Koszty uzyskania przychodów
W celu uzyskania przychodu jednostka gospodarcza musi ponosić koszty, nierozerwalnie związane są one z funkcjonowaniem podmiotów gospodarczych występujących na rynku. Koszty ponosi również każda osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą jak i nie prowadząca takiej działalności a będąca pracownikiem.
Koszty pokazują sumę nakładów poniesionych na to aby uzyskać przychód. Składają się na to zużycie czasu pracy zatrudnionych pracowników, zużycie materiałów, energii, narzędzi pracy, urządzeń i różnego rodzaju maszyn, a także budynków, hal produkcyjnych, gruntów itp.
W jednostkach gospodarczych koszty mogą być ujmowane w dwóch układach:
- układ kosztów według rodzaju (koszty rodzajowe),
- układ kalkulacyjny (miejsce powstawania kosztów).
TL;DR
Koszty są nieodłącznym elementem działalności gospodarczej i obejmują różne nakłady poniesione w celu uzyskania przychodu. Koszty mogą być ujmowane według rodzaju i miejsca powstania. Rodzaje kosztów obejmują m.in. amortyzację, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia. Koszty mogą być stałe, zmienne, semistałe lub mieszane. Istnieją również koszty uzyskania przychodów, które są niezbędne do osiągnięcia przychodów. Pracownicy również ponoszą koszty uzyskania, które zależą od umowy o pracę i miejsca zamieszkania.
Rodzaje kosztów jednostkowych
Układ rodzajowy pokazuje jakiego rodzaju koszty ponosi jednostka gospodarcza, dzieli się je na:amortyzację, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, pozostałe koszty.
- amortyzacja - jest to zużywanie się środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Poprzez amortyzację następuje utrata wartości poszczególnych środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Suma odpisów amortyzacyjnych stanowi ich umorzenie. Koszt amortyzacji jest kosztem niepieniężnym (za amortyzacją nie idzie wydatkowanie pieniądza, taki wydatek został dokonany wcześniej, podczas zakupu danego środka trwałego, czy wartości niematerialnej i prawnej).
- zużycie materiałów i energii - jest to zużycie do produkcji i usług różnego rodzaju materiałów, zapasów, surowców, a także zużycie energii elektrycznej, cieplnej.
- usługi obce - pokazuje ponoszone przez jednostkę gospodarczą zakupy usług od zewnętrznych podmiotów działających na rynku niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej są to usługi pocztowo - telekomunikacyjne, internetowe, transportowe, remontowe, usługi sprzątania itp.
- podatki i opłaty - obejmuje ona podatki publiczno - prawne np. podatek od nieruchomości i opłaty np. za prowadzenie konta bankowego, opłaty rejestracyjne i inne. Nie ujmuje się tutaj podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych.
- Wynagrodzenia - zakwalifikowane są tutaj koszty związane z wynagrodzeniem dla pracowników zatrudnionych w jednostce gospodarczej w kwocie brutto, która obejmuje składki na ubezpieczenia społeczne płacone przez pracownika w wysokości 13,71% kwoty brutto oraz podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 18% lub 32%.
- ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia - pozycja ta obejmuje składki na ubezpieczenia społeczne płacone za pracowników a finansowane przez pracodawcę oraz inne świadczenia ponoszone na rzecz pracowników np. odzież robocza.
- pozostałe koszty rodzajowe - przedstawia się tutaj pozostałe koszty nie ujęte w wyżej wymienionych kosztach są to np. podróże służbowe, ryczałty samochodowe[1]
Podział kosztów według miejsca ich powstania
W układzie kalkulacyjnym ujmuje się koszty w związku z miejscem ich powstawania, częściej stosowany jest on w jednostkach produkcyjnych, w jednostkach usługowych (do których należy branża turystyczna stosowany jest rzadziej). W ramach układu kalkulacyjnego wyróżniamy:
- Koszty działalności podstawowej - produkcyjnej
- Koszty działalności podstawowej - handlowej
- Koszty wydziałowe
- Koszty działalności pomocniczej
- koszty zakupu
- Koszty sprzedaży
- Koszty zarządu
- Rozliczenie kosztów działalności
Klasyfikacja kosztów ze względu na
1.ZWIĄZEK DZIAŁALNOŚCIĄ JEDNOSTKI:
- Koszty działalności operacyjnej
- Podstawowej
- Pozostałe koszty operacyjne
- Koszty działalności finansowej
2.ZWIĄZEK Z WIELKOŚCIĄ PRODUKCJI:
- Koszty stałe - to takie, które nie wykazują większych zmian mimo że produkcja wzrasta lub maleje są to np. koszty ogólnego zarządu koszty amortyzacji.
