Komplementariusz

Komplementariusz to co najmniej jeden ze wspólników w spółce komandytowej lub spółce komandytowo - akcyjnej, który odpowiada bez ograniczenia za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli.

Komplementariuszem może zostać:

• Osoba fizyczna (która ma co najmniej ograniczoną zdolność do czynności prawnych),
• Osoba prawna (m. in. spółki kapitałowe),
• Jednostka organizacyjna, która nie posiada osobowości prawnej ale ustawa przyznała jej zdolność prawną. Są to m.in. osobowe spółki handlowe.

Osoby prawne działają jako komplementariusze przez swoje organy.

TL;DR

Komplementariusz w spółce komandytowej lub komandytowo-akcyjnej odpowiada bez ograniczeń za zobowiązania spółki. Ma prawo do reprezentowania spółki, prowadzenia spraw spółki, wniesienia wkładu i udziału w zyskach. Nie może prowadzić konkurencyjnej działalności bez zgody wspólników. Może zostać pozbawiony uprawnień przez postanowienia statutu spółki lub decyzję sądu. W spółce komandytowo-akcyjnej może być akcjonariuszem poprzez wniesienie wkładu lub nabycie akcji.

Prawa i obowiązki komplementariusza

• Odpowiedzialność za zobowiązania spółki - za zobowiązania spółki komplementariusz odpowiada całym swoim majątkiem. Jest to odpowiedzialność osobista, solidarna oraz subsydiarna.
• Reprezentacja spółki - komplementariusz ma ustawowo przyznane prawo do reprezentowania spółki. Prawo to dotyczy wszystkich czynności sądowych oraz pozasądowych. Podlega ono zasadzie nieograniczalności, co oznacza, że prawa do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ani przyznać pod jakimkolwiek warunkiem. Jednak od tej zasady istnieje pewien wyjątek. Występuje on wówczas jeżeli w umowie spółki komandytowej lub statucie spółki komandytowo - akcyjnej pojawił się zapis o zasadzie zastępstwa łącznego. Zasada ta oznacza, że komplementariusz ma prawo do reprezentowania spółki łącznie z innym komplementariuszem lub prokurentem. Spółkę mogą reprezentować tylko ci komplementariusze, którzy nie zostali pozbawieni tego prawa z mocy umowy spółki komandytowej (lub z mocy statutu spółki komandytowo - akcyjnej) lub prawomocnego orzeczenia sądu.
• Prowadzenie spraw spółki - komplementariusz ma prawo, a zarazem obowiązek prowadzenia spraw spółki. Jeżeli sprawy nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki to może on je prowadzić bez wcześniejszej uchwały wspólników. Jeśli natomiast przed załatwieniem tej sprawy którykolwiek ze wspólników zgłosi sprzeciw to wtedy wymagana jest uprzednia uchwała wspólników. Warunkiem jest jednomyślność wszystkich wspólników, którzy mają prawo do prowadzenia spraw spółki. Natomiast do prowadzenia spraw, które przekraczają zakres zwykłych czynności spółki konieczna jest zgoda wszystkich wspólników (nawet tych, którzy są wyłączeni od prowadzenia spraw). Komplementariusz w spółce komandytowo - akcyjnej nie prowadzi spraw spółki, które zostały przekazane do kompetencji walnego zgromadzenia lub rady nadzorczej (z mocy statutu spółki lub kodeksu spółek handlowych).
• Wniesienie wkładu i udział w zyskach - każdy komplementariusz ma obowiązek wniesienia wkładu (pieniężnego lub niepieniężnego) oraz ma prawo do udziału w zyskach.
• Prowadzenie działalności konkurencyjnej - komplementariusz nie może prowadzić działalności, która byłaby sprzeczna z interesami spółki. Nie może on też, bez zgody wspólników, angażować się w konkurencyjne dla spółki interesy.

Komplementariusz jako wspólnik, któremu przysługuje prawo prowadzenia spraw spółki może bez uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby wyrządzić spółce poważną szkodę.

Do wkładów komplementariuszy znajdą odpowiednie zastosowanie regulacje dotyczące wkładów wspólników do spółki jawnej. Prawa i obowiązki komplementariusza nie różnią się co do zasady od praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej

Dodatkowo, firma spółki komandytowej lub spółki komandytowo - akcyjnej powinna obejmować nazwisko co najmniej jednego komplementariusza lub jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki powinna zawierać pełne brzmienie nazwy tej osoby prawnej .

Pozbawienie uprawnień komplementariusza

• Jak wynika z przepisu art. 140 § 2 i 3 KSH można umownie wyłączyć uprawnienia oraz obowiązek komplementariusza do prowadzenia spółki. Umownie rozumiane jest jako poprzez postanowienia statutu spółki.
• Uprawnień do prowadzenia spółki można pozbawić komplementariusza również z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.
• Pozbawienie praw do reprezentowania spółki może nastąpić na mocy postanowień statutu spółki lub prawomocnego orzeczenia sądu

W spółce komandytowo-akcyjnej komplementariusz może, lecz nie musi być jednocześnie akcjonariuszem tej spółki. Możliwe jest jedynie objęcie lub nabycie akcji spółki. Komplementariusz staje się akcjonariuszem przez wniesienie wkładu na kapitał zakładowy lub nabycie wcześniej wyemitowanych akcji od innego akcjonariusza

Komplementariusz — artykuły polecane

Spółka komandytowo-akcyjna — Spółka partnerska — Prokura — Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością — Spółka prawa handlowego — Spółka komandytowa — Prokurent — Akt założycielski — Spółka cicha

Bibliografia

• Bieniak J., Bieniak M. (2002), Spółka komandytowo-akcyjna, Difin, Warszawa
• Jacyszyn J. (red.) (2016), Spółki handlowe - pytania i odpowiedzi, Wolters Kluwer, Warszawa
• Kidyba A. (2013), Handlowe spółki osobowe, Wolters Kluwer, Warszawa
• Koch A., Napierała J. (red.) (2017), Prawo spółek handlowych, Wolters Kluwer, Warszawa
• Przybylska M. (2016), Odpowiedzialność wspólników w spółkach osobowych prawa handlowego, Przegląd Nauk Stosowanych Nr 11
• Szyszko R. (2011), Prawo spółek handlowych wybrane zagadnienia. Skrypt dla aplikantów radcowskich, OIRP, Warszawa
• Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037

Autor: Karolina Włodarczyk, Marta Mieszczak

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.