Instytucje nadzorujące (ochrona środowiska)

W Polsce istnieje duża liczba instytucji i organizacji mających na celu dbanie o ochronę środowiska. Pieczę nad wszystkimi instytucjami i organizacjami w Polsce sprawuje Ministerstwo Środowiska z Ministrem Środowiska. Wszystkie instytucje przedsiębiorstwa i firmy działające na terenie naszego kraju mają obowiązek stworzenia specjalnego raportu bezpieczeństwa, raport ten musi być składany przed oddaniem projektu do realizacji.

TL;DR

W Polsce istnieje wiele instytucji i organizacji zajmujących się ochroną środowiska, takich jak Ministerstwo Środowiska, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Państwowa Rada Ochrony Przyrody i Komisja Ochrony Środowiska. Istnieją także organizacje zagraniczne, takie jak Europejska Agencja Środowiska i Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych. Celem tych instytucji i organizacji jest monitorowanie, ochrona i poprawa stanu środowiska zarówno w Polsce, jak i na świecie.

Instytucje w Polsce

• Ministerstwo Środowiska / Minister Środowiska

Jest to urząd utworzony 29 marca 1979 pod nazwą Ministerstwo Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. Składa się z 14 departamentów oraz 4 biur, dodatkowo podlegają mu, lub sprawuje nadzór nad jednostkami organizacyjnymi, instytutami badawczymi, parkami narodowymi i szkołami leśnymi. Pod obecną nazwą istnieje od 10 listopada 1999 roku, kiedy to weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z 26 października 1999 r.

• Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

Początki jego działalności sięgają roku 1980, jest centralnym organem administracji rządowej. Rzem z szesnastoma wojewódzkimi inspektoratami wchodzi w skład dwuinstancyjnej instytucji, którą jest Inspekcja Ochrony Środowiska (IOŚ). Podstawowe zadania to: kontrola przestrzegania prawa ochrony środowiska przez podmioty gospodarcze oraz badanie stanu środowiska w skali całego kraju.

• Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

NFOŚiGW działa od 1980 roku. Wraz z szesnastoma Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) prowadzi działania mające na celu finansowanie przedsięwzięć mających na celu poprawę stanu środowiska (np.: obecnie prowadzony program PONE służący dofinansowaniu na wymianę kotłów spełniających m.in. wymagania ekoprojektu). Pomoc ta jest udzielana zarówno ze środków własnych instytucji jak i pozyskiwanych funduszy zewnętrznych (np.: Funduszy Europejskich).

• Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska

Została powołana w 1980 roku, następnie z połączenia PIOŚ i Ośrodków Badań Kontroli Środowiska został utworzony Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Jej zadaniem była kontrola realizacji przepisów związanych z ochroną środowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobów przyrody. Inspekcja ta brała udział w procesie lokalizacji inwestycji, przekazywania obiektów lub instalacji do użytku, które mogły w dużym stopniu oddziaływać na środowisko. Miała możliwość wstrzymania działalności, która narusza zasady ochrony środowiska.

• Państwowa Rada Ochrony Przyrody

Do jej głównych zadań należy przedstawienie Ministrowi Środowiska opinii o stanie środowiska naturalnego, przedstawienie Ministrowi propozycji mających na celu tworzenie warunków ochrony środowiska oraz do zachowania obecnego stanu lub jego poprawy. Ponadto do obowiązków PROP można zaliczyć: ocena stanu przyrody i wykorzystanie obszarów chronionych do celów naukowych, przedstawienie wszelkiego rodzaju wniosków w sprawach ochrony środowiska, opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących ochrony środowiska oraz opiniowanie programów badawczych w zakresie ochrony środowiska

• Komisja Ochrony Środowiska

Wchodziła w skład stałych komisji senackich w czasie V kadencji. Po wyborach parlamentarnych w 2005 roku została wcielona do Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska. Przedmiotem działania tej komisji były: ochrona środowiska i kształtowanie środowiska, ochrona zasobów naturalnych, gospodarka wodna, leśnictwo i gospodarka leśna, łowiectwo, edukacja ekologiczna, gospodarka finansowa państwa w zakresie ochrony środowiska, atomistyka i ochrona radiologiczna, współpraca z zagranicą w zakresie polityki ekologicznej

Organizacje Zagraniczne

• Europejska Agencja Środowiska (European Environment Agency, EEA)

Jest to agencja Unii Europejskiej zajmująca się monitorowaniem stanu środowiska naturalnego. Jej członkami są 27 kraje członkowskie UE, pozostałe kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Norwegia, Liechtenstein) oraz Szwajcaria i Turcja. Obecnie kandydują: Albania, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Była Jugosłowiańska Republika Macedonii oraz Serbia i Czarnogóra

• Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych, w skrócie UNEP (United Nations Environmental Programme)

Agenda ONZ powołana rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ w celu koordynowania działań ONZ w dziedzinie ochrony środowiska i stałego monitorowania stanu środowiska na świecie. Siedziba UNEP mieści się w Nairobi, stolicy Kenii. Na czele sekretariatu programu stoi Niemiec Achim Steiner. Głównymi założeniami tej organizacji są: zdrowie a środowisko, ekosystemy lądowe, środowisko a rozwój, oceany, klęski naturalne

Instytucje nadzorujące (ochrona środowiska) — artykuły polecane

Organizacje regulujące ruch turystyczny — Europejska Karta Samorządu Regionalnego — Związek banków polskich — Konfederacja Lewiatan — Izba gospodarcza — Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa — Wspólnoty europejskie — Bank światowy — ASEAN

Bibliografia

• Antosz A., Syrek H. (2012), Emisje gazów cieplarnianych w procesach wydobycia i transportu ropy naftowej, Nafta-Gaz, kwiecień
• Ćwik R., Makowski Ł. (2013), Rola funduszy celowych w finansowaniu inwestycji ekologicznych w latach 2009-2012 na przykładzie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i gospodarki Wodnej w Katowicach, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, Nr 6
• Górka K., Poskrobko B., Radecki W. (2001), Ochrona środowiska-problemy społeczne ekonomiczne i prawne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Strona internetowa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
• Strona internetowa: Ministerstwo Środowiska
• Strona internetowa: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
• Urząd Statystyczny w Krakowie (2013), Ochrona środowiska w województwie małopolskim w 2013 r., Dane statystyczne Urzędu Statystycznego w Krakowie
• Ustawa z dnia 21 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Dz. U. nr 62 poz. 627

Autor: Piotr Bordun, Anna Urbaniak