Sanatorium

Sanatorium to "zakład lecznictwa uzdrowiskowego, działający na obszarze uzdrowiska, utworzone w celu udzielania świadczeń zdrowotnych z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego, w ramach kierunków leczniczych i przeciwwskazań ustalonych dla danego uzdrowiska, w szczególności wykorzystującym warunki naturalne przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych" (D. Kotarski 2012, s. 313). Usługi oferowane przez sanatorium są elementem leczenia uzdrowiskowego wykorzystującego cechy i właściwości lecznicze klimatu, naturalnych surowców, a także specjalistycznych urządzeń.

Usługi lecznicze oraz profilaktyczne w sanatorium oferowane są osobom sprawnym lub o małym stopniu niepełnosprawności. Opieka lekarska jest dostosowana do rodzaju schorzeń pacjentów oraz charakteryzuje ją niska intensywność. Badania diagnostyczne przeprowadzane są rzadko. Osoba będąca ordynatorem oddziału sanatoryjnego powinna ukończyć specjalizację z balneologii i medycyny fizykalnej.

Najczęściej z usług sanatorium korzystają pacjenci przewlekle chorzy, których ogólny stan jest dobry i pozwala na samodzielne poruszanie się. Kierowani są tam zwykle przez lekarza rodzinnego lub po pobycie w szpitalu. W celu rekonwalescencji i poprawy stanu zdrowia korzystają z zabiegów balneofizykalnych (H. Makała 2016, s. 126). Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe wystawione przez lekarza pozwala korzystać z usług sanatoryjnych refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Osoby, które nie otrzymały skierowania, mogą skorzystać z usług na zasadach pełnej odpłatności, jeśli nie ma przeciwwskazań do zastosowania takiej formy leczenia.

TL;DR

Sanatorium to zakład lecznictwa uzdrowiskowego oferujący usługi lecznicze i profilaktyczne. Korzystają z niego pacjenci przewlekle chorzy, którzy po pobycie w szpitalu potrzebują rekonwalescencji. Sanatorium może być refundowane przez NFZ na podstawie skierowania lekarskiego. Główne zadania sanatorium to opieka lekarska, zabiegi lecznicze, udzielanie informacji o zdrowiu, pełnienie świadczeń profilaktycznych. Sanatorium może działać jako przedsiębiorstwo uzdrowiskowe, które oferuje leczenie oparte na naturalnych surowcach. Innowacje w przedsiębiorstwach uzdrowiskowych mogą dotyczyć produktów, procesów, organizacji i marketingu.

Podstawowe zadania sanatorium

Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz w gminach uzdrowiskowych stanowi, że głównymi zadaniami sanatorium uzdrowiskowego są:

• zapewnienie pacjentom całodobowej opieki zdrowotnej w formie stacjonarnej
• świadczenie całodobowej opieki lekarskiej oraz pielęgniarskiej
• wykonywanie zabiegów leczniczych wykorzystujących naturalne surowce oraz urządzenia lecznicze, przewidziane w programie leczenia pacjenta
• udzielanie informacji, edukowanie o zdrowiu
• pełnienie świadczeń profilaktycznych

Do świadczenia całodobowych usług sanatoryjnych niezbędne jest posiadanie zaplecza noclegowego i gastronomicznego, co często wymaga prowadzenia dodatkowej działalności gospodarczej. Jej funkcjonowanie określa się w statucie uzdrowiska. W ramach wspomnianych zadań sanatorium można wyróżnić następujące działania (D. Kotarski 2012, s. 313):

Zadanie	Przykładowe działania
Leczenie	Przeprowadzanie badań, rehabilitowanie, zapewnienie opieki pacjentowi, wypis
Zaopatrzenie w materiały medyczne i niemedyczne	Składanie zamówienia do aptek i hurtowni, transport, przechowywanie, kontrolowanie terminów ważności
Transport pacjentów	Transportowanie pacjentów do ośrodka
Zachowanie czystości	Zakup i magazynowanie środków czystości, sprzątanie, robienie prania, utylizacja odpadów
Żywienie	Inwentarz zapasów, zakup żywności, przygotowywanie i dystrybucja posiłków, ustalanie diety
Prowadzenie dokumentacji medycznej	Gromadzenie i przechowywanie danych o pacjentach, odbytych badaniach oraz zabiegach, aktualizowanie komputerowych baz danych, prowadzenie statystyk medycznych, analiz
Przepływ informacji w organizacji	Wprowadzanie systemów informatycznych oraz oprogramowań zabezpieczających, administrowanie sieci, gromadzenie i przechowywanie danych
Marketing	Prowadzenie badań rynku, zwiększanie popytu na usługi sanatorium, kontrolowanie satysfakcji kuracjuszy

