Papiery wartościowe: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
(LinkTitles.) |
||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
Papier wartościowy - to dokument stwierdzający istnienie określonego [[prawo|prawa]] majątkowego w taki sposób, że bez posiadania tego dokumentu nie można wykonywać tego prawa, a przeniesienie własności tego dokumentu powoduje przeniesienie również tego prawa. Są one wykorzystywane jako złożony zespół narzędzi finansowych używanych przez różne podmioty gospodarcze działające na rynku w celu osiągania różnych celów, w różnych dziedzinach życia przedsiębiorstwa, w ramach różnych transakcji gospodarczych. | Papier wartościowy - to [[dokument]] stwierdzający istnienie określonego [[prawo|prawa]] majątkowego w taki sposób, że bez posiadania tego dokumentu nie można wykonywać tego prawa, a [[przeniesienie]] własności tego dokumentu powoduje przeniesienie również tego prawa. Są one wykorzystywane jako złożony [[zespół]] narzędzi finansowych używanych przez różne podmioty gospodarcze działające na rynku w celu osiągania różnych celów, w różnych dziedzinach życia przedsiębiorstwa, w ramach różnych transakcji gospodarczych. | ||
==Cechy wspólne papierów wartościowych== | ==Cechy wspólne papierów wartościowych== | ||
* papier wartościowy potwierdza i gwarantuje prawa majątkowe | * papier wartościowy potwierdza i gwarantuje prawa majątkowe | ||
* obrót papierami wartościowymi ma charakter masowy | * [[obrót]] papierami wartościowymi ma charakter masowy | ||
* łatwa wzajemna wymienialność papierów wartościowych | * łatwa wzajemna wymienialność papierów wartościowych | ||
* szerokie rozproszenie papierów wartościowych | * szerokie rozproszenie papierów wartościowych | ||
* prosty sposób przenoszenia wartości np. gotówka-> obligacje-> akcje-> gotówka- weksle. | * prosty sposób przenoszenia wartości np. [[gotówka]]-> obligacje-> akcje-> gotówka- [[weksle]]. | ||
* brak wartości użytkowej | * brak wartości użytkowej | ||
* zakup instrumentu finansowego głównie utożsamia się z oczekiwaniem dochodu) (rynkowe instrumenty finansowe) | * zakup instrumentu finansowego głównie utożsamia się z oczekiwaniem dochodu) (rynkowe instrumenty finansowe) | ||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
# Z punktu widzenia funkcji prawnych: | # Z punktu widzenia funkcji prawnych: | ||
#* papiery reprezentujące [[wierzytelność|wierzytelności]] [[pieniądz|pieniężne]] (np. weksle, czeki, obligacje, bony skarbowe, listy zastawne, listy hipoteczne, losy loteryjne), | #* papiery reprezentujące [[wierzytelność|wierzytelności]] [[pieniądz|pieniężne]] (np. weksle, czeki, obligacje, bony skarbowe, listy zastawne, listy hipoteczne, losy loteryjne), | ||
#* papiery dokumentujące uprawnienia do współwłasności majątkowej (np. [[akcje]]), | #* papiery dokumentujące [[uprawnienia]] do współwłasności majątkowej (np. [[akcje]]), | ||
#* papiery wartościowe uprawniające do zarządzania rzeczami (konosamenty w transporcie [[towar]]ów). | #* papiery wartościowe uprawniające do zarządzania rzeczami (konosamenty w transporcie [[towar]]ów). | ||
# Ze względu na charakter [[dochód|dochodów]]: | # Ze względu na charakter [[dochód|dochodów]]: | ||
#* papiery wartościowe o dochodzie stałym (reprezentują wierzytelność, której wielkość [[kapitał]]u i dochodu jest określona w kwocie pieniężnej już w chwili emisji (obligacje) | #* papiery wartościowe o dochodzie stałym (reprezentują [[wierzytelność]], której wielkość [[kapitał]]u i dochodu jest określona w kwocie pieniężnej już w chwili emisji (obligacje) | ||
