Targi poznańskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
mNie podano opisu zmian
m (cleanup bibliografii i rotten links)
 
(Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
'''Międzynarodowe [[Targi]] Poznańskie''' (ang. Poznań International Fair, MTP) - Największy w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej ośrodek targowy, organizujący ''topowe wydarzenia branżowe''<ref name="Grupa MTP">Grupa MTP</ref>. Jeden z liderów rynku (obok Targów Kielce) w organizacji wydarzeń targowych, konferencji i kongresów oraz największy operator obiektów targowo-konferencyjnych w Polsce<ref>Raport Polskiej Izby Przemysłu Targowego 2018</ref>. Na powierzchni wystawowej przekraczającej '''100 000 mkw'''. corocznie spotyka się ponad '''milion''' odwiedzających. Organizowane jest powyżej '''100 imprez''' tematycznych, na których prezentowane są ''nowości i premiery''.
'''Międzynarodowe [[Targi]] Poznańskie''' (ang. Poznań International Fair, MTP) - Największy w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej ośrodek targowy, organizujący ''topowe wydarzenia branżowe''. Jeden z liderów rynku (obok Targów Kielce) w organizacji wydarzeń targowych, konferencji i kongresów oraz największy operator obiektów targowo-konferencyjnych w Polsce<ref>Raport Polskiej Izby Przemysłu Targowego 2018</ref>. Na powierzchni wystawowej przekraczającej '''100 000 mkw'''. corocznie spotyka się ponad '''milion''' odwiedzających. Organizowane jest powyżej '''100 imprez''' tematycznych, na których prezentowane są ''nowości i premiery''.


