Efektywność energetyczna: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Efektywność energetyczna''' jest to stosunek uzyskanej wielkości efektu użytkowego danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, | '''Efektywność energetyczna''' jest to stosunek uzyskanej wielkości efektu użytkowego danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, | ||
w typowych warunkach ich użytkowania lub eksploatacji, do ilości zużycia energii przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację, niezbędnej do uzyskania tego efektu<ref>R.Szczerbowski 2013, s. 8-9</ref>. [[Efektywność]] energetyczna wiąże się z obszarem wykorzystywania i użytkowania energii i jest szczególnie ważna w procesie zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii, bezpieczeństwa ekologicznego, wzrostu [[Konkurencyjność|konkurencyjności]] polskich przedsiębiorstw i wielu innych elementach. Kwestia efektywności energetycznej traktowana jest priorytetowo bowiem postęp w tej dziedzinie ma duże znaczenie dla realizacji wszystkich celów polityki energetycznej i większości celów polityki ekologicznej i klimatycznej. Jednym z celów strategicznych polityki energetycznej i ekologicznej państwa jest poprawa efektywności energetycznej gospodarki<ref>W. Dołęga 2014, s. 1</ref>. | w typowych warunkach ich użytkowania lub eksploatacji, do ilości zużycia energii przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację, niezbędnej do uzyskania tego efektu<ref>R.Szczerbowski 2013, s. 8-9</ref>. [[Efektywność]] energetyczna wiąże się z obszarem wykorzystywania i użytkowania energii i jest szczególnie ważna w procesie zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii, bezpieczeństwa ekologicznego, wzrostu [[Konkurencyjność|konkurencyjności]] polskich przedsiębiorstw i wielu innych elementach. Kwestia efektywności energetycznej traktowana jest priorytetowo bowiem postęp w tej dziedzinie ma duże znaczenie dla realizacji wszystkich celów polityki energetycznej i większości celów polityki ekologicznej i klimatycznej. Jednym z celów strategicznych polityki energetycznej i ekologicznej państwa jest poprawa efektywności energetycznej gospodarki<ref>W. Dołęga 2014, s. 1</ref>. | ||
==TL;DR== | |||
Artykuł dotyczy efektywności energetycznej i jej znaczenia dla bezpieczeństwa dostaw energii, konkurencyjności przedsiębiorstw i polityki ekologicznej. Omawia uwarunkowania prawne związane z efektywnością energetyczną oraz przedsięwzięcia, które mogą ją poprawić. Podano również wzór na efektywność energetyczną oraz prognozy dotyczące efektywności energetycznej gospodarki Polski. Artykuł porównuje również cechy konwencjonalnego i zrównoważonego systemu energetycznego. | |||
==Uwarunkowania prawne== | ==Uwarunkowania prawne== | ||
Jak podaje W. Dołęga "podstawowym aktem prawnym w obszarze efektywności jest [[ustawa]] o efektywności energetycznej, która implementuje na grunt krajowy dyrektywę. Ustawa o efektywności energetycznej dotyczy energii elektrycznej, ciepła i gazu ziemnego. Postanowienia ustawy dotyczą: przedsiębiorstw energetycznych, odbiorców końcowych nośników energii oraz jednostek [[Sektor publiczny|sektora publicznego]]. Ustawa wprowadza rozwiązania systemowe umożliwiające: | Jak podaje W. Dołęga "podstawowym aktem prawnym w obszarze efektywności jest [[ustawa]] o efektywności energetycznej, która implementuje na grunt krajowy dyrektywę. Ustawa o efektywności energetycznej dotyczy energii elektrycznej, ciepła i gazu ziemnego. Postanowienia ustawy dotyczą: przedsiębiorstw energetycznych, odbiorców końcowych nośników energii oraz jednostek [[Sektor publiczny|sektora publicznego]]. Ustawa wprowadza rozwiązania systemowe umożliwiające: | ||
* zwiększenie efektywności wytwarzania i dostarczania paliw i energii | * zwiększenie efektywności wytwarzania i dostarczania paliw i energii | ||
* zwiększenie efektywności wykorzystania energii przez odbiorców końcowych. | * zwiększenie efektywności wykorzystania energii przez odbiorców końcowych. | ||
