Czebol

Czebol (związek finansowy) to południowokoreańskie przedsiębiorstwo powstałe w latach 70 produkujące wiele różnych kategorii produktów. "Nazwa czebol odnosi się do koreańskich koncernów, nad którymi kontrolę sprawuje rodzina założycielska. Podmioty te charakteryzują się niezwykle zdywersyfikowaną formą działalności. Zwykle składają się z wielu przedsiębiorstw powiązanych kapitałowo. Wśród najbardziej znanych na świecie czeboli znajduje się Samsung, Hyundai czy LG".

TL;DR

Artykuł omawia historię i znaczenie czeboli - południowokoreańskich przedsiębiorstw zrzeszających wiele różnych branż. Czebole odegrały kluczową rolę w przekształceniu Korei Południowej w lidera technologicznego poprzez poprawę kondycji gospodarki i zwiększenie eksportu. Koreański model zarządzania opiera się na planowaniu strategicznym, konfucjanizmie i szacunku dla edukacji. Czebole stosują różne style zarządzania, w tym zarządzanie rodzinne, biurokratyczne i oparte na znajomościach. Czołówka czeboli jest zmienne, ale Samsung, Hyundai i LG są najbardziej znane na świecie.

Historia

Czebole powstały w latach 1961-1979, kiedy to kraj pozostawał pod rządami Park Chung Hee, oznaczały południowokoreańskie konglomeraty. Miały duży związek z firmami, które to z kolei miały dogłębny związek ze światem polityki. Dzięki czebolom kraj, który w tych latach prowadził wojnę ze swoim północnym sąsiadem, dostał szansę na poprawę kondycji stanu gospodarki, która znacząco podupadła w danym okresie. Nastąpił gwałtowny wzrost dochodu narodowego na jednego mieszkańca. Korea może być wdzięczna czebolom za to, iż zmieniły kraj w lidera technologicznego. W konsekwencji rozwoju odgrywające wcześniej dużą rolę rolnictwo, ustąpiło miejsca przemysłowi. Mimo tego, że większość produktów jest importowana, eksport, który jest na wysokim poziomie, doprowadza do nadwyżki handlowej kraju.

Koreański model zarządzania i środowisko jego funkcjonowania

Państwo startowało z niskiego poziomu, począwszy od absolutnego rozbicia gospodarki, przekształcania granic, czyli podziału państwa, aż po generalne wyniszczenie wojną światową. Korea wykorzystując model społeczny i planowanie strategiczne, dała sobie szansę na rozwój i odnowę swojego systemu gospodarki. Bez zastosowania danego modelu, pomoc w postaci amerykańskiego wsparcia finansowego odgrywałaby jedynie doraźną rolę. Szeroko rozumiany konfucjanizm stał się czynnikiem napędzającym sukces gospodarczy kraju. Poszanowanie dla edukacji i kształcenia jest uwarunkowane tradycją i historią. Tradycję wykorzystano w sposób dopasowany do zasad rynku współczesnego. "W mikroskali należy przede wszystkim dostrzec tak istotne czynniki zachowań kulturowych dla wschodnioazjatyckiego kapitalizmu jak:

• samodoskonalenie
• oszczędny tryb życia
• inwestowanie
• przekładanie wartości grupowych nad jednostkę
• familijność
• prostota życia codziennego".

W stylu koreańskim to państwo zajmuje się strategicznym planowaniem długoterminowym, ma to wpływ na relacje pomiędzy państwem a przedsiębiorstwem. Odpowiednie i dostosowane do każdego szczebla zarządzanie to klucz do sukcesu. Państwo wspiera i stwarza dogodne warunki do funkcjonowania biznesu w kraju. Niezmiennie eksport pozostaje sprawą nadrzędną, co może mieć negatywne skutki i prowadzić do załamań. Jednak taka sytuacja nie miała miejsca, a to ze względu na odpowiednią ingerencję państwa w 2008r. Rząd zaprzestał kontrolowania banków, przyjął procedury regulacyjne w ramach zasad rynkowych, co doprowadziło do powstania rynku koreańskiego. Dzięki temu poprawiła się konkurencyjność na rynku. Oprócz tego dokonano restrukturyzacji wielu przedsiębiorstw, konsekwencją tego działania było zneutralizowanie i oziębienie relacji rząd a przedsiębiorstwo. Zaprzestanie gwarancji miało dwa wydźwięki. Z jednej strony powodowało intensyfikację przeszkód i kryzysów, z kolei było w stanie naprawić i zabezpieczyć gospodarkę kraju przed niewykluczonym kryzysem.

