Ubezpieczony w systemie ubezpieczeń społecznych: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Ubezpieczony, to według ustawy o systemie [[ubezpieczenia społeczne|ubezpieczeń społecznych]] [[osoba fizyczna|osoby fizyczne]] podlegające jednemu z czterech typów ubezpieczeń - [[ubezpieczenie emerytalne|emerytalnemu]], [[ubezpieczenie rentowe|rentowemu]], [[ubezpieczenie chorobowe|chorobowemu]], bądź [[ubezpieczenie wypadkowe|wypadkowemu]]. | Ubezpieczony, to według ustawy o systemie [[ubezpieczenia społeczne|ubezpieczeń społecznych]] [[osoba fizyczna|osoby fizyczne]] podlegające jednemu z czterech typów ubezpieczeń - [[ubezpieczenie emerytalne|emerytalnemu]], [[ubezpieczenie rentowe|rentowemu]], [[ubezpieczenie chorobowe|chorobowemu]], bądź [[ubezpieczenie wypadkowe|wypadkowemu]]. | ||
Ubezpieczeniom rentowym, emerytalnemu i chorobowemu podlegać można obligatoryjnie albo fakultatywnie, a w ubezpieczeniu wypadkowym jest tylko podległość obowiązkowa albo niemożność ubezpieczenia. [[Obowiązek]] ubezpieczeń istnieje w pewnych ramach czasowych, które nazywa się okresem ubezpieczeniowym. Okres ubezpieczeniowy powstaje wraz z zaistnieniem [[stosunek prawny|stosunku prawnego]] lub stanu faktycznego, z którym [[ustawa]] wiąże powstanie obowiązku ubezpieczenia, a kończy się wraz z zaistnieniem stosunku prawnego lub stanu faktycznego. | Ubezpieczeniom rentowym, emerytalnemu i chorobowemu podlegać można obligatoryjnie albo fakultatywnie, a w ubezpieczeniu wypadkowym jest tylko podległość obowiązkowa albo niemożność ubezpieczenia. [[Obowiązek]] ubezpieczeń istnieje w pewnych ramach czasowych, które nazywa się okresem ubezpieczeniowym. Okres ubezpieczeniowy powstaje wraz z zaistnieniem [[stosunek prawny|stosunku prawnego]] lub stanu faktycznego, z którym [[ustawa]] wiąże powstanie obowiązku ubezpieczenia, a kończy się wraz z zaistnieniem stosunku prawnego lub stanu faktycznego. | ||
==Podmioty podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu | ==Podmioty podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu== | ||
* pracownicy, | * pracownicy, | ||
* członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, | * członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, | ||
| Linia 28: | Linia 13: | ||
* żołnierze (niezawodowi w służbie czynnej) i odbywający zastępcze formy służby wojskowej | * żołnierze (niezawodowi w służbie czynnej) i odbywający zastępcze formy służby wojskowej | ||
* funkcjonariusze Służby Celnej, | * funkcjonariusze Służby Celnej, | ||
* osoby wykonujące odpłatnie pracą, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania. | * osoby wykonujące odpłatnie pracą, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania. | ||
| Linia 35: | Linia 19: | ||
* zasiłki (dla [[zasiłek dla bezrobotnych|bezrobotnych]], [[zasiłek macierzyński|macierzyński]], socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia) oraz sprawowanie opieki nad dzieckiem wymagającym stałej pielęgnacji lub nad ciężko chorym członkiem rodziny. | * zasiłki (dla [[zasiłek dla bezrobotnych|bezrobotnych]], [[zasiłek macierzyński|macierzyński]], socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia) oraz sprawowanie opieki nad dzieckiem wymagającym stałej pielęgnacji lub nad ciężko chorym członkiem rodziny. | ||
<google>n</google> | |||
==Rodzaje ubezpieczeń społecznych== | |||
System ubezpieczeń społecznych obejmuje wiele różnych rodzajów ubezpieczeń, które mają na celu zabezpieczenie różnych aspektów życia społecznego. Poniżej przedstawiamy najważniejsze rodzaje ubezpieczeń społecznych: | |||
* '''Ubezpieczenia emerytalne'''. Ubezpieczenia emerytalne mają na celu zapewnienie odpowiedniego świadczenia emerytalnego osobom, które osiągnęły odpowiedni wiek emerytalny lub nie są już zdolne do pracy. | |||
