System produkcyjny

System produkcyjny
Polecane artykuły
Przedsiębiorstwo produkcyjne Zakład produkcyjny Zarządzanie produkcją Technologia SCOR Produktywność System MRP II Proces gospodarczy Produkcja - formy organizacji

System produkcyjny jest nieodłącznym elementem każdego przedsiębiorstwa, za pomocą którego realizuje ono działalność produkcyjną. Jest to w odpowiedni sposób zaprojektowany i zorganizowany mechanizm, wykorzystywany przez człowieka (pracownika) w procesie pracy, prowadzący do wytworzenia produktów materialnych i niematerialnych, spełniających potrzeby konsumentów. System produkcyjny jest układem, w którym elementy znajdujące się na wejściu, przekształcane są poprzez cykl procesów produkcyjnych do elementów wyjściowych, czyli gotowych produktów.

System produkcyjny można opisać następującym równaniem:

Y=T (X)

gdzie:

Y- wektor opisujący stany wyjściowe,

X-wektor opisujący zasoby systemu produkcyjnego,

T- transformacja systemu.

System produkcyjny można rozpatrywać jako zbiór stanowisk roboczych w organizacjach, na których następuje zmiana właściwości przedmiotu pracy, poprzez realizację procesów produkcyjnych (T), wśród których wymienia się procesy podstawowe, pomocnicze i procesy obsługi.

1. Procesy podstawowe realizowane są stanowiskach roboczych produkcji, gdzie następuje zmiana składu, postaci, kształtu, wymiarów i innych właściwości przedmiotu pracy, zgodnie z ustalonym procesem technologicznym.

2. Procesy pomocnicze w stosunku do robót produkcyjnych realizowane są na stanowiskach pomocniczych. Mogą to być czynności związane z przygotowaniem materiałów do produkcji, zapewnieniem narzędzi, a także procesy transportu, składowania czy kontroli.

3. Stanowiska usługowe realizują z kolei procesy usługowe (związane np. z bezpieczeństwem i higieną pracy, potrzebami zdrowotnymi, bytowymi, czy socjalnymi pracowników).

Oprócz procesów produkcji, w modelu wyróżnia się elementy wejścia (X) i elementy wyjścia (Y). Na wejściu do każdego procesu produkcyjnego znajdują się zasoby, które zostaną w nim wykorzystane i zalicza się do nich następujące czynniki produkcji:

• zasoby rzeczowe (budynki, maszyny, surowce, materiały, półfabrykaty do dalszej obróbki),
• zasoby finansowe (kapitał w postaci zasobów pieniężnych w kasie, na kontach bankowych lub u klientów, a także kapitał zamrożony w formie aktywów trwałych),
• zasoby ludzkie (wiedza i umiejętności zatrudnionego personelu).

Na wyjściu z procesu produkcyjnego znajdują się gotowe wyroby lub usługi, a także odpady, produkty wybrakowane, surowce przeznaczone do ponownego wykorzystania będące skutkiem ubocznym procesu produkcyjnego, informacje dotyczące jakości wyrobu, koszcie jego wytworzenia oraz opis doświadczeń zdobytych podczas jego produkcji. System produkcyjny jest więc układem elementów wejścia i wyjścia, gdzie procesy produkcyjne są ogniwem łączącym te dwa elementy wraz z ich wzajemnymi interakcjami oraz sprzężeniami informacyjnymi, materiałowymi i energetycznymi. W każdym modelu systemu produkcyjnego wyróżnia się zarządzanie jako funkcję niezbędną dla jego prawidłowego funkcjonowania.

Otoczenie systemu produkcyjnego

System produkcyjny jest układem otwartym, na który oddziałuje środowisko, w jakim jest on realizowany. Otoczenie systemu produkcyjnego dzieli się na otoczenie bliższe i dalsze, gdzie wyróżnia się czynniki, mające bezpośredni wpływ na przebieg procesów produkcyjnych. W odniesieniu do otoczenia systemu produkcyjnego wyodrębnia się:

• czynniki wewnętrzne, do których należą pracownicy organizacji, prowadzone prace badawczo-rozwojowe, organizacja produkcji, zaopatrzenia i zbytu, techniki marketingowe czy środki finansowe, jakimi dysponuje firma,
• czynniki zewnętrzne, gdzie zalicza się techniki produkcji i dystrybucji oraz organizację obsługi posprzedażowej, w tym także możliwość nabycia urządzeń o zadowalającym poziomie jakości.

Produktywność systemu produkcyjnego

Do oceny funkcjonowania systemów produkcyjnych określono szereg różnych miar. Obecnie powszechnie stosowaną miarą jest produktywność. Miara ta wyraża stosunek efektów uzyskanych dzięki realizacji procesu produkcyjnego do nakładów poniesionych na jego realizację. Produktywność systemu produkcyjnego jest również jednym z celów, dla których systemy są projektowane. Kreowanie systemów produkcyjnych ma również na celu wzrost jakości wytwarzanych produktów oraz obniżenie kosztów ich wytwarzania.

Bibliografia

• Pająk E. Trojanowska J. (2012). Planowanie i sterowanie produkcją wieloasortymentową. Innowacje w Zarządzaniu i Inżynierii Produkcji, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, Opole
• Chrobocińska K. (2014). Charakterystyka funkcjonowania systemu produkcyjnego. [w:] Zintegrowane systemy wytwarzania, Wyd. EXPOL, P. Rybiński, J. Dąbek, sp.j., Olsztyn

Autor: Justyna Pawlik