Efektywność energetyczna

Efektywność energetyczna jest to stosunek uzyskanej wielkości efektu użytkowego danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, w typowych warunkach ich użytkowania lub eksploatacji, do ilości zużycia energii przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację, niezbędnej do uzyskania tego efektu. Efektywność energetyczna wiąże się z obszarem wykorzystywania i użytkowania energii i jest szczególnie ważna w procesie zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii, bezpieczeństwa ekologicznego, wzrostu konkurencyjności polskich przedsiębiorstw i wielu innych elementach. Kwestia efektywności energetycznej traktowana jest priorytetowo bowiem postęp w tej dziedzinie ma duże znaczenie dla realizacji wszystkich celów polityki energetycznej i większości celów polityki ekologicznej i klimatycznej. Jednym z celów strategicznych polityki energetycznej i ekologicznej państwa jest poprawa efektywności energetycznej gospodarki.

TL;DR

Artykuł dotyczy efektywności energetycznej i jej znaczenia dla bezpieczeństwa dostaw energii, konkurencyjności przedsiębiorstw i polityki ekologicznej. Omawia uwarunkowania prawne związane z efektywnością energetyczną oraz przedsięwzięcia, które mogą ją poprawić. Podano również wzór na efektywność energetyczną oraz prognozy dotyczące efektywności energetycznej gospodarki Polski. Artykuł porównuje również cechy konwencjonalnego i zrównoważonego systemu energetycznego.

Uwarunkowania prawne

Jak podaje W. Dołęga "podstawowym aktem prawnym w obszarze efektywności jest ustawa o efektywności energetycznej, która implementuje na grunt krajowy dyrektywę. Ustawa o efektywności energetycznej dotyczy energii elektrycznej, ciepła i gazu ziemnego. Postanowienia ustawy dotyczą: przedsiębiorstw energetycznych, odbiorców końcowych nośników energii oraz jednostek sektora publicznego. Ustawa wprowadza rozwiązania systemowe umożliwiające:

• zwiększenie efektywności wytwarzania i dostarczania paliw i energii
• zwiększenie efektywności wykorzystania energii przez odbiorców końcowych.

W ustawie przyjęto, że poprawie efektywności energetycznej służą w szczególności następujące rodzaje przedsięwzięć:

• izolacja instalacji przemysłowych,
• przebudowa lub remont budynków,
• modernizacja: urządzeń przeznaczonych do użytku domowego, oświetlenia, urządzeń potrzeb własnych, urządzeń i instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych, lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła,
• odzysk energii w procesach przemysłowych,
• ograniczenie: przepływów mocy biernej, strat sieciowych w ciągach liniowych, strat w transformatorach".

Wzór na efektywność energetyczną

Efektywność energetyczną dowolnego procesu można najprościej zdefiniować jako

$Ee={\frac {E}{W}}$

gdzie:

• E - efekt, tj. wymierny wynik danego procesu, np. ilość wyprodukowanego cementu,
• W - wkład, tj. ilość energii (elektrycznej, ciepła lub ton paliwa umownego) zużytej do osiągnięcia efektu E.

W ten sposób można m.in. określić efektywność energetyczną gospodarki; wówczas E byłoby wartością dochodu narodowego, wyrażonego np. jako PKB. Odwrotność efektywności energetycznej procesu, czyli W/E, jest jego energochłonnością.

Prognozy efektywności energetycznej gospodarki Polski

Według O. Mikuckiego "przy zakładanym wzroście PKB i przewidywanym zapotrzebowaniu na energię, w perspektywie 2025 r. założono spadek energochłonności PKB o ok. 50% oraz elektrochłonności do ok. 60% obecnego poziomu. Pozwoliłoby to zbliżyć efektywność polskiej gospodarki do poziomu krajów wysokorozwiniętych. Niska efektywność energetyczna jest typowym problemem państw nowo przyjętych do UE, w których energochłonność gospodarki jest znacznie wyższa niż w krajach UE w składzie sprzed rozszerzenia (UE-15). Od 1995 r. notowany jest w Polsce wzrost konsumpcji energii elektrycznej przez gospodarstwa domowe, spowodowany wzmożonym wykorzystaniem szeregu urządzeń elektrycznych przy jednoczesnym braku dostatecznego zainteresowania ich efektywnością energetyczną".

Porównanie cech konwencjonalnego i zrównoważonego systemu energetycznego

Konwencjonalny system energetyczny	Zrównoważony system energetyczny
- nacisk na wzrost PKB,	- nacisk na długoterminowe cele ekonomiczne i środowiskowe,
- przewaga paliw kopalnych,	- wzrost wykorzystania OZE,
- polityka energetyczna skoncentrowana na wytwarzaniu,	- polityka energetyczna ukierunkowana na ochronę zasobów naturalnych,
- scentralizowane usługi energetyczne,	- generacja rozproszona, - rosnące zaufanie do systemów średniej skali,
- dominowanie celów ekonomicznych.	- wyważenie pomiędzy celami społecznymi, środowiskowymi i ekonomicznymi.

Efektywność energetyczna — artykuły polecane

Bezpieczeństwo energetyczne — Konsumpcja zrównoważona — Surowce wtórne — Badania i rozwój — Polityka spójności — Dane statystyczne — Agenda 21 — Miasto przyszłości — Strategia Europa 2020

Bibliografia

• Dołęga W. (2014), Efektywność energetyczna w aspekcie bezpieczeństwa dostaw energii i bezpieczeństwa ekologicznego, Rynek Energii, nr 1
• Jędral W. (2011), Efektywność energetyczna jako ważny zasób energetyczny - porównanie z wybranymi źródłami energii, Rynek Energii
• Mikucki O. (2005), Energochłonność jako czynnik nowoczesnej gospodarki, Czysta Energia, nr 2
• Szczerbowski R. (2013), Bezpieczeństwo energetyczne Polski - mix energetyczny i efektywność energetyczna, Polityka energetyczna, Zeszyt nr 4
• Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej Dz.U. 2016 poz. 831

Autor: Aleksandra Kotapka