynarodowych wymogów, biorąc pod uwagę aktualną sytuację organizacji i przeświadczenia chętnych uczestników.

Misją Polskiego Centrum Akredytacji jest funkcjonowanie w celu nieustannej rozbudowy systemu gospodarczego Państwa. Działania jakie podejmuje PCA w tym celu to między innymi likwidowanie przeszkód technicznych w wymianie towarowej. Równocześnie PCA powinno zagwarantować bezpieczeństwo pożytku publicznego a w szczególności takich jak kondycja zdrowotna i bezpieczeństwo jak również ochrona środowiska i bezpieczeństwo społeczne.

Wykonywanie działalności akredytacyjnej jest jedną z najważniejszych misji działania Polskiego Centrum Akredytacji, które jest określane jako Państwowa jednostka akredytująca. (https://www.pca.gov.pl/o-pca/informacje-o-pca/polityka-jakosci)

Podstawy prawne działalności akredytacyjnej

PCA jest krajową jednostkę akredytacyjną. Posiada status państwowej osoby prawnej oraz działa na mocy ustawy z dnia 30.08.2002 r. o systemie oceny zgodności. Nadzorowana jest przez Ministerstwo Gospodarki (Minister właściwy ds. gospodarki). PCA działa zgodnie wymaganiami:

• Ustawy z dnia 30.08.2002 r. o systemie oceny zgodności
• Normy PN-EN ISO/IEC 17011:2006 Ocena zgodności. Wymagania ogólne dla jednostek akredytujących prowadzących akredytację jednostek oceniających zgodność
• Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającego wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu
• Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS)
• Forum of Accreditation and Licencing Bodies (FALB)
• zobowiązań wynikających z zawartych porozumień wielostronnych EA MLA, ILAC MRA, IAF MLA

Symbole akredytacji PCA

Komórki akredytowane, które dokonują oceny zgodności posiadają prawo do wykorzystywania oznaczeń akredytacji. Należą one do Polskiego Centrum Akredytacji, które jest ich jedynym właścicielem. Dokument DA-02 określa modele symboli akredytacji jak również mechanizmy ich wykorzystywania. Polskie Centrum Akredytacji przydziela symbole akredytacji aby akredytowane jednostki mogły posługiwać się tymi symbolami i ujawnić pozycję którą dysponuje. PCA zobowiązuje komórki wydające recenzje aby symbole akredytacji były identyczne, ze względu na fakt iż są instrumentem, który kreuje nastrój zmierzający w kierunku zaufania do ich pracy w różnych sektorach (R.Malesa, s. 16) Polskie Centrum Akredytacji ma uprawnienia ochronne do symboli handlowych:

• "badania - Prawo Ochronne Nr 209185
• wzorcowania - Prawo Ochronne Nr 209184
• certyfikacja systemów zarządzania - Prawo Ochronne Nr 209183
• certyfikacja wyrobów - Prawo Ochronne Nr 209182
• certyfikacja osób - Prawo Ochronne Nr 209181
• inspekcja - Prawo Ochronne Nr 244540
• badania medyczne - Prawo Ochronne Nr 244541
• badania biegłości - Prawo Ochronne Nr 244539
• weryfikatorzy EMAS - Prawo Ochronne Nr 300813
• weryfikatorzy GHG - Prawo Ochronne Nr 300178
• producenci materiałów odniesienia - Prawo Ochronne Nr xx (zgłoszenie w Urzędzie Patentowym RP / oczekujemy na zarejestrowanie)" (https://www.pca.gov.pl/akredytacja/akredytacja/symbole-akredytacji)

Akredytacja transgraniczna

Ogólną zasadą ogólną zasadą PCA jest prowadzenie działalności akredytacyjnej na terenie Polski oraz nie podejmowanie akredytacji poza granicami RP, jednakże na wniosek podmiotu zainteresowanego akredytacją PCA może podjąć się akredytacji podmiotu zlokalizowanego poza granicami Polski.

Struktura PCA

Na czele PCA znajduje się Dyrektor, przy którym działa Rada ds. Akredytacji oraz Komitet odwoławczy. Rada ds. Akredytacji jest organem opiniodawczo-doradczym Dyrektora PCA w sprawach należących do zakresu działania PCA. Komitet odwoławczy jest organem rozpatrującym odwołania klientów PCA od decyzji odmowy udzielenia, cofnięcia, zawieszenia lub ograniczenia zakresu akredytacji.

Działanie na rzecz rozwoju gospodarczego kraju poprzez:

• usuwanie barier technicznych w obrocie towarowym,
• zapewnienie ochrony interesów publicznych, takich jak zdrowie i bezpieczeństwo, ochrona środowiska i bezpieczeństwo publiczne.

Zakres działalności akredytacyjnej

• akredytowanie jednostek oceniających zgodność,
• sprawowanie nadzoru w zakresie przestrzegania warunków akredytacji,
• prowadzenie wykazu akredytowanych jednostek,
• organizowanie szkoleń w zakresie akredytacji,
• prowadzenie działalności wydawniczej w zakresie akredytacji,

W przypadku wystąpienia potrzeby akredytacji nowych rodzajów jednostek oceniających zgodność lub akredytacji w zakresie specyficznych dziedzin, PCA może podjąć się rozszerzenia działalności akredytacyjnej.

Akredytowane podmioty:

• laboratoria badawcze,
• laboratoria medyczne,
• laboratoria wzorcujące,
• jednostki certyfikujące systemy zarządzania,
• wyroby,
• osoby,
• jednostki inspekcyjne,
• weryfikatorzy środowiskowi EMAS,
• weryfikatorzy rocznych raportów dotyczących emisji gazów cieplarnianych GHG,
• organizatorzy badań biegłości.

Polskie Centrum Akredytacji — artykuły polecane

Ustawa o ochronie danych osobowych — Akredytacja — Akredytacja PCA — Polski Komitet Normalizacyjny — Inspekcja weterynaryjna — Urząd cudzoziemców — Komisja Papierów Wartościowych i Giełd — Organy nadzoru — Krajowy Punkt Kontaktowy

Bibliografia

• Malesa R. (2010), Sposób wykorzystywania świadectw wzorcowania do ustalania okresów między wzorcowaniami, LAB Laboratorium, Aparatura, Badania, nr 3
• PCA (2020), Opis systemu akredytacji, Polskie Centrum Akredytacji, Warszawa
• Polski Komitet Normalizacyjny (2006), PN-EN ISO 17000:2006, Ocena zgodności. Terminologia i zasady ogólne, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa
• Polskie Centrum Akredytacji (2011), Polityka dotycząca akredytacji transgranicznej, Warszawa
• Strona internetowa: Polskie Centrum Akredytacji
• Ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku Dz.U. 2016 poz. 542

Autor: Ewelina Iszczuk, Patrycja Dworzak