* '''Ubezpieczenia rentowe'''. Ubezpieczenia rentowe mają na celu zapewnienie świadczeń rentowych osobom, które utraciły zdolność do pracy z powodu choroby lub niepełnosprawności. | |||
* '''Ubezpieczenia chorobowe'''. Ubezpieczenia chorobowe mają na celu zapewnienie świadczeń finansowych w przypadku choroby lub niezdolności do pracy z powodu choroby. | |||
* '''Ubezpieczenia wypadkowe'''. Ubezpieczenia wypadkowe mają na celu zapewnienie świadczeń finansowych w przypadku wypadku lub uszczerbku na zdrowiu spowodowanego przez pracę lub inne okoliczności. | |||
==Równość traktowania== | |||
Wszyscy ubezpieczeni powinni być traktowani równo bez względu na płeć, stan cywilny, stan rodzinny. [[Zasada]] równego traktowania dotyczy w szczególności: | Wszyscy ubezpieczeni powinni być traktowani równo bez względu na płeć, stan cywilny, stan rodzinny. [[Zasada]] równego traktowania dotyczy w szczególności: | ||
* warunków objęcia systemem ubezpieczeń społecznych, | * warunków objęcia systemem ubezpieczeń społecznych, | ||
| Linia 44: | Linia 36: | ||
==Wypłata świadczeń== | ==Wypłata świadczeń== | ||
Wypłacalność świadczeń z ubezpieczeń społecznych gwarantowana jest przez państwo. | Wypłacalność świadczeń z ubezpieczeń społecznych gwarantowana jest przez państwo. | ||
Ubezpieczony ma [[prawo]] do świadczeń rozumianych jako przysporzenie dóbr. Do podstawowych sposobów rozdziału dóbr zalicza się: | Ubezpieczony ma [[prawo]] do świadczeń rozumianych jako przysporzenie dóbr. Do podstawowych sposobów rozdziału dóbr zalicza się: | ||
| Linia 59: | Linia 50: | ||
==Prawa ubezpieczonego== | ==Prawa ubezpieczonego== | ||
Ubezpieczony ma prawo żądać od [[ZUS]] wydania decyzji w sprawach dotyczących między innymi: | Ubezpieczony ma prawo żądać od [[ZUS]] wydania decyzji w sprawach dotyczących między innymi: | ||
* zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, | * zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, | ||
| Linia 67: | Linia 57: | ||
* ustalenia uprawnień do świadczeń, | * ustalenia uprawnień do świadczeń, | ||
* wymiaru świadczeń. | * wymiaru świadczeń. | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Ubezpieczenie rentowe]]}} — {{i5link|a=[[Ubezpieczenie emerytalne]]}} — {{i5link|a=[[Ubezpieczenie chorobowe]]}} — {{i5link|a=[[Ubezpieczenia społeczne]]}} — {{i5link|a=[[Zasiłek]]}} — {{i5link|a=[[Składki ZUS]]}} — {{i5link|a=[[Płatnik składek]]}} — {{i5link|a=[[Składki KRUS]]}} — {{i5link|a=[[Emerytura pomostowa]]}} }} | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<noautolinks> | <noautolinks> | ||
* | * Biernat S. (1985), ''Problemy prawne sprawiedliwego podziału dóbr przez państwo'', Kraków | ||
* K. | * Kolasiński K. (2006), ''Modele i funkcje ubezpieczeń społecznych'', Toruń | ||
* | * Piotrowski J. (2005), ''Zabezpieczenia społeczne, problematyka i metody'', Warszawa | ||
* T. | * Zieliński T. (2006), ''Ubezpieczenia społeczne pracowników - część ogólna'', Warszawa | ||
</noautolinks> | </noautolinks> | ||
Aktualna wersja na dzień 17:18, 22 gru 2023
Ubezpieczony, to według ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby fizyczne podlegające jednemu z czterech typów ubezpieczeń - emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, bądź wypadkowemu.
Ubezpieczeniom rentowym, emerytalnemu i chorobowemu podlegać można obligatoryjnie albo fakultatywnie, a w ubezpieczeniu wypadkowym jest tylko podległość obowiązkowa albo niemożność ubezpieczenia. Obowiązek ubezpieczeń istnieje w pewnych ramach czasowych, które nazywa się okresem ubezpieczeniowym. Okres ubezpieczeniowy powstaje wraz z zaistnieniem stosunku prawnego lub stanu faktycznego, z którym ustawa wiąże powstanie obowiązku ubezpieczenia, a kończy się wraz z zaistnieniem stosunku prawnego lub stanu faktycznego.