W ustawie przyjęto, że poprawie efektywności energetycznej służą w szczególności następujące rodzaje przedsięwzięć: | W ustawie przyjęto, że poprawie efektywności energetycznej służą w szczególności następujące rodzaje przedsięwzięć: | ||
| Linia 32: | Linia 16: | ||
* odzysk energii w procesach przemysłowych, | * odzysk energii w procesach przemysłowych, | ||
* ograniczenie: przepływów mocy biernej, strat sieciowych w ciągach liniowych, strat w transformatorach".<ref>W. Dołęga 2014, s. 2-3</ref> | * ograniczenie: przepływów mocy biernej, strat sieciowych w ciągach liniowych, strat w transformatorach".<ref>W. Dołęga 2014, s. 2-3</ref> | ||
<google>n</google> | |||
==Wzór na efektywność energetyczną== | ==Wzór na efektywność energetyczną== | ||
Efektywność energetyczną dowolnego [[Proces|procesu]] można najprościej zdefiniować jako | |||
<math>Ee = \frac{E}{W}</math> | |||
gdzie: | |||
* E - efekt, tj. [[wymierny efekt|wymierny wynik]] danego procesu, np. ilość wyprodukowanego cementu, | |||
* W - wkład, tj. ilość energii (elektrycznej, ciepła lub ton paliwa umownego) zużytej do osiągnięcia efektu E. | |||
W ten sposób można m.in. określić efektywność energetyczną gospodarki; wówczas E byłoby wartością [[Dochód narodowy|dochodu narodowego]], wyrażonego np. jako PKB. Odwrotność efektywności energetycznej procesu, czyli W/E, jest jego energochłonnością.<ref>W. Jędral 2011, s. 2</ref> | |||
W ten sposób można m.in. określić efektywność energetyczną gospodarki; wówczas E byłoby wartością [[Dochód narodowy|dochodu narodowego]], wyrażonego np. jako PKB. Odwrotność efektywności energetycznej procesu, czyli W/E, jest jego energochłonnością.<ref>W. Jędral 2011, s. 2</ref> | |||
==Prognozy efektywności energetycznej gospodarki Polski== | ==Prognozy efektywności energetycznej gospodarki Polski== | ||
Według O. Mikuckiego "przy zakładanym wzroście PKB i przewidywanym zapotrzebowaniu na energię, w perspektywie 2025 r. założono spadek energochłonności PKB o ok. 50% oraz elektrochłonności do ok. 60% obecnego poziomu. Pozwoliłoby to zbliżyć efektywność polskiej gospodarki do poziomu krajów wysokorozwiniętych. | Według O. Mikuckiego "przy zakładanym wzroście PKB i przewidywanym zapotrzebowaniu na energię, w perspektywie 2025 r. założono spadek energochłonności PKB o ok. 50% oraz elektrochłonności do ok. 60% obecnego poziomu. Pozwoliłoby to zbliżyć efektywność polskiej gospodarki do poziomu krajów wysokorozwiniętych. | ||
Niska efektywność energetyczna jest typowym problemem państw nowo przyjętych do UE, w których energochłonność gospodarki jest znacznie wyższa niż w krajach UE w składzie sprzed rozszerzenia (UE-15). Od 1995 r. notowany jest w Polsce wzrost konsumpcji energii elektrycznej przez gospodarstwa domowe, spowodowany wzmożonym wykorzystaniem szeregu urządzeń elektrycznych przy jednoczesnym braku dostatecznego zainteresowania ich efektywnością energetyczną. | Niska efektywność energetyczna jest typowym problemem państw nowo przyjętych do UE, w których energochłonność gospodarki jest znacznie wyższa niż w krajach UE w składzie sprzed rozszerzenia (UE-15). Od 1995 r. notowany jest w Polsce wzrost konsumpcji energii elektrycznej przez gospodarstwa domowe, spowodowany wzmożonym wykorzystaniem szeregu urządzeń elektrycznych przy jednoczesnym braku dostatecznego zainteresowania ich efektywnością energetyczną".<ref>O. Mikucki 2005, s. 3</ref> | ||
==Porównanie cech konwencjonalnego i zrównoważonego systemu energetycznego== | ==Porównanie cech konwencjonalnego i zrównoważonego systemu energetycznego== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
!| Konwencjonalny [[system]] energetyczny | !| Konwencjonalny [[system]] energetyczny | ||
! Zrównoważony system energetyczny | ! Zrównoważony system energetyczny | ||
|- | |||
| <nowiki> - nacisk na wzrost PKB,</nowiki> | |||
