Rata

Rata jest to określona procentowo lub liczbowo część kwoty, którą należy spłacić przy udzielonym wcześniej kredycie bądź pożyczce.

Każda rata składa się z dwóch części:

• ratę kapitałową
• ratę odsetkową.

Występuje również rata ubezpieczenia, na która dobrowolnie godzi się konsument.

Rata kapitałowa jest to kwota udzielonego kredytu bądź pożyczki rozłożona na pewną ilość miesięcy.

Rata odsetkowa jest to kwota dodana do raty kapitałowej w zależności od oprocentowania pożyczonych pieniędzy.

TL;DR

Rata to część kwoty kredytu lub pożyczki, którą należy spłacić. Składa się z raty kapitałowej i odsetkowej. Istnieją różne rodzaje rat, takie jak równa, roczna zmienna, malejąca i o stałej części kapitałowej. Można spłacać raty zgodnie lub niezgodnie z okresem stopy procentowej. Najczęściej spłaca się kredyt w ratach miesięcznych lub kwartalnych. Sposób spłaty kredytu może być równymi ratami kapitałowymi, rosnącymi ratami kapitałowymi, z nadpłatami lub z niedopłatami. Można też skorzystać z karencji, czyli wstrzymania spłaty rat na określony czas.

Podział

Raty dzielą się na:

• skumulowaną

• początkową
• końcową

• równa (annuitetową)
• roczna zmienna
• malejącą
• o stałej części kapitałowej

Skumulowana rata początkowa jest to suma wartości rat zaktualizowanych na początek każdego okresu kapitalizacji.

Skumulowana rata końcowa jest to suma wartości rat płaconych w wyjściowym okresie kapitalizacji.

Dzięki skumulowanej racie końcowej jesteśmy w stanie określić rentę końcową.

Rata równa, zwana także ratą annuitetową najczęściej stosowana jest w przypadku udzielenia pożyczek bankowych i kredytów konsumpcyjnych.

Jest dobrym rozwiązaniem dla wierzycieli i dłużników, ponieważ wysokości raty spłacanego kredytu są równe.

Wysokość raty odsetkowej jest dużo wyższa od raty kapitałowej w fazie wstępnej.

Rata roczna zmienna charakteryzuje się zmniejszającym się co rak kapitałem oraz odsetkami ustalonymi indywidualnie do każdego kredytu.

Rata malejąca cechuje się tym, że z każdym miesiącem wielkość rat maleje. Spowodowane jest to zmniejszającym się kapitałem, który został do spłacenia. Zmniejsza się także część odsetkowa raty, ponieważ odsetki odliczone są od zmniejszającego się kapitału.

Rata o stałej części kapitałowej jest to druga najczęściej stosowana rata w przypadku pożyczek bankowych i kredytów konsumpcyjnych. Nazwa tej raty jest powiązana z najważniejszą jej cechą, czyli stała część kapitałowa.

Spłata rat

W celu spłacenia raty można wybrać jeden ze sposobów:

• spłata zgodna
• spłata niezgodna

Spłaty zgodne występują wtedy, gdy raty spłacane są zgodnie z okresem stopy procentowej oraz okresem kapitalizacji.

Spłaty niezgodne są przeciwieństwem spłaty zgodnej.

Raty w jakich najczęściej spłaca się kredyt to raty miesięczne lub kwartalne. W większości ofertach wysokość rat można negocjować.

Podstawowe sposoby spłaty kredytu

Można wyróżnić podstawowe sposoby spłaty kredytu takie jak spłata:

• równymi ratami kapitałowymi
• rosnącymi ratami kapitałowymi
• z nadpłatami
• z niedopłatami .

Przy spłacie równymi ratami kapitałowymi, rata kapitałowa, która jest spłacana np. co miesiąc, pozostaje bez zmian. Wtedy stała rata kapitałowa i suma odsetek z tytuły zadłużenia jest równa wysokości raty kredytu.

Spłata ratą okresową równą

Można wyróżnić także spłatę ratą okresową równą:

• każdego roku dokonuje się ją w równych kwotach
• zmieniają się relacje między odsetkami, a kapitałem
• nie zmienia się stopa procentowa
• ogranicza to zastosowanie tego typu spłat w gospodarkach, gdzie wahania bankowych stóp procentowych są duże

Karencja

Pożyczający pieniądze, często korzysta z karencji, czyli odłożenie, wstrzymanie się z płaceniem rat do pewnego momentu. W takiej sytuacji spłata rat kapitałowych jest wstrzymana na określony okres czasu, a spłacane są tylko raty odsetkowe. Najczęściej trwa to około trzech miesięcy.

W momencie, gdy konkretna rata nie zostanie wpłacona na czas, wysyłany jest inspektor kredytowy, który musi sprawdzić w jaki sposób działa przedsiębiorstwo i znaleźć przyczynę nie spłacenia raty na czas.

Bank jest przychylny długotrwałej karencji tylko w momencie, kiedy przedsiębiorstwo dobrze prosperuje. W przypadku przedsiębiorstwa, które gorzej funkcjonuje, bank widzi większe ryzyko ze spłatami rat i jest takim przedsiębiorstwom mniej przychylny.

Rata — artykuły polecane

Depozyt bankowy — Kapitalizacja odsetek — Kredyt konsumpcyjny — Lokaty — Kredyt gotówkowy — Metoda annuitetowa — Kredyt obrotowy — Dyskonto — Pożyczka hipoteczna

Bibliografia

• Dynus M., Prewysz-Kwinto P. (2005), Matematyka finansowa, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Dom Organizatora, Toruń
• Gawron P. (2015), Kredyt inwestycyjny jako źródło finansowania małych i średnich przedsiębiorstw, Finanse i Prawo Finansowe, nr II (3)
• Grysa K. (1999), Podstawy matematyki finansowej, Stachurski, Kielce
• Heropolitańska I., Jagodzińska-Serafin E., Kruglak J., Ryżewska S. (2000), Kredyty, pożyczki i gwarancje bankowe, Twigger, Warszawa
• Kopiński A., Kowalik P. (2015), Zarządzanie finansami firm - teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Podgórska M., Klimkowska J. (2005), Matematyka finansowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Szałański M. (2001), Matematyka finansowa, Toruńska Szkoła Zarządzania, Toruń

Autor: Urszula Wójcik, Kinga Zych