Proces zarządzania

Proces zarządzania - proces polegający na podejmowaniu decyzji, zapewniających wykorzystanie określonych zasobów dla osiągnięcia pożądanych celów, określonych przez właściciela organizacji, oraz na koordynowaniu aktywności mających współpracować ze sobą ludzi zaangażowanych w tę działalność, aby osiągnąć rezultaty, które są trudne do uzyskania w pojedynkę. (J. Bogdanienko 2010, s. 16-17)

TL;DR

Artykuł omawia proces zarządzania, zgodnie z teorią P.F. Druckera. Zarządzanie odnosi się głównie do ludzi i jest osadzone w kulturze organizacyjnej. Funkcje zarządzania to planowanie, organizowanie, koordynowanie, przewodzenie i kontrolowanie. Zarządzanie różni się od kierowania, które jest jedną z funkcji zarządzania i polega na bezpośrednim oddziaływaniu na ludzi.

Zarządzanie według P.F. Druckera

P.F. Drucker o zarządzaniu mówi, że jest ono procesem, którego charakterystykę można zawrzeć w następujących punktach:

• Zarządzanie odnosi się głównie do ludzi. Kluczowym zasobem każdej organizacji są ludzie, a więc menedżerowie powinni skupiać się na jak najlepszym wykorzystaniu potencjału tkwiącego w pracownikach
• Zarządzanie jest głęboko osadzone w kulturze. Wiąże się to z koniecznością uwzględniania uznawanych przez daną społeczność wartości, które tworzą określone normy zachowań.
• Zarządzanie domaga się prostych i zarazem zrozumiałych wartości, celów, działań i zadań łączących uczestników organizacji. Pomimo iż często nie docenia się roli kultury organizacyjnej jako narzędzia zarządzania może ona odegrać znaczącą rolę w zwiększaniu efektywności działań przedsiębiorstwa.
• Zarządzanie powinno umożliwić organizacji zdolność do uczenia się, a więc do adaptacji do zmieniających się warunków otoczenia.
• Zarządzanie wymaga prawidłowego obiegu informacji wewnątrz organizacji a także jej wymianę z otoczeniem. Poprawne kształtowanie wzajemnych relacji z otoczeniem, w którym funkcjonuje organizacja wymaga umiejętności komunikowania się.
• Zarządzanie wymaga obszernego systemu wskaźników, które pozwolą na kontrolę, ocenę i poprawę efektywności działania.
• Zarządzanie musi być jednoznacznie nastawione na podstawowy i najważniejszy cel jakim jest zadowolony klient. W obecnych warunkach wzrastającej konkurencji jest to jedyny sposób na utrzymanie oraz zwiększenie udziału w rynku (M. Dołhasz i in. 2009, s. 46-47)

Funkcje zarządzania

• planowanie
• organizowanie
• koordynowanie
• przewodzenie
• kontrolowanie

Planowanie

Planowanie polega na przewidywaniu przyszłych warunków, wskazywaniu środków, za pomocą których mają być realizowane wyznaczone cele i zadania. Planowanie to próba przewidzenia przyszłości i przygotowania się na zmiany. Jego rolą jest zobaczenie tego, co należy zrobić aby mieć przyszłość. Niepewność i złożoność otoczenia a także szybkość zmian powoduje potrzebę planowania. “W miarę przechodzenia na niższe szczeble zwiększamy konkretność i szczegółowość planowania, a skracamy jego horyzonty" (M. Dołhasz i in. 2009, s. 49)

Możemy wyróżnić plany:

• strategiczne
• taktyczne
• operacyjne

Organizowanie

Organizowanie polega na doborze środków i warunków działania, a także ich uporządkowaniu w czasie i przestrzeni. Organizowanie można określić jako wprowadzenie określonego oraz pożądanego ładu. Funkcja ta ma na celu powstanie struktury, która pozwoli na sprawne i skuteczne kierowanie określoną organizacją. (M. Dołhasz i in. 2009, s. 50)

Koordynowanie

Koordynowanie polega na dopasowaniu działań wielu osób lub jednostek organizacyjnych aby wszystko przebiegało sprawnie i zmierzało do osiągnięcia wspólnego celu. Koordynowanie “jest to tworzenie współzależności każdego pracownika i grupy, którzy działają oddzielnie, z działalnością innych osób" (E. Michalski 2013, s. 19)

Przewodzenie

Funkcja ta polega na kierowaniu kierowaniu kimś, czymś, a także na rządzeniu, rozkazywaniu i nakłanianiu kogoś do zrobienia czegoś. “Wynikiem przewodzenia jest działanie, myślenie lub zachowanie podwładnych w określony sposób" (E. Michalski 2013, s. 21)

Kontrolowanie

Kontrolowanie to ustalenie wyników i ocena przebiegu działań. Kontrolowanie jest działaniem systematycznym, zmierzającym do porównania rzeczywistych miar z wyznaczonymi normami. Można też powiedzieć, że kontrola to regulacja działań organizacji zmierzająca do osiągnięcia wyznaczonych celów (M. Dołhasz i in. 2009, s. 53)

Zarządzanie, a kierowanie

Pojęcie “zarządzanie" ma podobne znaczenia jak kierowanie. Nie są to jednak pojęcia tożsame. “Zarządzanie może być rozumiane jako szczególny rodzaj kierowania, w którym podstawą oddziaływania jest sformalizowana hierarchia nadrzędności". Ktoś kto zarządza kieruje w danej strukturze. Ma wtedy przypisane funkcje władcze. Za pomocą zestawu bodźców takich jak nagrody i kary wpływa na zachowanie swoich podwładnych. W tym przypadku pojęcie “kierowanie" jest pojęciem szerszym od zarządzania. Oznacza ono wszelkie podejmowane działania, które poprzez wykorzystanie zasobów prowadzą do osiągnięcia określonego celu.

Najczęściej jednak używamy pojęcia “kierowania" w wąskim znaczeniu, a więc jako jedną z funkcji zarządzania. Sprowadza się ona do bezpośredniego oddziaływania na ludzi, czyli wydawaniu poleceń i nadzorowaniu pracy wykonawców. “To przede wszystkim skłania do wyraźnego rozróżniania tych pojęć przez przyjęcie, że zarządzamy organizacją, a kierujemy ludźmi". (J. Bogdanienko 2010, s. 17-18)

Proces zarządzania — artykuły polecane

Zarządzanie przez projekty — Misja i wizja — Zarządzanie personelem — Marketing wewnętrzny — Wymagane kwalifikacje kierownika — Zachowanie organizacyjne — Role menedżerów personalnego i liniowego — Funkcje zarządzania — Orientacja na projekty, programy, portfele — Modele systemów zarządzania jakością

Bibliografia

• Bogdanienko J. (2010), Organizacja i zarządzanie w zarysie, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
• Dołhasz M. (2009), Podstawy zarządzania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Janczewska D. (2016), Proces zarządzania wiedzą w mikroprzedsiębiorstwie w aspekcie przekształcania w firmę inteligentną, Przedsiębiorczość- Edukacja, nr 12
• Majowska M. (2015), Audyt personalny jako narzędzie usprawniające proces zarządzania zespołem pracowniczym, Studia Ekonomiczne, nr 230
• Michalski E. (2013), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Wojtowicz A. (2004), Kultura organizacyjna a proces zarządzania strategicznego, Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, nr 6

Autor: Agnieszka Wincenciak