Ochrona przeciwpożarowa

Ochrona przeciwpożarowa według Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej polega na "realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem" (1991, s. 1). W ustawie tej wymienia się następujące sposoby ochrony:

• przeciwdziałanie pojawianiu się pożaru i jego rozprzestrzenianiu, a także katastrofy naturalnej bądź innego zagrożenia, które może wystąpić na danym terenie,
• zagwarantowanie zasobów i innych środków do zapobiegania powyższych zagrożeń,
• przeprowadzanie akcji ratowniczych

TL;DR

Ochrona przeciwpożarowa polega na zapobieganiu pożarom i innym zagrożeniom, oraz przeprowadzaniu akcji ratowniczych. Bezpieczeństwo pożarowe dotyczy wszystkich obywateli i pracowników i obejmuje projektowanie budynków zgodnie z przepisami, zapewnienie możliwości ewakuacji, szkolenie pracowników w zakresie przeciwpożarowym, wyposażenie budynków w elementy bezpieczeństwa, wprowadzenie przepisów zapobiegających pożarom oraz oznakowanie budynków znakami ewakuacyjnymi. Jednostki ochrony przeciwpożarowej w Polsce to m.in. Państwowa Straż Pożarna i ochotnicze straże pożarne. Oznakowanie budynków musi być zgodne z normami i ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa ewakuacji.

Zasady bezpieczeństwa pożarowego

Przepisy w zakresie bezpieczeństwa określają ustawy i rozporządzenia. Bezpieczeństwo pożarowe jest niezmiernie ważnym wymogiem odnoszącym się do konstrukcji budowlanych. Działanie, w celu niedopuszczenia do powstania pożarów obowiązuje wszystkich obywateli i pracowników bez względu na pełnione przez nich stanowisko, a także musi być przestrzegane we wszystkich placówkach i miejscach publicznych. W kwestiach bezpieczeństwa wyróżnić warto następujące czynności i zasady:

• projektowanie nowych budynków, planowanie i ich budowa ma przebiegać przepisowo spełniając określone wymagania, czyli w taki sposób, aby konstrukcja utrzymała nośność przez wskazany w przepisach czas, hamowała rozprzestrzenianiu się ognia w środku budynku, a także na sąsiednie tereny,
• możliwość przeprowadzenia bezpiecznej ewakuacji osób znajdujących się wewnątrz w razie pożaru i zadbanie o bezpieczeństwo ekip ratowniczych (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., s. 5241).
• należy również zadbać o bezpieczeństwo instalacji i technologii, aby wszystko było zaprojektowane zgodnie z wyznaczonymi zasadami i przepisami,
• każdy pracodawca jest zobowiązany do przeszkolenia i zaznajomienia osób zatrudnionych z przepisami przeciwpożarowymi obowiązującymi w miejscu pracy oraz wybrania wśród pracowników osób odpowiednio przeszkolonych, które w sytuacji niebezpieczeństwa będą odpowiedzialne za ewakuację pracowników z miejsca pracy i zwalczania niebezpieczeństwa. Każdy pracownik musi także być poinformowany, kto taką rolę w danym zakładzie pełni (Świeboda, 2014, s. 7,8).
• Do obowiązków właścicieli budynków należy również odpowiednie jego wyposażenie w elementy takie jak np. gaśnica, drabiny, klucze ewakuacyjne, hydranty. Należy ulokować w widocznych dla wszystkich miejscach znaki bezpieczeństwa i instrukcje przeciwpożarowe, wyznaczyć drogi ewakuacyjne z nie mniej niż dwoma wyjściami. Opracowane instrukcje z przepisami postępowania w razie wystąpienia pożaru muszą być aktualizowane przynajmniej co dwa lata i zaakceptowane przez pracownika jednostki ochrony przeciwpożarowej. Państwowa Straż Pożarna bierze również udział w kontrolach, które polegają na sprawdzeniu bezpieczeństwa i skuteczności działań ewakuacyjnych w obiektach (Kaganek K., Krawczyk J, 2014, s. 118).
• Wprowadzenie w obiektach użytku publicznego przepisów zapobiegających powstawaniu pożaru takich jak np. zakaz korzystania z otwartego ognia, palenia papierosów w miejscach do tego niewyznaczonych, korzystania z zepsutych instalacji jeśli na skutek takiego użytkowania może wystąpić pożar, stosowania innych materiałów palnych oraz ich składowania, zakaz trzymania butli gazowych na poddaszach i w piwnicach czy zakaz zamykania drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich otwarcie.

Jednostki ochrony przeciwpożarowej w Polsce

Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej wskazuje następujące Jednostki Ochrony Przeciwpożarowej (1991, s. 36):

• jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej
• jednostki organizacyjne Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej
• zakładowa straż pożarna
• zakładowa służba ratownicza
• gminna lub powiatowa (miejska) zawodowa straż pożarna
• terenowa służba ratownicza
• ochotnicza straż pożarna
• związek ochotniczych straży pożarnych
• inne jednostki ratownicze

Znaki ewakuacyjne

Odpowiednie oznakowanie budynków użyteczności publicznej jest obowiązkowe, za co odpowiedzialni są właściciele lub zarządcy budynków. Zapisane jest to w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. Umiejscowienie znaków ewakuacyjnych w budynkach musi być zgodne z zasadami zawartymi w międzynarodowej normie PN-EN ISO 7010:2012 dotyczącej znaków przeciwpożarowych i ewakuacyjnych. Ma to na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa osobom, które znajdują się w bydynku w sytuacji wystąpienia pożaru lub innego zagrożenia. Drogi ewakuacyjne muszą być oznaczone w sposób jasny i czytelny, umożliwiając przeprowadzenie ewakuacji bez wystąpienia żadnych wątpliwości. W normie zawarte są grafiki poszczególnych znaków, ich nazwę oraz zastosowanie (Iwańska M. i in., (2019), s. 7,8).

Ochrona przeciwpożarowa — artykuły polecane

Informacja niejawna — Administrator danych osobowych — Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego — Szkolenie BHP — Ustawa o ochronie informacji niejawnych — Prace szczególnie niebezpieczne — Inspektor ochrony danych — Impreza masowa — Instrukcja BHP

Bibliografia

• Iwańska M., Jankowska K., Ołdak M., Szostak M. (2019), Stosowanie znaków bezpieczeństwa zgodnych z normą ISO 7010, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej
• Kaganek K., Krawczyk J. (2014), Ochrona przeciwpożarowa jako element zapewnienia bezpieczeństwa - wybrany przykład turystyczny, Securitologia, Nr 2
• Kopaczewski M., Pączek B., Tobolski M. (2012), Zarządzanie ochroną przeciwpożarową w małej i średniej firmie
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów Dz.U. 2010 nr 109 poz. 719
• Świeboda A. (red.) (2014), Vademecum BHP, Ochrona ppoż. W praktyce, Praktyczny informator, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, Warszawa
• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej. Dz.U. 1991 nr 81 poz. 351
• Zboina J. (2015), Bezpieczeństwo pożarowe, Rozważania na gruncie nauki i praktyki, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.

Autor: Sylwia Mierzwa