Podmioty podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu
- pracownicy,
- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
- członkowie osób prowadzących pozarolniczą działalność i ich współpracowników,
- członkowie osób wykonujących pracę nakładczą i pracę na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, i ich współpracowników.
- duchowni,
- pobierający uposażenie posłowie,
- wybrani w Polsce posłowie do Parlamentu Europejskiego i senatorowie,
- żołnierze (niezawodowi w służbie czynnej) i odbywający zastępcze formy służby wojskowej
- funkcjonariusze Służby Celnej,
- osoby wykonujące odpłatnie pracą, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.
Tytułem ubezpieczenia są też:
- stypendia (słuchaczy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, sportowe, dla absolwentów w okresie odbywania szkolenia lub stażu, na które zostali skierowani przez powiatowy urząd pracy),
- zasiłki (dla bezrobotnych, macierzyński, socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia) oraz sprawowanie opieki nad dzieckiem wymagającym stałej pielęgnacji lub nad ciężko chorym członkiem rodziny.
Rodzaje ubezpieczeń społecznych
System ubezpieczeń społecznych obejmuje wiele różnych rodzajów ubezpieczeń, które mają na celu zabezpieczenie różnych aspektów życia społecznego. Poniżej przedstawiamy najważniejsze rodzaje ubezpieczeń społecznych:
- Ubezpieczenia emerytalne. Ubezpieczenia emerytalne mają na celu zapewnienie odpowiedniego świadczenia emerytalnego osobom, które osiągnęły odpowiedni wiek emerytalny lub nie są już zdolne do pracy.
- Ubezpieczenia rentowe. Ubezpieczenia rentowe mają na celu zapewnienie świadczeń rentowych osobom, które utraciły zdolność do pracy z powodu choroby lub niepełnosprawności.
- Ubezpieczenia chorobowe. Ubezpieczenia chorobowe mają na celu zapewnienie świadczeń finansowych w przypadku choroby lub niezdolności do pracy z powodu choroby.
- Ubezpieczenia wypadkowe. Ubezpieczenia wypadkowe mają na celu zapewnienie świadczeń finansowych w przypadku wypadku lub uszczerbku na zdrowiu spowodowanego przez pracę lub inne okoliczności.
Równość traktowania
Wszyscy ubezpieczeni powinni być traktowani równo bez względu na płeć, stan cywilny, stan rodzinny. Zasada równego traktowania dotyczy w szczególności:
- warunków objęcia systemem ubezpieczeń społecznych,
- obowiązku opłacania i obliczania wysokości składek na ubezpieczenie społeczne,
- obliczania wysokości świadczeń
- okresu wypłaty świadczeń i zachowania prawa do świadczeń.
Wypłata świadczeń
Wypłacalność świadczeń z ubezpieczeń społecznych gwarantowana jest przez państwo. Ubezpieczony ma prawo do świadczeń rozumianych jako przysporzenie dóbr. Do podstawowych sposobów rozdziału dóbr zalicza się:
- wymianę,
- przyznanie prawa do dóbr,
- reglamentację dóbr.
W ubezpieczeniach występują dwa pierwsze sposoby.
Świadczenia ubezpieczeniowe mają obecnie w Polsce charakter pieniężny i dzieli się je na:
- długoterminowe,
- krótkoterminowe,
- jednorazowe.
Prawa ubezpieczonego
Ubezpieczony ma prawo żądać od ZUS wydania decyzji w sprawach dotyczących między innymi:
- zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych,
- przebiegu ubezpieczeń,
- wymiaru składek i ich poboru,
- umorzenia należności z tytułu składek,
- ustalenia uprawnień do świadczeń,
- wymiaru świadczeń.
| Ubezpieczony w systemie ubezpieczeń społecznych — artykuły polecane |
| Ubezpieczenie rentowe — Ubezpieczenie emerytalne — Ubezpieczenie chorobowe — Ubezpieczenia społeczne — Zasiłek — Składki ZUS — Płatnik składek — Składki KRUS — Emerytura pomostowa |
Bibliografia
- Biernat S. (1985), Problemy prawne sprawiedliwego podziału dóbr przez państwo, Kraków
- Kolasiński K. (2006), Modele i funkcje ubezpieczeń społecznych, Toruń
- Piotrowski J. (2005), Zabezpieczenia społeczne, problematyka i metody, Warszawa
- Zieliński T. (2006), Ubezpieczenia społeczne pracowników - część ogólna, Warszawa
Autor: Karolina Molong