#* papiery wartościowe o dochodzie zmiennym (to walory reprezentujące prawo do udziału w [[zysk]]u osiąganym przez emitującą go jednostkę organizacyjną oraz reprezentujące udział w majątku tej jednostki -akcje) | #* papiery wartościowe o dochodzie zmiennym (to [[walory]] reprezentujące [[prawo]] do udziału w [[zysk]]u osiąganym przez emitującą go jednostkę organizacyjną oraz reprezentujące [[udział]] w majątku tej jednostki -akcje) | ||
# Z punktu widzenia oznaczenia w dokumencie osoby uprawnionej: | # Z punktu widzenia oznaczenia w dokumencie osoby uprawnionej: | ||
#* papiery wartościowe imienne (uprawniają jedynie osoby imiennie oznaczone w papierach), | #* papiery wartościowe imienne (uprawniają jedynie osoby imiennie oznaczone w papierach), | ||
| Linia 51: | Linia 51: | ||
#* papiery długoterminowe. | #* papiery długoterminowe. | ||
# Z punktu widzenia celów gospodarczych: | # Z punktu widzenia celów gospodarczych: | ||
#* papiery rynkowe (wykorzystywane w obrocie masowym, w którym uczestniczy wiele podmiotów, a transakcje dokonywane są na zorganizowanych, regulowanych rynkach), | #* papiery rynkowe (wykorzystywane w obrocie masowym, w którym uczestniczy wiele podmiotów, a [[transakcje]] dokonywane są na zorganizowanych, regulowanych rynkach), | ||
#* papiery nierynkowe (posiadają wąski krąg odbiorców, ich odbiór jest przypadkowy, bez instytucjonalnego uporządkowania). | #* papiery nierynkowe (posiadają wąski krąg odbiorców, ich odbiór jest przypadkowy, bez instytucjonalnego uporządkowania). | ||
# Z punktu widzenia funkcji ekonomicznych: | # Z punktu widzenia funkcji ekonomicznych: | ||
#* instrumenty rozliczeniowe | #* instrumenty rozliczeniowe | ||
#* instrumenty dłużne | #* instrumenty dłużne | ||
#* instrumenty zaspokajające popyt na pieniądz | #* instrumenty zaspokajające [[popyt]] na [[pieniądz]] | ||
#* instrumenty do inwestowania | #* instrumenty do inwestowania | ||
#* instrumenty bodźcowe | #* instrumenty bodźcowe | ||
#* instrumenty ograniczające ryzyko | #* instrumenty ograniczające [[ryzyko]] | ||
#* instrumenty potwierdzające tytuł własności | #* instrumenty potwierdzające tytuł własności | ||
| Linia 77: | Linia 77: | ||
==Polityka finansowa a papiery wartościowe== | ==Polityka finansowa a papiery wartościowe== | ||
Każde przedsiębiorstwo dąży do osiągnięcia wyznaczonych celów. Część z nich określona jest w sferze działalności finansowej podmiotu, tzn. za pomocą narzędzi pieniężnych. Cele te mogą być urzeczywistniane właśnie za pomocą odpowiedniego gospodarowania papierami wartościowymi. | Każde [[przedsiębiorstwo]] dąży do osiągnięcia wyznaczonych celów. Część z nich określona jest w sferze działalności finansowej podmiotu, tzn. za pomocą narzędzi pieniężnych. [[Cele]] te mogą być urzeczywistniane właśnie za pomocą odpowiedniego gospodarowania papierami wartościowymi. | ||
Jednak głównym kreatorem polityki finansowej nie jest przedsiębiorstwo lecz państwo, w którym dany podmiot funkcjonuje. To ono ma pełną suwerenność w odniesieniu do kwestii finansowych, takich jak: kreacja pieniądza, ustalenie stóp procentowych, stawek podatkowych, stawek celnych itp. To od polityki państwa (monetarnej, fiskalnej) zależeć będzie większość opłacalności inwestycji w papiery wartościowe. | Jednak głównym kreatorem polityki finansowej nie jest przedsiębiorstwo lecz państwo, w którym dany podmiot funkcjonuje. To ono ma pełną suwerenność w odniesieniu do kwestii finansowych, takich jak: [[kreacja pieniądza]], ustalenie stóp procentowych, stawek podatkowych, stawek celnych itp. To od polityki państwa (monetarnej, fiskalnej) zależeć będzie większość opłacalności inwestycji w papiery wartościowe. | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