==Historia Międzynarodowych Targów Poznańskich==
==Historia Międzynarodowych Targów Poznańskich==
Po wojnie '''Pierwszy koncept''' targów w Poznaniu narodził się w 1920 roku z inicjatywy Związku Towarzystw Kupieckich. Wzorem dla projektu poznańskiego były Targi Lipskie. Zauważono, że Poznań z uwagi na swoje [[położenie geograficzne]] i silną warstwę kupiecką tworzy idealne warunki do tego, by odgrywać w życiu handlowym Polski równie istotną rolę, jaką w życiu Niemiec odgrywał Lipsk. Do zorganizowania targów powołano tzw. "Komitet Wystawy", którego przewodniczącym został [[prezydent]] miasta Poznania<ref>J. Ziółkowski (1955), s. 168</ref>. Na przełomie maja i czerwca '''w roku 1921''' odbył się '''I Targ Poznański''' o charakterze integracyjnym i zasięgu krajowym<ref name="Grupa MTP"/>. Okazał się on sukcesem ''organizacyjnym i handlowym'', który przyczynił się to do kontynuowania przedsięwzięcia w kolejnych latach. Zgromadził 1200 wystawców i 40tys. gości<ref>S. Laskowski 1996, s. 121</ref>. Decyzją rządową w czerwcu 1924 roku Targi Poznańskie przekształcono z imprezy krajowej na międzynarodową<ref>P. Matusik 1996, s.83</ref>. Był to dobry krok, aby w '''1928 roku''' [[organizacja]] przystąpiła do Światowego Zrzeszenia Przemysłu Targowego UFI<ref>J. Ziółkowski (1955), s. 171</ref>. W tym samym roku zmieniono nazwę na Międzynarodowe Targi Poznańskie, które wtedy zostały zaliczone do najlepszych targów nowej generacji w Europie.
Po wojnie '''Pierwszy koncept''' targów w Poznaniu narodził się w 1920 roku z inicjatywy Związku Towarzystw Kupieckich. Wzorem dla projektu poznańskiego były Targi Lipskie. Zauważono, że Poznań z uwagi na swoje [[położenie geograficzne]] i silną warstwę kupiecką tworzy idealne warunki do tego, by odgrywać w życiu handlowym Polski równie istotną rolę, jaką w życiu Niemiec odgrywał Lipsk. Do zorganizowania targów powołano tzw. "Komitet Wystawy", którego przewodniczącym został [[prezydent]] miasta Poznania<ref>J. Ziółkowski (1955), s. 168</ref>. Na przełomie maja i czerwca '''w roku 1921''' odbył się '''I Targ Poznański''' o charakterze integracyjnym i zasięgu krajowym. Okazał się on sukcesem ''organizacyjnym i handlowym'', który przyczynił się to do kontynuowania przedsięwzięcia w kolejnych latach. Zgromadził 1200 wystawców i 40tys. gości<ref>S. Laskowski 1996, s. 121</ref>. Decyzją rządową w czerwcu 1924 roku Targi Poznańskie przekształcono z imprezy krajowej na międzynarodową<ref>P. Matusik 1996, s.83</ref>. Był to dobry krok, aby w '''1928 roku''' [[organizacja]] przystąpiła do Światowego Zrzeszenia Przemysłu Targowego UFI<ref>J. Ziółkowski (1955), s. 171</ref>. W tym samym roku zmieniono nazwę na Międzynarodowe Targi Poznańskie, które wtedy zostały zaliczone do najlepszych targów nowej generacji w Europie.
Kolejnym wielkim wydarzeniem było zorganizowanie w '''1929''' roku - z okazji dziesięciolecia odzyskania niepodległości - Powszechnej Wystawy Krajowej (PWK). Chciano zaprezentować na niej dotychczasowy dorobek niepodległej Polski<ref>W. Bartkowiak 1996, s. 217</ref>. Wystawa zajęła 65 ha. i prowadzona była przez 138 dni. Odwiedziło ją 4,5mln osób, a zwiedzenie całej ekspozycji zajmowało tydzień<ref>W. Bartkowiak 1996, s. 219</ref>.
Kolejnym wielkim wydarzeniem było zorganizowanie w '''1929''' roku - z okazji dziesięciolecia odzyskania niepodległości - Powszechnej Wystawy Krajowej (PWK). Chciano zaprezentować na niej dotychczasowy dorobek niepodległej Polski<ref>W. Bartkowiak 1996, s. 217</ref>. Wystawa zajęła 65 ha. i prowadzona była przez 138 dni. Odwiedziło ją 4,5mln osób, a zwiedzenie całej ekspozycji zajmowało tydzień<ref>W. Bartkowiak 1996, s. 219</ref>.
Światowy [[kryzys]] gospodarczy, który rozpoczął się w październiku 1929 roku krachem na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych i odbił się na wszystkich targach w Europie, spowodował spowolnienie dla rozwoju targów w poznaniu i znaczne ograniczenie wystawców, biorących [[udział]] w wydarzeniach. Mimo to MTP poradziło sobie dobrze z załamaniem rynku i już w latach 30 zajęło 4 miejsce w Europie jako organizator międzynarodowych wydarzeń handlowych na starym kontynencie<ref name="Grupa MTP"/>.
Światowy [[kryzys]] gospodarczy, który rozpoczął się w październiku 1929 roku krachem na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych i odbił się na wszystkich targach w Europie, spowodował spowolnienie dla rozwoju targów w poznaniu i znaczne ograniczenie wystawców, biorących [[udział]] w wydarzeniach. Mimo to MTP poradziło sobie dobrze z załamaniem rynku i już w latach 30 zajęło 4 miejsce w Europie jako organizator międzynarodowych wydarzeń handlowych na starym kontynencie.


W trakcie wojny w miejscu, gdzie odbywały się targi wybudowano ''fabrykę samolotów Focke-Wulf'', która została zbombardowana przez Aliantów w święta wielkanocne 1943 roku. W wyniku tego zdarzenia zniszczono północne tereny targów wraz z Wieżą Górnośląską. Ocalały częściowo hale nr 4 i 10 oraz cała hala nr 2. Pozostałą część terenów zniszczyły uciekające wojska hitlerowskie w roku 1945<ref>J. Ziółkowski (1955), s. 202</ref>.
W trakcie wojny w miejscu, gdzie odbywały się targi wybudowano ''fabrykę samolotów Focke-Wulf'', która została zbombardowana przez Aliantów w święta wielkanocne 1943 roku. W wyniku tego zdarzenia zniszczono północne tereny targów wraz z Wieżą Górnośląską. Ocalały częściowo hale nr 4 i 10 oraz cała hala nr 2. Pozostałą część terenów zniszczyły uciekające wojska hitlerowskie w roku 1945<ref>J. Ziółkowski (1955), s. 202</ref>.
Linia 17: Linia 17:


