Zarządzanie przez wartości

Model zarządzania przez wartości (ang. Managing by Values - MBV) - jest to zakres działań obejmujący planowanie, decydowanie, organizowanie i kontrolowanie skierowanych na wartości przedsiębiorstwa z zamiarem osiągnięcia zamierzonych celów przedsiębiorstwa. Tworzy ramę dla współczesnych liderów i menedżerów. MBV jest ważny w procesie zarządzania organizacjami w złożonym środowisku. Zagadnienie wartości dawniej uznawane za "zbyt miękkie", by mogło być włączone w poważne podejście do zarządzania, obecnie zmieniło się w centralną część w dyskusjach o organizacyjnej strategii i zmianach. Skoncentrowanie się na najważniejszych wartościach stało się niezbędne dla przeprowadzenia zmiany organizacyjnej.

Pojęcie wymyślone przez Blancharda oraz O'Connora przyjmuje pojęcie wartości jako "kategorii aksjologicznej". Znacznie odbiegając od większości menedżerów XX wieku. Ekonomiści uważali pojęcie wartość jako pewnego rodzaju wartość dodaną, natomiast w ujęciu autorów zarządzania przez wartość chodzi o znaczenie wartości jako takiego elementu kultury organizacyjnej, "który staje się podstawą zaangażowania pracowników oraz przesłanką przy podejmowaniu decyzji i jest wyznacznikiem kierunku rozwoju organizacji". Wartość stanowi wszystko to co naszym zdaniem jest dobre dla nas samych lub też dla przedsiębiorstwa w którym pracujemy

Wartości powinny być w centrum uwagi w kwestiach związanych ze zmianą organizacyjną, jak również w całej praktyce zarządzania. W niektórych światowych gospodarkach wschodzących, MBV szybko staje się główną siłą dla przebudowywania stałej i konkurencyjnej kultury.

MBV może być zdefiniowane jednocześnie jako filozofia i praktyka zarządzania, ponieważ koncentruje się na najważniejszych wartościach organizacji i ich zgodności z celami. Badania naukowe potwierdziły, że kluczem do zrozumienia zachowania złożonych systemów jest zrozumienie wartości, które każdy z nich w sobie zawiera. Systemy wartości to motywatory, które kształtują zachowania jednostek, organizacji i społeczeństwa.

Zarządzanie przez wartości dla pracownika jest powiązaniem procesu pracy z procesem zaspokajania potrzeby własnej godności. W firmie powstaje samokontrola w zespołach i samokontrola osobista, podnosi się dzięki temu jakość pracy, zwiększa się także identyfikacja i lojalność pracowników.

TL;DR

Zarządzanie przez wartości (MBV) to model zarządzania, który koncentruje się na wartościach organizacji i ich zgodności z celami. Wartości są kluczowe dla zmiany organizacyjnej i tworzenia kultury organizacyjnej. Narzędzia MBV to misja, wizja i kodeks wartości. Teoria MBV opiera się na trzech osiach: wartości ekonomiczno-pragmatyczne, wartości etyczno-społeczne i wartości emocjonalno-rozwojowe. Współcześnie istotne są wartości związane z rozwojem i emocjami. Zarządzanie przez wartości tworzy mocne porozumienie pomiędzy pracownikami i motywuje do lepszej jakości pracy. Liderzy muszą umieć zarządzać złożonością i rozwinąć wartości na poziomie organizacyjnym i indywidualnym.