- Koszty zmienne (proporcjonalne, progresywne, degresywne, regresywne)-to takie, które rosną gdy produkcja rośnie i maleją gdy produkcja spada np. koszty zużycia materiałów.
- Koszty semistałe (skokowo-stałe)
- Koszty mieszane
3.ZWIĄZEK Z WYCENĄ PRODUKTÓW:
- Koszty produktu
- Koszty okresu
4.ZWIĄZEK KOSZTÓW Z PRODUKTEM:
- Koszty pośrednie-wiążą się z większym zakresem funkcjonowania jednostki gospodarczej są to np. koszty ogólnego zarządu.
- Koszty bezpośrednie - tzn. bezpośrednio związane z powstaniem danego produktu lub usługi np. płace osób bezpośrednio produkujących, czy wytwarzających daną usługę.
5.WPŁYW NA DECYZJE:
Koszty uzyskania przychodów
Według ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych "Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w Art. 16. Ust.1" [4] czyli kosztów, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.
Istnieje kilka zasad, według których ustala się wysokość tych kosztów, są to m.in.:
- Jeżeli koszty zostały poniesione w obcej walucie, wówczas przelicza się je na polski złoty według średniego kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego, który poprzedza dzień poniesienia kosztu
- Dzień, w którym powstał koszt uzyskania przychodu to dzień w którym koszt znajdzie swoje odzwierciedlenie w księgach rachunkowych
- Koszt uzyskania przychodów to koszt, który już wystąpił, a nie ten, który dopiero się pojawi[5]
Jak wspomniano wyżej również pracownicy ze stosunku pracy ponoszą koszty uzyskania. Wysokość ich uzależniona jest od ilości zawartychumów o pracę i od tego czy zakład pracy położony jest w miejscowości innej niż miejsce zamieszkania pracownika[6]
| Koszty uzyskania przychodów — artykuły polecane |
| Koszty — Koszt — Rachunek zysków i strat — Rodzajowy układ kosztów — Środki trwałe — Nakłady — Koszt rzeczywisty — Zdarzenie gospodarcze — Koszt a wydatek — Cechy wiedzy |
Przypisy
- ↑ Wawrzyńczak-Jędryka B. (red.) (2009), Rachunkowość mini-meritum, praca zbiorowa pod redakcją ABC a Wolters Kluwer business, Warszawa, s. 474-475.
- ↑ Matuszewicz J., Matysiewicz P. (2003), Rachunkowość od podstaw, Finans-Servis Zespół Doradców Finansowo-Księgowych, Warszawa, s. 242-244
- ↑ Dobija M. (2008). Rachunkowość zarządcza i controlling, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- ↑ Ustawa z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych DZ.U. 1992, Nr 21 poz.86.
- ↑ Rachunkowość i podatki organizacji pozarządowych, Fundacja rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, Warszawa, s. 19-24
- ↑ Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych DZ.U. 1991, Nr 80 poz.350
Bibliografia
- Dobija M. (2008), Rachunkowość zarządcza i controlling, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Matuszewicz J., Matuszewicz P. (2011), Rachunkowość od podstaw, Finans-Servis, Warszawa
- Michalik A. (2008), Rachunkowość i podatki organizacji pozarządowych, Fundacja rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, Warszawa
- Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych Dz.U. 1992 nr 21 poz. 86
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dz. U. 1991 nr 80 poz. 350
- Wawrzyńczak-Jędryka B. (red.) (2009), Rachunkowość mini-meritum, Wolters Kluwer, Warszawa
Autor: Magdalena Kysiak, Justyna Kurzawa
 |
Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu. |