==Położenie MTP==
==Położenie MTP==
Grupa MTP ulokowana jest w kilku miejscach Poznania i w Lublinie. Ilość i [[różnorodność]] miejsc pozwala na zorganizowanie małych spotkań, konferencji na kilkadziesiąt osób oraz ogromnych wydarzeń mogących pomieścić do kilku tysięcy odwiedzających<ref name="Grupa MTP"/>.
Grupa MTP ulokowana jest w kilku miejscach Poznania i w Lublinie. Ilość i [[różnorodność]] miejsc pozwala na zorganizowanie małych spotkań, konferencji na kilkadziesiąt osób oraz ogromnych wydarzeń mogących pomieścić do kilku tysięcy odwiedzających.
# '''Międzynarodowe Targi Poznańskie; '''Zlokalizowane są w odległości 200 metrów od Dworca Głównego i 7 kilometrów od portu lotniczego Poznań Ławica. ''W połowie drogi między Berlinem a Warszawą.'' Składają się z 16 pawilonów o łącznej powierzchni 150 000 mkw.
# '''Międzynarodowe Targi Poznańskie; '''Zlokalizowane są w odległości 200 metrów od Dworca Głównego i 7 kilometrów od portu lotniczego Poznań Ławica. ''W połowie drogi między Berlinem a Warszawą.'' Składają się z 16 pawilonów o łącznej powierzchni 150 000 mkw.
# '''Arena Poznań; ''' Hala Widowiskowo-sportowa jest charakterystycznym punktem na mapie Poznania. Umieszczona w centrum miasta Arena, w otoczeniu rozległego parku, jest w stanie pomieścić do 3600 osób.
# '''Arena Poznań; ''' Hala Widowiskowo-sportowa jest charakterystycznym punktem na mapie Poznania. Umieszczona w centrum miasta Arena, w otoczeniu rozległego parku, jest w stanie pomieścić do 3600 osób.
Linia 49: Linia 49:
==Bibliografia==
==Bibliografia==
<noautolinks>
<noautolinks>
* CENTREX International Exhibition Statistics Union (2018), [https://polfair.pl/wp-content/uploads/2019/05/Centrex_Statistics_2018-final-0.pdf ''Raport Centrex'']
* Centrex (2018), ''[https://polfair.pl/wp-content/uploads/2019/05/Centrex_Statistics_2018-final-0.pdf Raport Centrex]'', International Exhibition Statistics Union
* Gębarowski M. (2010), ''Współczesne targi. Skuteczne narzędzie komunikacji marketingowej'', Regan Press, Gdańsk
* Gębarowski M. (2010), ''Współczesne targi. Skuteczne narzędzie komunikacji marketingowej'', Regan Press, Gdańsk
* Grzymała Z. (2011), ''[https://polfair.pl/wp-content/uploads/2018/05/20130310022633Znaczenie_targow_dla_rozwoju_gospodarczego_kraju.pdf#page=26 Prywatyzacja, czy komunalizacja Międzynarodowych Targów Poznańskich - o przyszły kształt poznańskiej przestrzeni w Polsce i Europie]'' [w:] Mruk H. (red.), Znaczenie targów dla rozwoju gospodarczego kraju, Polska Izba Przemysłu Targowego, Poznań
* Grzymała Z. (2011), ''[https://polfair.pl/wp-content/uploads/2018/05/20130310022633Znaczenie_targow_dla_rozwoju_gospodarczego_kraju.pdf#page=26 Prywatyzacja, czy komunalizacja Międzynarodowych Targów Poznańskich - o przyszły kształt poznańskiej przestrzeni w Polsce i Europie]'' [w:] Mruk H. (red.), Znaczenie targów dla rozwoju gospodarczego kraju, Polska Izba Przemysłu Targowego, Poznań
* Kubiak Z. (2015), ''[https://wiadomosci.wp.pl/miasto-poznan-stalo-sie-jedynym-wlascicielem-miedzynarodowych-targow-poznanskich-6027653520729217a Miasto Poznań stało się jedynym właścicielem Międzynarodowych Targów Poznańskich]'', wp.pl
* Kubiak Z. (2015), ''[https://wiadomosci.wp.pl/miasto-poznan-stalo-sie-jedynym-wlascicielem-miedzynarodowych-targow-poznanskich-6027653520729217a Miasto Poznań stało się jedynym właścicielem Międzynarodowych Targów Poznańskich]'', wp.pl
* Markiewicz E., Resiak-Urbanowicz M. (2014), ''Kształtowanie wizerunku przedsiębiorstwa w internecie na przykładzie Międzynarodowych Targów Poznańskich'', Studia Oeconomica Posnaniensia, vol. 2, nr 3, s. 197-216
* Markiewicz E., Resiak-Urbanowicz M. (2014), ''Kształtowanie wizerunku przedsiębiorstwa w internecie na przykładzie Międzynarodowych Targów Poznańskich'', Studia Oeconomica Posnaniensia, vol. 2, nr 3
* Międzynarodowe Targi Poznańskie (2020), ''Grupa MTP''
* Mruk H., Kuca A. (red.) (2006), ''Marketing targowy. Vademecum wystawcy'', Polska Korporacja Targowa, Poznań
* Mruk H., Kuca A. (red.) (2006), ''Marketing targowy. Vademecum wystawcy'', Polska Korporacja Targowa, Poznań
* Polska Izba Przemysłu Targowego (2018), [https://polfair.pl/wp-content/uploads/2018/06/Raport_targowy_2018_online.pdf ''Raport Polskiej Izby Przemysłu Targowego'']
* Polska Izba Przemysłu Targowego (2018), ''[https://polfair.pl/wp-content/uploads/2018/06/Raport_targowy_2018_online.pdf Raport Polskiej Izby Przemysłu Targowego]''
* Strona internetowa: ''[https://www.mtp.pl/pl/o-nas/o-grupie-mtp/ O Grupie MTP]'', Grupa MTP
* Strona internetowa: ''[https://www.mtp.pl/pl/o-nas/o-grupie-mtp/ O Grupie MTP]'', Grupa MTP
* Trzeciakowski L. (1996), ''[https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/156317/edition/163323/content Targi, jarmarki, MTP]'', Kronika Miasta Poznania, nr 2
* Trzeciakowski L. (1996), ''[https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/156317/edition/163323/content Targi, jarmarki, MTP]'', Kronika Miasta Poznania, nr 2