| - nacisk na długoterminowe [[cele]] ekonomiczne i środowiskowe, | |||
|- | |- | ||
| <nowiki> | | <nowiki> - przewaga paliw kopalnych,</nowiki> | ||
| | | - wzrost wykorzystania OZE, | ||
|- | |- | ||
| <nowiki> | | <nowiki> - polityka energetyczna skoncentrowana na wytwarzaniu, </nowiki> | ||
| | | - [[polityka]] energetyczna ukierunkowana na ochronę zasobów naturalnych, | ||
|- | |- | ||
| <nowiki> | | <nowiki> - scentralizowane usługi energetyczne,</nowiki> | ||
| - generacja rozproszona, - rosnące [[zaufanie]] do systemów średniej skali, | |||
| | |||
|- | |- | ||
| <nowiki> | | <nowiki> - dominowanie celów ekonomicznych.</nowiki> | ||
| | | - wyważenie pomiędzy celami społecznymi, środowiskowymi i ekonomicznymi. | ||
|}<ref>O. Mikucki 2005, s. 4-5</ref> | |}<ref>O. Mikucki 2005, s. 4-5</ref> | ||
== | {{infobox5|list1={{i5link|a=[[Bezpieczeństwo energetyczne]]}} — {{i5link|a=[[Konsumpcja zrównoważona]]}} — {{i5link|a=[[Surowce wtórne]]}} — {{i5link|a=[[Badania i rozwój]]}} — {{i5link|a=[[Polityka spójności]]}} — {{i5link|a=[[Dane statystyczne]]}} — {{i5link|a=[[Agenda 21]]}} — {{i5link|a=[[Miasto przyszłości]]}} — {{i5link|a=[[Strategia Europa 2020]]}} }} | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
<references /> | |||
< | ==Bibliografia== | ||
<noautolinks> | |||
* Dołęga W. (2014), ''[https://rynekciepla.cire.pl/pliki/2/efektywnoenergetycznawaspekciebezpieczestwadostawenergiiibezpieczestwaekologicznego.pdf Efektywność energetyczna w aspekcie bezpieczeństwa dostaw energii i bezpieczeństwa ekologicznego]'', Rynek Energii, nr 1 | |||
* Jędral W. (2011), ''[https://energetyka-w-ue.cire.pl/pliki/2/jedral_ef_energ_zasob.pdf Efektywność energetyczna jako ważny zasób energetyczny - porównanie z wybranymi źródłami energii]'', Rynek Energii | |||
* Mikucki O. (2005), ''[https://m.cire.pl/pliki/2/Kape_cze.pdf Energochłonność jako czynnik nowoczesnej gospodarki]'', Czysta Energia, nr 2 | |||
* Szczerbowski R. (2013), ''Bezpieczeństwo energetyczne Polski - mix energetyczny i efektywność energetyczna'', Polityka energetyczna, Zeszyt nr 4 | |||
* ''Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160000831 Dz.U. 2016 poz. 831] | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Aleksandra Kotapka}} | {{a|Aleksandra Kotapka}} | ||
[[Kategoria: | [[Kategoria:Efektywność energetyczna]] | ||
{{#metamaster:description|Efektywność energetyczna - oszczędzaj koszty i chroń środowisko. Dowiedz się więcej!}} | |||
Aktualna wersja na dzień 19:00, 18 sty 2024
Efektywność energetyczna jest to stosunek uzyskanej wielkości efektu użytkowego danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, w typowych warunkach ich użytkowania lub eksploatacji, do ilości zużycia energii przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację, niezbędnej do uzyskania tego efektu[1]. Efektywność energetyczna wiąże się z obszarem wykorzystywania i użytkowania energii i jest szczególnie ważna w procesie zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii, bezpieczeństwa ekologicznego, wzrostu konkurencyjności polskich przedsiębiorstw i wielu innych elementach. Kwestia efektywności energetycznej traktowana jest priorytetowo bowiem postęp w tej dziedzinie ma duże znaczenie dla realizacji wszystkich celów polityki energetycznej i większości celów polityki ekologicznej i klimatycznej. Jednym z celów strategicznych polityki energetycznej i ekologicznej państwa jest poprawa efektywności energetycznej gospodarki[2].
TL;DR
Artykuł dotyczy efektywności energetycznej i jej znaczenia dla bezpieczeństwa dostaw energii, konkurencyjności przedsiębiorstw i polityki ekologicznej. Omawia uwarunkowania prawne związane z efektywnością energetyczną oraz przedsięwzięcia, które mogą ją poprawić. Podano również wzór na efektywność energetyczną oraz prognozy dotyczące efektywności energetycznej gospodarki Polski. Artykuł porównuje również cechy konwencjonalnego i zrównoważonego systemu energetycznego.
