List hipoteczny

Hipoteczny list zastawny jest papierem wartościowym imiennym lub na okaziciela, którego podstawę emisji stanowią wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipotekami, w którym to liście bank hipoteczny zobowiązuje się wobec uprawnionego do spełnienia określonych świadczeń pieniężnych. Świadczenia pieniężne polegają na wypłacie odsetek i wykupie hipotecznych lub publicznych listów zastawnych w sposób i w terminach określonych w emisji. List hipoteczny może być emitowany tylko przez bank hipoteczny, oraz może być nominowany w złotych albo w walucie obcej w rozumieniu przepisów Prawa dewizowego.

TL;DR

Hipoteczny list zastawny to papier wartościowy emitowany przez bank hipoteczny, który zobowiązuje się do wypłacania odsetek i wykupu listów zastawnych. List może być emitowany w formie dokumentu lub zdematerializowanej. Bank może refinansować kredyty i nabyte wierzytelności za pomocą środków uzyskanych z emisji listów zastawnych. Istnieją również publiczne listy zastawne, które są regulowane przez przepisy dotyczące listów hipotecznych. List hipoteczny powinien zawierać określone informacje, takie jak nazwę, wartość nominalną, termin wykupu itp.

Zasady emisji hipotecznych listów zastawnych

Hipoteczny list zastawny może być emitowany w formie dokumentu lub w formie zdematerializowanej (zapis komputerowy). Jeżeli hipoteczny list zastawny występuje w formie zdematerializowanej, wówczas wszystkie dane, które muszą znaleźć się w treści listu powinny być zamieszczone w treści świadectwa depozytowego albo innego dokumentu wydanego osobie uprawnionej. Hipoteczny list zastawny może być także emitowany w odcinkach zbiorowych.

Ze środków uzyskanych z emisji hipotecznych listów zastawnych bank hipoteczny może refinansować kredyty zabezpieczone hipoteką oraz nabyte wierzytelności od innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów zabezpieczonych hipoteką. Refinansowanie to nie może jednak przekroczyć kwoty 60% bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości. Łączna kwota nominalnych wartości znajdujących się w obrocie listów zastawnych banku hipotecznego nie może przekroczyć 40-krotności jego funduszy własnych. Ponadto nie mogą stanowić podstawy emisji hipotecznych listów zastawnych wierzytelności zabezpieczone hipotekami ustanowionymi na nieruchomościach, których eksploatacja zgodnie z przeznaczeniem nie posiada trwałego charakteru, a w szczególności na nieruchomościach, których częścią składową są złoża kopalin. Można wyróżnić publiczny list zastawny, który jest papierem wartościowym imiennym lub na okaziciela, a jego podstawę emisji stanowią wierzytelności banku hipotecznego z tytułu:

• kredytów w części zabezpieczonej wraz z należnymi odsetkami, gwarancją lub poręczeniem Narodowego Banku Polskiego, Europejskiego Banku Centralnego oraz między innymi rządów lub banków centralnych państw członkowskich Unii Europejskiej,
• kredytów udzielonych podmiotom wymienionym powyżej,
• kredytów w części zabezpieczonej wraz z należnymi odsetkami, gwarancją lub poręczeniem jednostek samorządu terytorialnego oraz kredytów udzielonych jednostkom samorządu terytorialnego.

Publiczne listy zastawne są regulowane przez przepisy dotyczące listów hipotecznych z wyłączeniem przepisów ustawy w zakresie zabezpieczenia hipoteką. W szczególnym przypadku, kiedy bank hipoteczny, udziela kredytu jednostce samorządu terytorialnego, jak również nabywa papiery wartościowe emitowane przez jednostkę samorządu terytorialnego, jest obowiązany uzyskać pozytywną, na dzień przyznania kredytu lub nabycia papierów wartościowych, opinię regionalnej izby obrachunkowej o możliwości spłaty kredytu lub wykupu papierów wartościowych, o której mowa w art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104). W przypadku gdy termin wykupu listu zastawnego jest dłuższy niż 5 lat od dnia emisji, bank hipoteczny może dokonać umorzenia listów zastawnych przed terminem wykupu, jednak nie wcześniej niż po upływie 5 lat od dnia emisji.

Treść listu hipotecznego

Hipoteczny list zastawny powinien zawierać:

• nazwę "hipoteczny list zastawny",
• wskazanie podstawy prawnej emisji,
• nazwę (firmę) banku hipotecznego będącego emitentem oraz jego siedzibę,
• serię i numer hipotecznego listu zastawnego,
• oznaczenie wartości nominalnej oraz datę, od której nalicza się oprocentowanie, i wysokość oprocentowania, a także terminy wypłaty odsetek, termin wykupu hipotecznego listu zastawnego, miejsce płatności oraz warunki wykupu,
• w przypadku gdy termin wykupu jest dłuższy niż 5 lat - informację, że po upływie 5 lat od dnia emisji bank hipoteczny może dokonać jego umorzenia przed terminem wykupu, oraz informację o warunkach wykupu,
• informację, że uprawnionemu z hipotecznego listu zastawnego nie przysługuje prawo wcześniejszego niż w określonym terminie przedstawienia go do wykupu,
• miejsce i datę wystawienia hipotecznego listu zastawnego,
• podpisy osób uprawnionych do zaciągania zobowiązań w imieniu banku hipotecznego oraz podpis powiernika; podpisy te mogą być odtwarzane sposobem mechanicznym.

List hipoteczny — artykuły polecane

Listy zastawne — Deponent — Obligatariusz — Konto bankowe — Papiery dłużne — Czek — Kaucja — Remitent — Wadium

Bibliografia

• Drewicz-Tułodziecka A., Stocker O. (2000), Komentarz do ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych, Warszawa
• Ofiarski Z. (2017), Prawo bankowe, Wolters Kluwer, Warszawa
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Dz.U. 1997 nr 140 poz. 940

Autor: Bartłomiej Piróg