| Linia 85: | Linia 85: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Dębski W. (2014) Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki – PWN, Warszawa | * Dębski W. (2014) [[Rynek]] finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki – PWN, Warszawa | ||
* Gemzik-Salwach A. (2009) Innowacje finansowe jako przyczyna kryzysu na rynkach międzynarodowych E-Finanse. Kwartalnik internetowy (3) | * Gemzik-Salwach A. (2009) [[Innowacje]] finansowe jako przyczyna kryzysu na rynkach międzynarodowych E-Finanse. Kwartalnik internetowy (3) | ||
* Kołaczyk Z., Rachunkowość finansowa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 1996, str. 182-183 | * Kołaczyk Z., [[Rachunkowość]] finansowa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 1996, str. 182-183 | ||
* Karkowska R. (2005) [http://193.0.126.45/sites/default/files/artykuly/sim_2005_1_krakowska.pdf Kredytowe instrumenty pochodne – wyzwanie dla polskiego systemu finansowego] Studia i Materiały Wydziału Zarządzania Warszawskiego 1 | * Karkowska R. (2005) [http://193.0.126.45/sites/default/files/artykuly/sim_2005_1_krakowska.pdf Kredytowe instrumenty pochodne – wyzwanie dla polskiego systemu finansowego] Studia i [[Materiały]] Wydziału Zarządzania Warszawskiego 1 | ||
* Owsiak S. Podstawy Nauki Finansów, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002, str. 297, 300-303, 309-311. | * Owsiak S. Podstawy Nauki Finansów, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002, str. 297, 300-303, 309-311. | ||
* Sopoćko A. (2010) Rynkowe instrumenty finansowe – PWN, Warszawa | * Sopoćko A. (2010) Rynkowe instrumenty finansowe – PWN, Warszawa | ||
Wersja z 00:41, 21 maj 2020
| Papiery wartościowe |
|---|
| Polecane artykuły |
Papier wartościowy - to dokument stwierdzający istnienie określonego prawa majątkowego w taki sposób, że bez posiadania tego dokumentu nie można wykonywać tego prawa, a przeniesienie własności tego dokumentu powoduje przeniesienie również tego prawa. Są one wykorzystywane jako złożony zespół narzędzi finansowych używanych przez różne podmioty gospodarcze działające na rynku w celu osiągania różnych celów, w różnych dziedzinach życia przedsiębiorstwa, w ramach różnych transakcji gospodarczych.
Cechy wspólne papierów wartościowych
- papier wartościowy potwierdza i gwarantuje prawa majątkowe
- obrót papierami wartościowymi ma charakter masowy
- łatwa wzajemna wymienialność papierów wartościowych
- szerokie rozproszenie papierów wartościowych
- prosty sposób przenoszenia wartości np. gotówka-> obligacje-> akcje-> gotówka- weksle.
- brak wartości użytkowej
- zakup instrumentu finansowego głównie utożsamia się z oczekiwaniem dochodu) (rynkowe instrumenty finansowe)
Rodzaje papierów wartościowych
Wieloznaczność instrumentów finansowych (do których zaliczamy również papiery wartościowe) wynika ze stosowania ich w różnych dziedzinach życia gospodarczego i w różnym ich charakterze. Stąd wynika znaczna trudność w ich usystematyzowaniu w sposób jednoznaczny i przejrzysty.
Papiery wartościowe możemy podzielić:
- Z punktu widzenia funkcji prawnych:
- papiery reprezentujące wierzytelności pieniężne (np. weksle, czeki, obligacje, bony skarbowe, listy zastawne, listy hipoteczne, losy loteryjne),
- papiery dokumentujące uprawnienia do współwłasności majątkowej (np. akcje),
- papiery wartościowe uprawniające do zarządzania rzeczami (konosamenty w transporcie towarów).
