System jakości w gminie - założenia

System jakości w gminie - założenia
Polecane artykuły
Przygotowanie projektu wdrożenia ISO 9001 Dokumentacja systemu zarządzania jakością Zasady zarządzania jakością Nowelizacja norm ISO 9000 Dlaczego ISO nie działa System zarządzania środowiskowego ISO 9001 Wdrażanie systemu zarządzania jakością System zarządzania jakością

Część cyklu poświęconego wdrażaniu ISO 9001 w gminach.

Podstawowym celem wdrożenia systemu zarządzania jakością w urzędzie gminy jest zwiększenie jej sprawności w kontaktach z podmiotami zewnętrznymi, a przez to wyższy poziom konkurencyjności, zgodnie z definicją przyjętą we wcześniejszych rozważaniach. Z tego wynika szereg celów i zadań dotyczących bardziej szczegółowych obszarów działalności. Kolejnymi istotnymi celami jest zwiększenie atrakcyjności gminy i dostępności urzędu dla klientów. Wdrożenie systemu jakości jest związane o opisaniem i ujednoliceniem procedur rozpatrywania spraw, co pociąga za sobą w wielu przypadkach uproszczenie i skrócenie czasu realizacji poszczególnych usług, a to stanowi jeden z determinantów atrakcyjności gminy.

Badania brytyjskie przeprowadzone w urzędach administracji publicznej wdrażających system jakości wykazały, że głównym celem jest poprawa jakości usług dzięki większej sprawności organizacji. Pozostałymi celami były: poprawa wizerunku, usprawnienie trybu działania oraz wzrost motywacji.

Projektując, a następnie wdrażając system zarządzania jakością w urzędzie gminy należy pamiętać o celach wdrożenia. Dzięki temu można zbudować system, który będzie pasował do potrzeb lokalnego samorządu i pomoże zrealizować założone zadania. Mimo sztywności pewnych wymagań, norma ISO 9001:2000 pozostawia do decyzji instytucji i konsultantów metody ich spełnienia. Jest to szczególnie istotne w przypadku urzędów, których działalność charakteryzuje się przecież zupełnie inną specyfiką niż w przedsiębiorstwach przemysłowych czy nawet usługowych. Na podstawie doświadczeń z wdrażania SZJ w urzędach gminnych i powiatowych Dzierżoniowa, Raciborza, Bielska-Białej, Gliwic, Kwidzyna, Sopotu, Śremu i innych można wysnuć pewne dodatkowe i specyficzne założenia budowy systemu, które uzupełniają wymagania norm. Podejście procesowe opisane w nowelizacji normy ISO 9001 w dużym stopniu ułatwi kolejnym urzędom prace nad własnymi systemami.

M. Bugdol proponuje zadania, które należałoby wykonać w celu poprawy jakości świadczonych przez urzędy usług:

• wprowadzenie wewnętrznych standardów załatwiania formalności w sposób szybszy niż to przewiduje KPA, bez obniżenia jakości,
• stworzenie procesowej struktury organizacyjnej, gdzie każdy proces (np. wydawanie decyzji budowlanych czy komunikacyjnych) będzie miał swojego lidera - pracownika odpowiedzialnego. Aktualnie jest to utrudnione przez przepisy prawne,
• wykorzystanie nowoczesnych technologii komunikacyjnych dla ograniczenia konieczności bezpośredniego kontaktu klienta z urzędem,
• stworzenie biura obsługi klienta, które mogłoby rozpoczynać procesy usługowe i prowadzić je dalej z ograniczonym udziałem klienta,
• wprowadzenie szerszej informacji dla klientów na temat poszczególnych procesów co umożliwi m.in. zmniejszenie ilości popełnianych błędów; wprowadzenie pakietów z kompletem dokumentów i formularzy potrzebnych do załatwienia sprawy,
• przejęcie wypełniania dokumentów przez pracowników urzędu (dokumenty są zbyt skomplikowane dla dużej części obywateli),
• delegacja uprawnień i decentralizacja, dzięki czemu pracownik mający kontakt z klientem będzie mógł sam podjąć decyzję zamiast być jedynie pośrednikiem.

Różnorodność działalności gminy jest znacznie większa niż w przypadku przedsiębiorstw produkcyjnych. Stąd znacznie większa jest też liczba procesów, które należy opisać. O ile w firmie obuwniczej czy hucie można w większości przypadków ograniczyć się do jednej procedury opisującej kontakt z klientem, to w urzędzie jest ich co najmniej kilka. Jednak ogólna liczba stron dokumentacji nie powinna być większa, ponieważ procesy w urzędach zawierają zwykle nie więcej niż kilka zadań.

W trakcie opracowania dokumentacji, nie wszystkie procedury trzeba tworzyć od podstaw. W rzeczywistości większość wymienionych instrukcji istnieje w urzędach, gdyż jest wymagana odrębnymi przepisami. Oznacza to, że około 1/3 dokumentacji wymaga jedynie przeglądu i aktualizacji. Może to w znaczący sposób skrócić czas wdrażania systemu. Pozostałe dokumenty w dużej mierze opisują dotychczasowe sposoby załatwiania spraw. Wyjątkiem jest sześć narzuconych przez normę ISO 9001:2000 procedur opisujących szczególnie istotne elementy systemu zarządzania jakością.

Projektowanie systemu zarządzania jakością w urzędzie można wykorzystać do usprawnienia już istniejących procesów procesów. Wdrożenie SZJ wymaga przygotowania do wprowadzenia zmian, dzięki czemu można przeprowadzić w systemie poprawki, które usprawnią działanie organizacji. Wprowadzanie zmian po zakończeniu wdrażania systemu i utrwaleniu zmian w organizacji może być trudne i wiąże się z niechęcią pracowników do kolejnych zmian w procesach oraz nierzadko dużymi spadkami efektywności pracy.

Bibliografia

• Wawak S. (2008), Projektowanie systemu zarządzania jakością na poziomie strategicznym dla potrzeb urzędu gminy. Zeszyty Naukowe/Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, (782)

Autor: Sławomir Wawak