Cud gospodarczy

Koreańscy eksperci twierdzą, że czebolem można nazwać biznesową grupę, która swą działalność prowadzi na więcej niż jednym obszarze gospodarczym, może składać się z większych przedsiębiorstw będących pod kierownictwem prywatnej jednostki lub rodziny. Wspomniane wyżej przedsiębiorstwo odznacza się dwoma głównymi cechami:

1. Jest w prywatnym posiadaniu
2. Istnieje szereg sektorów gospodarczych, na których operuje.

Style zarządzania

Czebol stosuje szczególną filozofię zarządzania, której kreatorami są właściciele. Wyróżnić można pięć generalnych trybów zarządzania:

1. Zarządzanie rękoma rodziny (family business) - opierające się na relacjach rodzinnych, które budzą zaufanie, pewność i są przekonywujące. Koncepcję głosił Choong-Hoon Cho, który traktował przedsiębiorstwo jako jedność, której działania powinny być dopasowane i wkomponowane.
2. Zarządzanie bez członków rodziny - niemniej jednak powinno wykorzystywać się wszystkie zdolności kreatywne, ponieważ celem przedsiębiorstwa jest istnienie jak najdłużej, a każda wymiana zarządu powinna odbywać się honorowo. Myśl była głoszona przez Jong-Huyn Choi, założyciela Sunkyong Group.
3. Zarządzanie oparte na biurokracji realizowanej przez dwa podmioty: członków rodziny i profesjonalnych menadżerów.
4. Zarządzanie w towarzystwie bliższych i dalszych znajomych, z wyłączeniem członków rodziny. Ten system stosowano w czebolu Daewoo, gdzie działania podejmowano według zasady, iż należy ciężko pracować, pod warunkiem, że wypłata będzie godziwa i adekwatna do wykonywanej pracy.
5. Zarządzanie rodzinne na podstawie wyraźnej kontroli biurokratycznej, obsadzanie kompetentnych ludzi na stanowiskach pracy, dążenie do jak najbardziej efektywnej pracy.

Czołówka czeboli nie jest stała, lista największych z nich ulega zmianom. Przykładem na to jest fakt, że w latach 1960-1980 powtarzają się zaledwie dwa - Samsung i LG, do których w latach sześćdziesiątych dołączył Ssangyong, a następnie w latach siedemdziesiątych Hyundai i Daewoo.

Czebol — artykuły polecane

Neoliberalizm — Kapitalizm — Etatyzm — Nadzór korporacyjny — Kolektywizm — Ubóstwo — Ludwig von Mises — Komunizm — Karol Marks — Organizacja gospodarcza

Bibliografia

• Chung C., Sheppard J., Dollinger M., Weber M. (1989), Some Lessons from East Asian Capitalistic Development, Asia-Pacific Journal of Management, nr 2
• Kightle M. (2013), Proeksportowa strategia rozwoju Korei Południowej i jej wpływ na współczesną konsumpcję, Konsumpcja i rozwój, nr 2
• Kopczyński M. (2014), Cud nad rzeką Han, Dzieje najnowsze, nr 4
• Ostaszewski P. (2011), Firmy rodzinne w koreański stylu zarządzania oraz możliwości jego adaptacji w polskich warunkach, Przedsiębiorczość i zarządzanie, Zeszyt 7
• Yoo S., Sang M. Lee (1987), Management Style and Practice of Korean Chebols, CaliforniaManagement Review, nr 4

Autor: Paula Iskańska