- Ze względu na charakter dochodów:
- papiery wartościowe o dochodzie stałym (reprezentują wierzytelność, której wielkość kapitału i dochodu jest określona w kwocie pieniężnej już w chwili emisji (obligacje)
- papiery wartościowe o dochodzie zmiennym (to walory reprezentujące prawo do udziału w zysku osiąganym przez emitującą go jednostkę organizacyjną oraz reprezentujące udział w majątku tej jednostki -akcje)
- Z punktu widzenia oznaczenia w dokumencie osoby uprawnionej:
- papiery wartościowe imienne (uprawniają jedynie osoby imiennie oznaczone w papierach),
- papiery wartościowe na okaziciela (nie wskazują osoby uprawnionej, a do przeniesienia własności takiego dokumentu wystarczy jego wydanie),
- papiery wartościowe na zlecenie (to takie, które osobę upoważnioną wskazują w postaci podmiotu imiennie wymienionego w papierach oraz każdego, na kogo zostają przeniesione prawa z tych papierów na drodze indosu, czyli dokonanego oświadczenia osoby uprawnionej, zbywającej dokument:czeki, weksle).
- Z punktu widzenia czasu ważności papieru:
- papiery krótkoterminowe,
- papiery średnioterminowe,
- papiery długoterminowe.
- Z punktu widzenia celów gospodarczych:
- papiery rynkowe (wykorzystywane w obrocie masowym, w którym uczestniczy wiele podmiotów, a transakcje dokonywane są na zorganizowanych, regulowanych rynkach),
- papiery nierynkowe (posiadają wąski krąg odbiorców, ich odbiór jest przypadkowy, bez instytucjonalnego uporządkowania).
- Z punktu widzenia funkcji ekonomicznych:
Powyższe zestawienie uświadamia nam, że instrumenty finansowe w bardzo różnym zestawieniu zjawisk ekonomicznych, w których najczęściej mają zastosowanie jako pieniądz
Najczęściej występujące rodzaje papierów wartościowych
- Akcje
- Obligacje
- Weksel
- Czek
- Bony skarbowe
- Listy zastawne
- List hipoteczny
- Certyfikaty inwestycyjne
- Konosament
Polityka finansowa a papiery wartościowe
Każde przedsiębiorstwo dąży do osiągnięcia wyznaczonych celów. Część z nich określona jest w sferze działalności finansowej podmiotu, tzn. za pomocą narzędzi pieniężnych. Cele te mogą być urzeczywistniane właśnie za pomocą odpowiedniego gospodarowania papierami wartościowymi. Jednak głównym kreatorem polityki finansowej nie jest przedsiębiorstwo lecz państwo, w którym dany podmiot funkcjonuje. To ono ma pełną suwerenność w odniesieniu do kwestii finansowych, takich jak: kreacja pieniądza, ustalenie stóp procentowych, stawek podatkowych, stawek celnych itp. To od polityki państwa (monetarnej, fiskalnej) zależeć będzie większość opłacalności inwestycji w papiery wartościowe.
Zobacz też
Bibliografia
- Dębski W. (2014) Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki – PWN, Warszawa
- Gemzik-Salwach A. (2009) Innowacje finansowe jako przyczyna kryzysu na rynkach międzynarodowych E-Finanse. Kwartalnik internetowy (3)
- Kołaczyk Z., Rachunkowość finansowa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 1996, str. 182-183
- Karkowska R. (2005) Kredytowe instrumenty pochodne – wyzwanie dla polskiego systemu finansowego Studia i Materiały Wydziału Zarządzania Warszawskiego 1
- Owsiak S. Podstawy Nauki Finansów, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002, str. 297, 300-303, 309-311.
- Sopoćko A. (2010) Rynkowe instrumenty finansowe – PWN, Warszawa
Autor: Agnieszka Górecka, Patrycja Babiarz
