Mnożnik turystyczny

Turystyka stymuluje rozwój gospodarczy regionów, poprzez napływ kapitału, co powoduje powstanie nowych miejsc pracy, wzrost obrotów lokalnych firm, wzrost zarobków lokalnej społeczności i wzrost podatków trafiających do budżetu państwa. Rola turystyki w gospodarce kraju ma bardzo dużą wagę, kreuje dodatkową działalność gospodarcząą i pobudza inne sektory np. przemysł, budownictwo.

Mnożnik turystyczny pozwala oszacować całkowite efekty (bezpośrednie, pośrednie i indukowane) początkowych wydatków turystycznych (A.Panasiuk, 2006, s. 53-54)

Model mnożnika turystycznego można przedstawić poniższym równaniem:

$Kr=a+b+c$

z czego: Kr - regionalny mnożnik dochodu (mnożnikowy efekt ekonomiczny),

a - bezpośredni dochód regionalny (bezpośredni efekt ekonomiczny, np. przedsiębiorców oferujących usługi hotelowe,

b - pośredni dochód regionalny (pośredni efekt ekonomiczny, np. zaopatrujących bazę noclegową w pościel, meble, środki czystości itp.,

c - indukowany dochód regionalny (indukowany efekt ekonomiczny, np. osób zatrudnionych w hotelach) (A.Panasiuk, 2008, s. 19),

bądź:

$M={\frac {\Delta I}{\Delta T}}\;$

gdzie:

M - mnożnik turystyczny,

ΔI - zmiana wpływów wynikająca ze zmian na poziomie wydatków turystycznych,

ΔT - zmiana wydatków turystycznych (Rynek turystyczny Ekonomiczne zagadnienia turystyki, 2012, s. 87),

Aby zbadać całkowity efekt ekonomiczny rozwoju turystyki w danym regionie, czyli mnożnik, należy wziąć pod uwagę efekt bezpośredni, pośredni i indukowany.

Efekt bezpośredni ekonomiczny obrazuje branże i część gospodarki, która finalnie zaspokaja popyt turystyczny. Zmiana na poziomie produkcji będzie równa zmianie popytu końcowego. Bezpośredni wpływ na dochody będzie miał poziom płac i zysków.

Pośredni efekt ekonomiczny spowodowany jest koniecznością zakupów w innych sektorach gospodarki przez przedsiębiorstwa związane z obsługą ruchu turystycznego. Dotyczy również zakupów dokonywanych przez dostawców przedsiębiorstwa turystycznego. Przykładem może być wzrost popytu na usługi gastronomiczne, co prowadzi do wzrostu zapotrzebowania na siłę roboczą, żywność i napoje itp. Łańcuch nie kończy się do momentu, kiedy popyt nie zostanie zaspokojony przez producentów danego obszaru. W przeciwnym razie pieniądze będą wypływały poza dany obszar, a efekt przeniesie się razem z nim (A.Panasiuk, 2006, s. 54)

Indukowany efekt ekonomiczny to wzrost wydatków, możliwy dzięki zwiększonym dochodom ludności zatrudnionej w bezpośredniej i pośredniej obsłudze runku turystycznego (A.Panasiuk, 2006, s. 54)

Ekonomiczne skutki rozwoju turystyki mają formę powyżej wymienionych efektów, dlatego jej znaczenie dla gospodarki jest bardzo różne i zależy od wielu czynników, w tym od charakteru danego regionu. Przyjęto, że udział efektów pośrednich i indukowanych wzrasta wraz z e stopniem integralności przemysłu turystycznego z innymi rodzajami gospodarki. W momencie kiedy turyści dokonują wydatków w wybranej destylacji turystycznej, uruchamiają kolejny strumień pieniędzy, który wytwarza korzyści dla gałęzi gospodarki, które współpracują z branżą turystyczną. W wyniku finalnym widać, jak początkowe wydatki przepływają przez różne gałęzie gospodarki i rozkładają się na wiele podmiotów związanych mniej lub bardziej z obsługą turystów. ((Rynek turystyczny Ekonomiczne zagadnienia turystyki, 2012, s. 87))

Formułę krążenia pieniądza wprowadzonego do obiegu gospodarczego dzięki wydatkom turystów obrazuje poniższa formuła:

$M={\frac {1}{1-{\frac {\Delta C}{\Delta Y}}}}\;$

gdzie:

M - mnożnik krążenia pieniądza w gospodarce,

ΔC - faktyczny wzrost konsumpcji w regionie bez podstawowej konsumpcji turystów,

ΔY - wzrost dochodów ludności,

ΔC/ ΔY - krańcowa skłonność ludności do wydawania swoich dochodów.

Rozwój turystyki w kraju recepcyjnym, który może wywołać wielkość mnożnika zależy od następujących czynników:

• "Ilości pieniędzy wydatkowanych przez turystów i liczby transakcji zawartych podczas obiegu tych pieniędzy w gospodarce (liczba turystów, długość pobytu, wielkość wydatków),
• Czynników determinujących krańcową skłonność do konsumpcji (poziom dochodów),
• Czynników wpływających na popyt inwestycyjny przedsiębiorstw, obejmujący inwestycje nowe, popyt pośredni (przepływy materialne w pośrednich stadiach produkcji) oraz popyt restytucyjny związany z odtworzeniem środków trwałych".(A.Panasiuk, 2006, s. 54).

Mnożnik turystyczny — artykuły polecane

Popyt zagregowany — Efekt mnożnikowy — Dualizm ekonomiczny — Popyt efektywny — Inflacja popytowa — Paradoks zapobiegliwości — Popyt globalny — Konsekwencje rozwoju turystyki — Szok podażowy

Bibliografia

• Kachniewska M., Nawrocka E., Niezgoda A., Pawlicz A., Rynek turystyczny Ekonomiczne zagadnienia turystyki, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2012
• Kornak A., Montygierd-Łoyba M., Ekonomika turystyki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa - Wrocław 1985
• Panasiuk A. (2006), Ekonomika turystyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Panasiuk A. (2011), Gospodarka turystyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Autor: Patrycja Wachel