Agregat M3

Agregat M3
Polecane artykuły
LIBOR Agregat M1 Agregaty pieniężne Agregat M0 Instrumenty polityki pieniężnej Kredyt redyskontowy Rezerwy obowiązkowe Bilans płatniczy Rezerwa obowiązkowa

Agregat M3 to najszerszy wskaźnik pomiaru ilości pieniądza w gospodarce spośród trzech głównych agregatów M1, M2, M3.

Agregaty pieniądza wyznaczają miarę podaży pieniądza (w ujęciu statystycznym) w walucie krajowej.

W zależności od tego jakie substytuty pieniądza uznaje się za pieniądz, mówi się o różnych agregatach pieniężnych. Ponadto w różnych krajach wykorzystywane są różne rodzaje agregatów pieniężnych.

Agregaty pieniądza (monetary agregate) używane są na przemiennie z nazwa "miara pieniądza” i oznaczane są literą "M” (od angielskiego słowa money) oraz posiadają przyporządkowaną cyfrę 1,2,3 ułożone są chronologicznie od najbardziej, do najmniej płynnych agregatów.

TL;DR

Artykuł omawia agregat M3, który jest najszerszym wskaźnikiem pomiaru ilości pieniądza w gospodarce. M3 uwzględnia gotówkę, depozyty i inne zobowiązania banków, duże depozyty terminowe i terminowe umowy odkupu dłuższe niż 1 dzień, a także długoterminowe depozyty w walutach obcych. Agregat M3 jest uznawany za najlepszą miarę pieniądza krajowego w szerokim ujęciu i od 2003 roku jest uznawany przez Narodowy Bank Polski za główną miarę ilości pieniądza. W Polsce różnica między M2 a M3 jest niewielka, co sugeruje, że klienci nie mają jeszcze dostępu do wyżej oprocentowanych lokat bankowych. W strefie euro, M3 jest najważniejszym agregatem.

Rodzaje agregatów

W zależności od stopnia płynności wyróżnia się cztery miary zasobów pieniądza, M1, M2, M3, L.

• Agregat L obejmuje M3 oraz inne płynne aktywa nie objęte pozostałymi miarami takie jak waluta bankowa, dokumenty handlowa i obligacje skarbowe.
• Agregat M1 obejmuje pieniądz gotówkowy będący w posiadaniu ludności, rachunki z których wypłaty mogą być dokonywane na żądanie lub na podstawie czeków, czeki podróżne oraz inne rachunki bankowe, na które mogą być wystawiane czeki. Są to więc zasoby pieniądza o najwyższej płynności.
• Agregat M2 obejmuje wszystkie składniki M1 oraz rachunki rynku pieniężnego i inne aktywa o wysokiej płynności (depozyty oszczędnościowe, drobne depozyty terminowe, jednodniowe umowy odkupu, udziały w spółkach lokacyjnych na rynku pieniężnym, krótkoterminowe depozyty w walutach obcych).
• Agregat M3 jest najszerszym indeksem obrazującym podaż pieniądza. Jest to agregat stymulujący agregat M1 i agregat M2 oraz pieniądz oszczędnościowy, który ma umowny okres wypowiedzenia do 3 miesięcy, a także dodatkowo operacje z przyrzeczeniem odkupu pomiędzy bankami a sektorem niebanowym oraz dłużne papiery np. obligacje, papiery wartościowe średnio i długo wartościowe o terminie zapadalności do 2 lat (włącznie) emitowane przez banki. Jest to najmniej płynna kategoria pieniądza. W Polsce do agregatu M3 obejmuje pozycje agregatu M2 powiększone o operacje z przyrzeczeniem odkupu i dłużne papiery wartościowe z terminem pierwotnym do dwóch lat włącznie.

Agregat M3 ze względu na fakt uwzględnienia w nim także wkładów oszczędnościowych z ustawowym terminem wypowiedzenia w większym stopniu akcentuje funkcję pieniądza jako środka przechowywania wartości. Wartość agregatu M3 wynika z zachowań oszczędnościowych gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Agregat M3 jest uważany za najlepszą miarę pieniądza krajowego w szerokim ujęciu. Od marca 2003 roku agregat M3 jest uznawany przez Narodowy Bank Polski za główną miarę ilości pieniądza.