Aktualna wersja na dzień 23:27, 13 sty 2024

Międzynarodowe Targi Poznańskie (ang. Poznań International Fair, MTP) - Największy w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej ośrodek targowy, organizujący topowe wydarzenia branżowe. Jeden z liderów rynku (obok Targów Kielce) w organizacji wydarzeń targowych, konferencji i kongresów oraz największy operator obiektów targowo-konferencyjnych w Polsce[1]. Na powierzchni wystawowej przekraczającej 100 000 mkw. corocznie spotyka się ponad milion odwiedzających. Organizowane jest powyżej 100 imprez tematycznych, na których prezentowane są nowości i premiery.

Historia Międzynarodowych Targów Poznańskich

Po wojnie Pierwszy koncept targów w Poznaniu narodził się w 1920 roku z inicjatywy Związku Towarzystw Kupieckich. Wzorem dla projektu poznańskiego były Targi Lipskie. Zauważono, że Poznań z uwagi na swoje położenie geograficzne i silną warstwę kupiecką tworzy idealne warunki do tego, by odgrywać w życiu handlowym Polski równie istotną rolę, jaką w życiu Niemiec odgrywał Lipsk. Do zorganizowania targów powołano tzw. "Komitet Wystawy", którego przewodniczącym został prezydent miasta Poznania[2]. Na przełomie maja i czerwca w roku 1921 odbył się I Targ Poznański o charakterze integracyjnym i zasięgu krajowym. Okazał się on sukcesem organizacyjnym i handlowym, który przyczynił się to do kontynuowania przedsięwzięcia w kolejnych latach. Zgromadził 1200 wystawców i 40tys. gości[3]. Decyzją rządową w czerwcu 1924 roku Targi Poznańskie przekształcono z imprezy krajowej na międzynarodową[4]. Był to dobry krok, aby w 1928 roku organizacja przystąpiła do Światowego Zrzeszenia Przemysłu Targowego UFI[5]. W tym samym roku zmieniono nazwę na Międzynarodowe Targi Poznańskie, które wtedy zostały zaliczone do najlepszych targów nowej generacji w Europie. Kolejnym wielkim wydarzeniem było zorganizowanie w 1929 roku - z okazji dziesięciolecia odzyskania niepodległości - Powszechnej Wystawy Krajowej (PWK). Chciano zaprezentować na niej dotychczasowy dorobek niepodległej Polski[6]. Wystawa zajęła 65 ha. i prowadzona była przez 138 dni. Odwiedziło ją 4,5mln osób, a zwiedzenie całej ekspozycji zajmowało tydzień[7]. Światowy kryzys gospodarczy, który rozpoczął się w październiku 1929 roku krachem na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych i odbił się na wszystkich targach w Europie, spowodował spowolnienie dla rozwoju targów w poznaniu i znaczne ograniczenie wystawców, biorących udział w wydarzeniach. Mimo to MTP poradziło sobie dobrze z załamaniem rynku i już w latach 30 zajęło 4 miejsce w Europie jako organizator międzynarodowych wydarzeń handlowych na starym kontynencie.

