Mezzanine capital

Finansowanie typu mezzanine to zbiorcze określenie dla hybrydowych form finansowania. Stanowi pomost między dwoma głównymi rodzajami finansowania: kapitałem obcym i własnym - stąd cechy zarówno długu, jak i kapitału własnego. Dzięki swojej konstrukcji jest w stanie sprostać niedoborom finansowym, które nie mogą zostać uzupełnione przez tradycyjne formy finansowania. Istnieją różne rodzaje finansowania typu mezzanine, przy czym każdy z nich ma własną unikalną charakterystykę.

Najczęściej spotykane formy finansowania typu mezzanine to pożyczka podporządkowana (subordinated loan), kredyt partycypacyjny (participation loan), "cicha" partycypacja ("silent" participation), partycypacja w zyskach i obligacje zamienne na akcje. Możliwości konstruowania takich form finansowania są niemal nieograniczone (B. Mikołajczyk, 2012)

Na finansowanie hybrydowe typu mezzanine, składa się zazwyczaj finansowanie dłużne rozszerzone o tzw. equity kicker. Podstawową przesłanką inwestycyjną jest tu zdolność podmiotu do zwrotu pożyczonych kwot oraz potencjał wzrostu w okresie najbliższych lat zarówno poprzez organiczne rozbudowywanie mocy wytwórczych jak i poprzez konsolidację rynku. Silne equity story oraz przewagi konkurencyjne jakimi dysponuje dany podmiot w połączeniu z występowaniem zabezpieczenią dla udzielanej pożyczki są tu podstawowymi czynnikami decydującymi o możliwości pozyskania finansowania.

Według Anny Stos, mezzanine stanowi sposób finansowania przedsięwzięć innowacyjnych, o wysokim stopniu ryzyka i dużej stopie zwrotu, posiadający następujące właściwości:

• hybrydowa forma udziału w finansowaniu,
• charakter długu podporządkowanego,
• elastyczność dezinwestycji,
• możliwość przesunięcia w czasie terminu spłaty środków uzyskanych od

inwestora. (A. Stos, 2009)

TL;DR

Finansowanie mezzanine to hybrydowa forma finansowania, łącząca cechy długu i kapitału własnego. Istnieje wiele rodzajów takiego finansowania, takich jak pożyczki podporządkowane, kredyty partycypacyjne i obligacje zamienne na akcje. Mezzanine jest popularne w krajach o rozwiniętych gospodarkach, ale w Polsce jest mało znane. Udzielają go wyspecjalizowane fundusze Mezzanine Capital, Venture lub Private Equity. Proces uzyskania finansowania mezzanine obejmuje negocjacje w celu ustalenia struktury, poziomu i warunków finansowania.

Geneza

Termin "mezzanine" pierwotnie wywodzi się z architektury i oznacza półpiętro znajdujące się pomiędzy dwoma kondygnacjami budynku. Jego uzasadnieniem ekonomicznym jest tzw. finansowanie pośrednie. Ta forma finansowania powstała w latach 70. XX w. na fali fuzji i przejęć w USA.

W Europie mezzanine pojawił się pod koniec lat 80. ubiegłego wieku i stał się domeną wyspecjalizowanych funduszy. Mezzanine cieszy się znaczną popularnością w krajach o rozwiniętych gospodarkach rynkowych. W Polsce jest on natomiast mało znany (A. Stos)

Podmioty

Podmiotami udzielającymi finansowania typu mezzanine są wyspecjalizowane fundusze Mezzanine Capital lub fundusze Venture czy też Private Equity. Ponieważ wewnętrzny koszt kapitału funduszy udzielających tego typu finansowania znacząco przewyższa stopę wolną od ryzyka, to też koszt tego typu finansowania przewyższa znacząco poziomu rentowności obligacji skarbowych i najczęściej wacha się w granicach 10-20%. Wartości te mogą być ponadto znacząco zmienione w przypadku występowania znaczącego equity kickera np. w formie opcji na akcje.

Proces

Proces uzyskania finansowania typu mezzanine jest procesem negocjacji pomiędzy potencjalnymi inwestorami, a podmiotem starającym się uzyskać finansowanie (np. MŚP). Negocjacje te mają na celu określenie struktury, poziomu oraz warunków finansowania, a także kosztu tego finansowania interpretowanego jako koszty finansowe oraz koszty wynikające z ewentualnego equity kickera składającego się na strukturę finansowania hybrydowego. Na główne etapy procesu pozyskania finansowania typu mezzanine składają się:

1. Opracowanie koncepcji i dokumentacji
2. Opracowanie całościowej koncepcji rozwoju przedsięwzięcia
3. Opracowanie listy potencjalnych zabezpieczeń oraz dokumentów informacyjnych
4. Opracowanie długiej listy potencjalnych inwestorów
5. Podpisanie NDA oraz wysłanie wstępnych dokumentów informacyjnych
6. Uzyskanie informacji zwrotnej
7. Opracowanie krótkiej listy potencjalnych inwestorów
8. Przekazanie szerokiej dokumentacji informacyjnej
9. Wpuszczenie podmiotów na due diligence
10. Określenie stopnia zainteresowania potencjalnych inwestorów i negocjacje
11. Uzyskanie informacji zwrotnej od potencjalnych inwestorów
12. Wybór preferowanych inwestorów do negocjacji
13. Rozpoczęcie negocjacji głównych parametrów merytorycznych
14. Wybór podmiotu do pełnych negocjacji i finalizacja transakcji
15. Wybór preferowanego podmiotu
16. Negocjacje doprecyzowujące i kwestii technicznych
17. Podpisanie umowy inwestycyjnej

Mezzanine capital — artykuły polecane

Venture capital — Fundusz hedgingowy — Seed capital — Sekurytyzacja — Leasing nieruchomości — Private Equity — Transakcje arbitrażowe — Metoda project finance — Certyfikat depozytowy

Bibliografia

• Brooks R., Read J. (1994), Mezzanine Gains Ground, Investors Chronicle. October 21
• Mikołajczyk B. (2012), Finansowanie mezzanine europejskich MSP. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia, 46(4)
• Panfil M. (red.) (2011), Finansowanie rozwoju przedsiębiorstw, studia przypadków, Difin, Warszawa
• Stos A. (2009), Zastosowanie mezzanine do finansowania nowacyjnych czynników rozwoju przedsiębiorstw, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

Autor: Jakub Kocjan, Jakub Kaczorowski