Sanatorium jako przedsiębiorstwo uzdrowiskowe

Za przedsiębiorstwo uzdrowiskowe uznaje się podmiot gospodarczy działający w miejscowości uzdrowiskowej, oferujący zabiegi lecznicze i terapie bazujące na naturalnych surowcach. W Polsce działa ponad 200 zakładów lecznictwa uzdrowiskowego, podmioty prywatne stanowią ponad połowę z nich (B. Mazur 2017). Większość przedsiębiorstw uzdrowiskowych w kraju finansowane jest przez Narodowy Fundusz Zdrowia i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Według danych GUS pacjenci pełnopłatni stanowią około 35% wszystkich osób korzystających z usług zakładów lecznictwa uzdrowiskowego. Coraz więcej osób uznaje uzdrowiska, w tym sanatoria, za alternatywę dla ośrodków wypoczynkowych. Walory przyrodnicze oraz historyczne miejscowości uzdrowiskowych Polski przyciągają również turystów zagranicznych, którzy doceniają stosunek jakości leczenia do ceny usługi (J. Tutaj 2018, s. 349).

Innowacje w przedsiębiorstwach uzdrowiskowych

Innowacyjność staje się coraz ważniejszym elementem strategii przedsiębiorstw, często warunkującym jego funkcjonowanie na rynku. Głównym źródłem potrzeby wprowadzania innowacji w przedsiębiorstwach uzdrowiskowych jest zmienna w czasie motywacja kuracjuszy do korzystania z usług sanatoryjnych. Celami wprowadzania zmian i ulepszeń są m.in. wzrost jakości zarządzania, powiększenie oferty, redukcja kosztów oraz zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów oraz personelu.

Innowacyjność w turystyce uzdrowiskowej może odnosić się do takich obszarów jak (J. Tutaj 2018 s. 351):

• innowacyjność produktowa obejmująca np. zmiany w pakietach zabiegów leczniczych, nowe formuły kosmetyków, szerszą ofertę diagnostyczną
• innowacyjność procesowa dotycząca zakupu nowej aparatury medycznej i sprzętu, zmiany oprogramowania, skrócenia czasu oczekiwania na leczenie
• innowacyjność organizacyjna uwzględniająca zmiany własnościowe, prywatyzację, modyfikacje w systemach motywacji pracowników, wprowadzenie rezerwacji elektronicznej
• innowacyjność marketingowa mogąca polegać na wprowadzeniu programów lojalnościowych, zastosowaniu nowych metod oceny satysfakcji kuracjuszy, wykorzystaniu nowych kanałów dystrybucji i promocji

Sanatorium — artykuły polecane

Wymagania gości hotelowych — Hotelarstwo — Telepraca — Jakość usług hotelarskich — Opieka medyczna — Źródła informacji — Jakość w biurze podróży — Rynek pracy — Turystyka medyczna

Bibliografia

• GUS (2019), Działalność lecznicza zakładów lecznictwa uzdrowiskowego i stacjonarnych zakładów rehabilitacji leczniczej w 2018 roku, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa
• Kotarski D. (2012), Określanie celów i zadań sanatorium uzdrowiskowego na potrzeby kontroli zarządczej, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia"., nr 53, s. 313-320
• Makała H. (2016), Turystyka uzdrowiskowa w Polsce, Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja, nr 2 (18)
• Mazur B. (2017), Zarządzanie humanistyczne i ekonomiczne - przegląd stanowisk, [w:] L. Kiełtyka, P. Kobis (red.), Wybrane zagadnienia zarządzania współczesnymi przedsiębiorstwami, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa
• Opolski K., Dykowska G., Możdzonek M. (2003), Zarządzanie przez jakość w usługach zdrowotnych. Teoria i praktyka, CeDeWu, Warszawa
• Ponikowska I., Ferson D. (2009), Nowoczesna medycyna uzdrowiskowa, Medi Press, Warszawa
• Suchecka J., Jaworska R. (2015), Finansowanie publiczne i realizacja świadczeń lecznictwa uzdrowiskowego w Polsce w latach 2003-2014, Problemy zarządzania, nr 2
• Tutaj J. (2018), Innowacje w przedsiębiorstwie uzdrowiskowym, Przedsiębiorczość - Edukacja, Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, nr 14
• Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1399

Autor: Natalia Stefańczyk, Oliwia Wilk

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.