Narzędzia zarządzania przez wartości

Narzędzia zarządzania przez wartości to:

• Misja,
• Wizja,
• Wartości ważne dla firmy- Kodeks Wartości

Osie teorii zarządzania przez wartości

Teoria zarządzania przez wartości opiera się na trzech osiach:

• Wartości ekonomiczno-pragmatyczne są konieczne do utrzymania i łączenia różnych podsystemów organizacyjnych. Odnoszą się one do: wydajności, standardów działania i dyscypliny. Wartości te mają wpływ na działania, takie jak planowanie, gwarantowanie jakości i księgowość.
• Wspólne dla członków grupy wartości etyczno-społeczne określają sposób, w jaki ludzie zachowują się w grupach. Ma to związek z zachowaniem ludzi, m.in. w pracy i związkach, oraz z wartościami społecznymi, takimi jak szczerość, szacunek, prawość i lojalność.
• Wartości emocjonalno-rozwojowe są podstawą dla stworzenia nowych okazji do działania. Związane są z: wolnością, szczęściem i zaufaniem. Przykłady takich wartości to kreatywność, tworzenie pojęć, życie, samoświadomość, pewność siebie, poczucie wpływu, zdolności adaptacyjne, elastyczność.

Trzyosiowy model zarządzania opartego na wartościach koncentruje się na odnalezieniu kluczowych wartości organizacyjnych. Oferuje on szansę na zbudowanie kultury w zgodzie z tymi wartościami i jednocześnie z celami strategicznymi przedsiębiorstwa.

Zarządzanie przez wartości współcześnie

Od lat 90-tych XXw. istotność kontroli wartości ekonomiczno-pragmatycznych spadła, podczas gdy istotność wartości etycznych znacznie wzrosła. Ponadto wśród specjalistów, a zwłaszcza w rosnącym sektorze usług, widoczny jest większy nacisk na wartości związane z rozwojem i emocjami. Wartości te są dziś krytycznymi elementami przyciągania i zatrzymywania specjalistów najwyższej klasy, ponieważ pracownicy są lepiej wykształceni, bardziej mobilni i wymagają natychmiastowej satysfakcji. Współcześnie to zaufanie, bardziej niż kontrola, staje się coraz ważniejszą wartością w miejscu pracy.

W dzisiejszym świecie organizacja staje się coraz bardziej globalna, zróżnicowana, płaska, sieciowa i elastyczna. Menedżerowie muszą sobie więc uświadomić, jak ważne jest zrozumienie i zarządzanie przez wartości w ramach zespołów, działów i w całej organizacji.. Liderzy muszą rozwinąć zdolność zarządzania złożonością, a to zawiera w sobie podstawowe wartości na poziomie organizacyjnym i indywidualnym.

Zarządzanie przez wartości tworzy mocne porozumienie pomiędzy pracownikami oraz motywuje do realizacji procesów szybciej oraz na wyższym poziomie jakościowym. Kompromis taki jest budowany poprzez rozmowy pracowników przedsiębiorstwa i kierownictwem. Rozmowa ułatwia zrozumienie jak powinni wszyscy postępować aby usatysfakcjonować klienta na wysokim poziomie jakościowym. Muszą zdecydować co jest najważniejsze, czy jakość, czy też szybkość wykonanego zadania. Wszystko zależy od charakterystyki przedsiębiorstwa

Zarządzanie przez wartości — artykuły polecane

Jakość w administracji publicznej — Zachowanie organizacyjne — Paradygmaty zarządzania — Zarządzanie zasobami ludzkimi — Organizacja ucząca się — System produkcyjny Toyoty — Role menedżerów personalnego i liniowego — Empowerment — Profesjonalizm

Bibliografia

• Bieniok H. (2011), Metody sprawnego zarządzania, Wydawnictwo Placet, Warszawa
• Blanchard K., O'Connor M. (1998), Zarządzanie poprzez wartości, Wydawnictwo Studio EMKA, Warszawa
• Dolan S., Richley B., Garcia S., Lingwam T. (2008), Zarządzanie przez wartości, CEO Magazyn Top Menedżerów, Wrzesień
• Górniak L. (2015), Zarządzanie przez wartości, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Vol.944 Nr.8
• Korzeniowski L. (2011), Podstawy zarządzania organizacjami, Difin, Warszawa
• Kosewski M. (2008), Wartości, godność i władza, Vizja Press & IT, Warszawa
• Lipińska J. (2010), Zarządzanie przez wartości, Konferencja Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, artykuły zebrane

Autor: Gabriela Wawrzak, Michał Hajduk