Prace rozwojowe

Prace rozwojowe oznaczają zastosowanie prac badawczych do rozwiązań, które muszą skutkować opracowaniem efektu w postaci na przykład technologii, procesów, materiałów, urządzeń lub wyrobów.

Kwestia prac rozwojowych jest ujęta w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości nr 38 - wartości niematerialne. Według MSR prace rozwojowe są "praktycznym zastosowaniem odkryć badawczych lub też osiągnięć innej wiedzy w planowaniu lub projektowaniu produkcji nowych lub znacznie udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów technologicznych, systemów lub usług, które ma miejsce przed rozpoczęciem produkcji seryjnej lub zastosowaniem".

Istotny w przypadku prac rozwojowych jest ich efekt w przeciwieństwie do prac badawczych, które zmierzają jedynie do uzyskania nowej wiedzy (naukowej bądź technicznej).

Wobec tego prace rozwojowe polegają na: "zastosowaniu istniejącej już wiedzy, uzyskanej dzięki pracom badawczym lub jako wynik doświadczenia praktycznego, do opracowania nowych lub istotnego ulepszenia istniejących materiałów, urządzeń, wyrobów, procesów, systemów czy usług, łącznie z przygotowaniem prototypów oraz instalacji pilotowych". Pozycja ta powinna świadczyć o nowoczesności firmy, gdyż wyraża nakłady faktycznie poniesione na działalność rozwojową, zakończone pozytywnym efektem.

Koszty zakończonych prac rozwojowych są kategorią wartości niematerialnych i prawnych, jednak żeby móc je wykazać w tej pozycji muszą być spełnione konkretne założenia:

1. Produkt lub technologia są konkretnie ustalone (nadaje się już do sprzedaży lub wykorzystania), to oznacza posiadanie na przykład szczegółowej dokumentacji, lub patentu.
2. Koszy prac rozwojowych są wiarygodne, czyli mamy odpowiednie faktury na ich potwierdzenie lub listę płac aby potwierdzić ile nas kosztowała praca naukowców.
3. Zbadana i udokumentowana została techniczna przydatność produktu (takie potwierdzenie można uzyskać przez niezależne badania techniczne, które mogą być prowadzone przez instytuty badawcze, firmę ekspercką lub uczelnie wyższe takie jak AGH).
4. Na podstawie tych badań przedsiębiorstwo powinno podjąć decyzję o wytwarzaniu produktu lub wykorzystaniu technologii, konieczna jest więc dokumentacja produkcyjna lub decyzja o wprowadzeniu produktu do produkcji albo technologii do zastosowania.
5. Poniesione koszty prac rozwojowych będą pokrywane przychodami ze sprzedaży tych produktów albo wykorzystania technologii,

Zanim te koszty pokażemy w kategorii WNiP, to ujmujemy je w rozliczeniach międzyokresowych kosztów. Dopiero gdy prace te zakończą się powodzeniem (spełnimy powyższe 5 punktów), można je aktywować jako wartości niematerialne i prawne.

Koszty zakończonych prac rozwojowych jako składnik wartości niematerialnych i prawnych podlega amortyzacji. Ponieważ ciężko mówić o utracie fizycznych zdolności czy też starzeniu się w przypadku kosztów zakończonych prac rozwojowych, amortyzacja uwzględnia więc zużycie ekonomiczne - utratę innowacyjności produktów lub usług albo zaawansowania technologicznego.

TL;DR

Artykuł omawia prace rozwojowe, które polegają na zastosowaniu badań naukowych w celu opracowania nowych technologii, procesów, materiałów, urządzeń lub produktów. Prace rozwojowe różnią się od prac badawczych, ponieważ mają konkretny efekt. Koszty zakończonych prac rozwojowych mogą być ujęte jako wartości niematerialne i prawne, podlegają amortyzacji. Artykuł podaje przykłady prac rozwojowych, takie jak projektowanie prototypów, badania rynku i budowa modeli.

Przykłady

"MSR 38, art. 59 zawiera przykładowy katalog prac rozwojowych. Zalicza się do nich w szczególności prace konstrukcyjne, technologiczno-projektowe oraz doświadczalne. Są to następujące działania:

• "projektowanie, wykonanie i testowanie prototypów i modeli doświadczalnych (przed ich wdrożeniem do produkcji seryjnej lub do użytkowania),
• projektowanie narzędzi, przyrządów do obróbki, form i matryc z wykorzystaniem nowych technologii,
• projektowanie, wykonanie i funkcjonowanie linii próbnej, której wielkość nie umożliwia prowadzenia ekonomicznie uzasadnionej produkcji przeznaczonej na sprzedaż,
• projektowanie, wykonanie i testowanie wybranych rozwiązań w zakresie nowych lub udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów, systemów lub usług".

K.Szatkowski przytacza następujące przykłady prac rozwojowych:

• "badania rynku pod kątem przyszłych potrzeb konsumentów lub zbytu wyrobów,
• badanie stanu obecnego i prognozowanie przyszłego rozwoju techniki w danej branży przemysłu.,
• badania uzupełniające, patentowe czy licencyjne,
• budowa modeli i prototypów przyszłych produktów oraz ich badania,
• opracowanie dokumentacji konstrukcyjno-technologicznej przyszłego produktu".

Prace rozwojowe — artykuły polecane

Koszty zakończonych prac rozwojowych — Koszty bezpośrednie — Rzeczowe aktywa trwałe — Nakłady — Wartości niematerialne i prawne — Pomiar innowacji — Koszt wytworzenia produktu — Rachunek kosztów jakości — Badania i rozwój

Bibliografia

• Bukowski M. (red.) (2016), Potencjał i bariery polskiej innowacyjności, IBS, Warszawa
• Chyłek E., Rzepecka M. (2011), Biogospodarka - konkurencyjność i zrównoważone wykorzystanie zasobów, Polish Journal of Agronomy, Nr 7
• Olchowicz I., Tłaczała A. (2015), Sprawozdawczość finansowa według krajowych i międzynarodowych standardów, Difin, Warszawa
• Szatkowski K. (2008), Przygotowanie produkcji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Wędzki D. (2015), Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego według polskiego prawa bilansowego, Wolters Kluwer, Warszawa
• Wędzki D. (2015), Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego według polskiego prawa bilansowego, Wolters Kluwer, Warszawa

Autor: Anna Moczała, Agnieszka Pabian