Uwarunkowania prawne
Jak podaje W. Dołęga "podstawowym aktem prawnym w obszarze efektywności jest ustawa o efektywności energetycznej, która implementuje na grunt krajowy dyrektywę. Ustawa o efektywności energetycznej dotyczy energii elektrycznej, ciepła i gazu ziemnego. Postanowienia ustawy dotyczą: przedsiębiorstw energetycznych, odbiorców końcowych nośników energii oraz jednostek sektora publicznego. Ustawa wprowadza rozwiązania systemowe umożliwiające:
- zwiększenie efektywności wytwarzania i dostarczania paliw i energii
- zwiększenie efektywności wykorzystania energii przez odbiorców końcowych.
W ustawie przyjęto, że poprawie efektywności energetycznej służą w szczególności następujące rodzaje przedsięwzięć:
- izolacja instalacji przemysłowych,
- przebudowa lub remont budynków,
- modernizacja: urządzeń przeznaczonych do użytku domowego, oświetlenia, urządzeń potrzeb własnych, urządzeń i instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych, lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła,
- odzysk energii w procesach przemysłowych,
- ograniczenie: przepływów mocy biernej, strat sieciowych w ciągach liniowych, strat w transformatorach".[3]
Wzór na efektywność energetyczną
Efektywność energetyczną dowolnego procesu można najprościej zdefiniować jako
gdzie:
- E - efekt, tj. wymierny wynik danego procesu, np. ilość wyprodukowanego cementu,
- W - wkład, tj. ilość energii (elektrycznej, ciepła lub ton paliwa umownego) zużytej do osiągnięcia efektu E.
W ten sposób można m.in. określić efektywność energetyczną gospodarki; wówczas E byłoby wartością dochodu narodowego, wyrażonego np. jako PKB. Odwrotność efektywności energetycznej procesu, czyli W/E, jest jego energochłonnością.[4]
Prognozy efektywności energetycznej gospodarki Polski
Według O. Mikuckiego "przy zakładanym wzroście PKB i przewidywanym zapotrzebowaniu na energię, w perspektywie 2025 r. założono spadek energochłonności PKB o ok. 50% oraz elektrochłonności do ok. 60% obecnego poziomu. Pozwoliłoby to zbliżyć efektywność polskiej gospodarki do poziomu krajów wysokorozwiniętych. Niska efektywność energetyczna jest typowym problemem państw nowo przyjętych do UE, w których energochłonność gospodarki jest znacznie wyższa niż w krajach UE w składzie sprzed rozszerzenia (UE-15). Od 1995 r. notowany jest w Polsce wzrost konsumpcji energii elektrycznej przez gospodarstwa domowe, spowodowany wzmożonym wykorzystaniem szeregu urządzeń elektrycznych przy jednoczesnym braku dostatecznego zainteresowania ich efektywnością energetyczną".[5]
Porównanie cech konwencjonalnego i zrównoważonego systemu energetycznego
| Konwencjonalny system energetyczny | Zrównoważony system energetyczny |
|---|---|
| - nacisk na wzrost PKB, | - nacisk na długoterminowe cele ekonomiczne i środowiskowe, |
| - przewaga paliw kopalnych, | - wzrost wykorzystania OZE, |
| - polityka energetyczna skoncentrowana na wytwarzaniu, | - polityka energetyczna ukierunkowana na ochronę zasobów naturalnych, |
| - scentralizowane usługi energetyczne, | - generacja rozproszona, - rosnące zaufanie do systemów średniej skali, |
| - dominowanie celów ekonomicznych. | - wyważenie pomiędzy celami społecznymi, środowiskowymi i ekonomicznymi. |
| Efektywność energetyczna — artykuły polecane |
| Bezpieczeństwo energetyczne — Konsumpcja zrównoważona — Surowce wtórne — Badania i rozwój — Polityka spójności — Dane statystyczne — Agenda 21 — Miasto przyszłości — Strategia Europa 2020 |
Przypisy
Bibliografia
- Dołęga W. (2014), Efektywność energetyczna w aspekcie bezpieczeństwa dostaw energii i bezpieczeństwa ekologicznego, Rynek Energii, nr 1
- Jędral W. (2011), Efektywność energetyczna jako ważny zasób energetyczny - porównanie z wybranymi źródłami energii, Rynek Energii
- Mikucki O. (2005), Energochłonność jako czynnik nowoczesnej gospodarki, Czysta Energia, nr 2
- Szczerbowski R. (2013), Bezpieczeństwo energetyczne Polski - mix energetyczny i efektywność energetyczna, Polityka energetyczna, Zeszyt nr 4
- Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej Dz.U. 2016 poz. 831
Autor: Aleksandra Kotapka