W trakcie wojny w miejscu, gdzie odbywały się targi wybudowano fabrykę samolotów Focke-Wulf, która została zbombardowana przez Aliantów w święta wielkanocne 1943 roku. W wyniku tego zdarzenia zniszczono północne tereny targów wraz z Wieżą Górnośląską. Ocalały częściowo hale nr 4 i 10 oraz cała hala nr 2. Pozostałą część terenów zniszczyły uciekające wojska hitlerowskie w roku 1945[8].

Po wojnie, decyzją Komitetu Rady Ministrów z kwietnia 1946r. Targi wznowiły swoją działalność od roku 1947 . Organizując wydarzenia międzynarodowe, Targi Poznańskie miały mieć charakter imprezy (ukazującej życie gospodarcze kraju), która pozwoliłaby nawiązać dobre stosunki z zachodem[9]. W latach 1951-1955 MTP decyzją władz zostały zamknięte. ZSRR prezentowało na nich swoje idee propagandowe, które były sprzeczne z ekspozycjami zachodnich wystawców, budzącymi zainteresowanie i zachwyt. Starano się zrobić wszystko, aby wykazać wyższość socjalizmu nad imperialistycznym światem zachodu [10]. Po ponownym uruchomieniu organizacji (1955) wybudowano, w miejscu w którym znajdowała się Wieża Górnośląska, dzisiejszy symbol MTP - Pawilon Iglica[11]. XXV Międzynarodowe Targi Poznańskie w 1956 roku zbiegły się ze strajkiem robotniczym przeciwko władzom komunistycznym (Poznański Czerwiec). Wydarzenie z czerwca toczyło się na oczach tysięcy gości z zachodnich krajów[10]. Od roku 1958 wystawy organizowano dwukrotnie - na jesień i wiosnę. W Latach 60 nastąpił dynamiczny rozwój Targów. Zaczęto wykorzystywać powierzchnie poza dotychczasowymi terenami wystawowymi: nad Jeziorem Kierskim, w Edwardowie, w Parku Wilsona. W 1973 roku czerwcowe Targi Poznańskie podzielono na dwie imprezy: międzynarodowe Targi Techniczne w czerwcu i Międzynarodowe Targi Artykułów Konsumpcyjnych TAKON we wrześniu. Powrócono jednak do jednego terminu Targów w 1976, ponieważ tak było wygodniej dla ówczesnej władzy[12]. W roku 1990 MTP przekształciło się w spółkę z o. o. z udziałem skarbu państwa. Spowodowało to ponowny i silny ich rozwój. Dzisiaj jest to najliczniej odwiedzana impreza targowa w kraju. Od roku 2015 Targi Poznańskie są własnością miasta Poznania.

Położenie MTP

Grupa MTP ulokowana jest w kilku miejscach Poznania i w Lublinie. Ilość i różnorodność miejsc pozwala na zorganizowanie małych spotkań, konferencji na kilkadziesiąt osób oraz ogromnych wydarzeń mogących pomieścić do kilku tysięcy odwiedzających.