Składniki agregatu M3

W skład agregat M3 wchodzą:

• pieniądz gotówkowy (monety i banknoty o obiegu poza sektorem bankowym),
• wkład w bankach i podobnych instytucjach płatne na żądanie (depozyty bieżące),
• depozyty i inne zobowiązania banków wobec podmiotów niebankowych o pierwotnym terminie zapadalności do 2 lat,
• depozyty z terminem wypowiedzenia do 3 miesięcy (włącznie),
• duże depozyty terminowe,
• terminowe umowy odkupu dłuższe niż 1 dzień,
• długoterminowe depozyty w walutach obcych,

Agregat M2 a M3

W Polsce różnica między M2 a M3 jest niewielka co sugeruje, że polscy klienci nie mają jeszcze dostępu do wyżej oprocentowanych lokat bankowych, natomiast w Wielkiej Brytanii ludzie posługują się mniejsza ilością gotówki niż na kontynencie i w Stanach Zjednoczonych a jednocześnie agregaty pieniężne są proporcjonalnie większe co oznacza, że system bankowości detalicznej jest w Wielkiej Brytanii bardziej rozwinięty niż w innych krajach

Bank centralny a agregaty

Ilość pieniądza w obiegu (M3) jest regulowana przez właściwą politykę monetarną (pieniężną) prowadzoną przez bank centralny danego kraju. W Polsce politykę monetarną prowadzi NPB, jego głównym celem jest "utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP". W Polsce agregat M3 jest uznawany za główną miarę ilości pieniądza (podaży) w obiegu i jest wyliczany każdego miesiąca przez Narodowy Bank Polski, następnie dane są skategoryzowane według podstawowych sektorów gospodarki i z uwzględnieniem podziałów na różne instrumenty takie jak; kredyty, papiery wartościowe itp. NBP rozpoczął publikację danych podaży pieniądza M3 w 1996r.a od 2002r. agregat ten stał się podstawową miarą podaży pieniądza w Polsce. Prezentowane dane w zestawieniu są zgodne ze standardami panującymi w Unii Europejskiej, a od września 2012r. sposób wyliczania agregatu M3 został rozszerzony o dane o transakcjach, wyliczanych zgodnie z metodą stosowaną przez Europejski Bank Centralny (EBC). Która polega na obliczaniu zmian transakcyjnych w wyniku eliminowania z różnicy stanów zmian o charakterze nietransakcyjnym.

Agregat M3 w strefie Euro

Dla strefy euro agregat M3 jest najważniejszym agregatem. Analiza monetarna Europejskiego Banku Centralnego obejmuje regularną ocenę dynamiki szerokiego agregatu M3 oraz szeregu innych zmiennych monetarnych i finansowych. Zmiany czynników kreacji M3 (takich jak gotówka w obiegu czy depozyty terminowe) uwzględnia się dlatego, że odzwierciedlają one dynamikę całego agregatu. Z kolei agregaty węższe, np. M1, dostarczają tylko pewnych informacji o sferze realnej gospodarki. Instrumenty wchodzące w skład M3 są bliskimi substytutami depozytów płynnością i stabilną ceną. Włączenie ich do szerokiego agregatu zapewnia jego większą niezależność od efektu substytucji różnych kategorii płynnych aktywów niż to ma miejsce w przypadku wąskich miar pieniądza, a także większą stabilność. Na tej podstawie ustalana jest wielkość podaży pieniądza w strefie. Jest to ważny element polityki pieniężnej Europejskiego Banku Centralnego.

Bibliografia

• Bludnik. I (2010). Nowa synteza neoklasyczna w makroekonomii
• Burda. M. (2013). Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Cwynar. W. (2007). Podręcznik do bankowości, Wolters Kluwer Polska, Kraków
• Księżyk M. (2006). Ekonomia, Uczelniane Wydawnictwo Naukowo Dydaktyczne, Kraków
• Łyziak. T. (2018).Pieniądz w polityce pieniężnej
• Marciniak S. (2013). Makro- i mikroekonomia, podstawowe problemy współczesności, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa
• Wojtyna. A. (2008).Polityka pieniężna w strefie euro
• Zadora. H. (2015). Finanse, kategorie-zjawiska i procesy-podmioty, Difin, Warszawa

Przypisy

Autor: Barbara Mazurkiewicz i Joanna Możdżeń, Urszula Żak