  1. Międzynarodowe Targi Poznańskie; Zlokalizowane są w odległości 200 metrów od Dworca Głównego i 7 kilometrów od portu lotniczego Poznań Ławica. W połowie drogi między Berlinem a Warszawą. Składają się z 16 pawilonów o łącznej powierzchni 150 000 mkw.
  2. Arena Poznań; Hala Widowiskowo-sportowa jest charakterystycznym punktem na mapie Poznania. Umieszczona w centrum miasta Arena, w otoczeniu rozległego parku, jest w stanie pomieścić do 3600 osób.
  3. Poznań Congress Center; Nowoczesne centrum kongresowe złożone z ponad 70 sal różnej wielkości i specyfikacji. Powierzchnia centrum kongresowego wynosi 16 000 mkw. Największym punktem jest sala widowiskowo-koncertowa z miejscami na blisko 2 000 osób.
  4. Targi Lublin; Ponad 12 000 mkw. powierzchni wystawienniczej usytuowanej w pobliżu centrum Lublina. Obiekt przeznaczony jest do organizacji targów, szkoleń, kongresów i konferencji, oraz imprez okolicznościowych, takich jak: bankiety, koncerty czy występy artystyczne.

Międzynarodowe Targi Poznańskie dzisiaj

Obecnie grupa MTP dysponuje największą na terenie kraju infrastrukturą targową i konferencyjną. Spółka jest właścicielem około 82 tys. m2 hal wystawienniczych i prawie 35 tys. m2 terenu otwartego. W ofercie przedsiębiorstwa są także 16 klimatyzowanych pawilonów o wysokim standardzie i dużej powierzchni. Od 1 stycznia 2018 roku Grupa MTP została operatorem hali sportowo-widowiskowej "Arena".

Międzynarodowe Targi Poznańskie organizują niemal 80 wydarzeń targowych rocznie dla ponad 100 sektorów gospodarki. W roku 2017 r. w Poznań Congress Center, która jest jedną z głównych placówek wystawienniczych spółki, odbyło się 260 wydarzeń różnego kalibru.

W ramach działalności na terenie Poznaniu przedsiębiorstwo zorganizowało w swojej infrastrukturze takie wydarzenia o poziomie międzynarodowym jak:

  • Światowy Kongres FDI
  • 24 Międzynarodowy Kongres Nauk Politycznych
  • Zgromadzenie Narodowe
  • Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatycznych
  • NATO Tiger Meet (Prezentacja Samolotów Wojskowych Wojsk NATO)
  • Kongres Ultrasonograficzny Euroson

Obecnie Grupa MTP zajmuje 25 miejsce w Europie oraz 33 miejsce na świecie wśród przedsiębiorstw o podobnym profilu działalności. W swoim portfolio spółka posiada 100 marek, w tym wydarzenia B2B skierowane do profesjonalistów, a także targi o charakterze B2C, do których należą megaeventy i wydarzenia, gdzie przedstawiciele biznesu spotykają się z lokalnymi konsumentami.

W swojej strukturze grupa posiada również przedsiębiorstwo o nazwie Idea Expo. Jest to firma zajmująca się budową nowoczesnych stoisk oraz aranżacją przestrzeni na terenie obiektów, należnych do infrastruktury Międzynarodowych Targów Poznańskich, a także w innych lokalizacjach. Firmę wyróżnia 30 lat doświadczenia, a obrót roczny sięga blisko 6000 stoisk[13].

Międzynawowe Targi Poznańskie mogą pochwalić się największymi zasługami w budowaniu wizerunku Polski na arenie światowej wśród wszystkich przedsiębiorstw krajowych o podobnym profilu działalności. Grupa MTP to lider rynku Polskiego oraz wicelider na terenie Europy Środkowo-Wschodniej.


Targi poznańskieartykuły polecane
Międzynarodowe Targi PoznańskieJachtingBursztynowy szlakPlan MarshallaLondon Business SchoolDolina lotniczaOPECKondominiumCentrum nauki

Przypisy

  1. Raport Polskiej Izby Przemysłu Targowego 2018
  2. J. Ziółkowski (1955), s. 168
  3. S. Laskowski 1996, s. 121
  4. P. Matusik 1996, s.83
  5. J. Ziółkowski (1955), s. 171
  6. W. Bartkowiak 1996, s. 217
  7. W. Bartkowiak 1996, s. 219
  8. J. Ziółkowski (1955), s. 202
  9. A. Czubiński 1996, s. 175
  10. 10,0 10,1 J. Wiesiołowski 1996, s. 8
  11. J. Mulczyński 1996, s. 118
  12. M. Maciejewski 1996, s. 147
  13. O Grupie MTP, 2018

Bibliografia


Autor: Mikołaj Baran