Prawo Okuna: Różnice pomiędzy wersjami
m (Infobox update) |
mNie podano opisu zmian |
||
| (Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''[[Prawo]] Okuna''' (ang. ''Okun’s law'')- [[makroekonomia|makroekonomiczna]] zależność między bezrobociem a wzrostem gospodarczym. Zgodnie z tym prawem ''na każde 2% spadku realnego PKB w stosunku do PKB potencjalnego stopa bezrobocia wzrasta o 1 [[punkt procentowy]]''. Oznacza to, że bezrobocie przekraczając pewien pułap, wpływa negatywnie na [[PKB]] zmniejszając możliwości produkcji potencjalnej. | |||
==TL;DR== | |||
Prawo Okuna to zależność między bezrobociem a wzrostem gospodarczym, według którego spadek PKB powoduje wzrost bezrobocia. Prawo to opisuje związek między krótkookresowymi zmianami PKB i bezrobociem. Prawo Okuna nie jest teoretyczne, opiera się na obserwacjach empirycznych. Istnieje wiele różnych formuł tego prawa. Przykład z lat 1979-1982 pokazuje, jak można zastosować prawo Okuna do prognozowania bezrobocia. | |||
==Geneza== | ==Geneza== | ||
Najbardziej dotkliwym następstwem każdej [[recesja|recesji]] jest wzrost stopy bezrobocia. Kiedy spada [[produkcja]], przedsiębiorstwa potrzebują mniejszych [[nakład]]ów pracy, a więc wstrzymują nabór nowych [[pracownik]]ów i redukują dotychczasowe [[zatrudnienie]]. | Najbardziej dotkliwym następstwem każdej [[recesja|recesji]] jest wzrost stopy bezrobocia. Kiedy spada [[produkcja]], przedsiębiorstwa potrzebują mniejszych [[nakład]]ów pracy, a więc wstrzymują nabór nowych [[pracownik]]ów i redukują dotychczasowe [[zatrudnienie]]. | ||
Okazuje się, że [[bezrobocie]] w trakcie cyklu koniunkturalnego podąża śladem produkcji. Owa znamienna współzależność produkcji i bezrobocia odkryta przez '''Arthura Okuna''' nosi nazwę ''prawa Okuna''. | Okazuje się, że [[bezrobocie]] w trakcie cyklu koniunkturalnego podąża śladem produkcji. Owa znamienna współzależność produkcji i bezrobocia odkryta przez '''Arthura Okuna''' nosi nazwę ''prawa Okuna''. | ||
Podstawowe wnioski i przesłanki w polityce makroekonomicznej z prawa Okuna to [[obserwacja]] PKB: | Podstawowe wnioski i przesłanki w polityce makroekonomicznej z prawa Okuna to [[obserwacja]] PKB: | ||
* realny PKB musi wzrastać w tym samym tempie co PKB potencjalny aby nie dopuścić do wzrostu bezrobocia, | * realny PKB musi wzrastać w tym samym tempie co PKB potencjalny aby nie dopuścić do wzrostu bezrobocia, | ||
* w pewnym sensie PKB musi utrzymać swoje tempo, aby bezrobocie utrzymało się na niezmiennym poziomie, | * w pewnym sensie PKB musi utrzymać swoje tempo, aby bezrobocie utrzymało się na niezmiennym poziomie, | ||
* chcąc obniżyć stopę bezrobocia realny PKB musi wzrastać szybciej aniżeli PKB potencjalny. | * chcąc obniżyć stopę bezrobocia realny PKB musi wzrastać szybciej aniżeli PKB potencjalny. | ||
Prawo Okuna dostarcza zatem klucz do zrozumienia związku między rynkiem produktu i rynkiem pracy. Opisuje związek między krótkookresowymi zmianami realnego PKB i zmianami bezrobocia. | Prawo Okuna dostarcza zatem klucz do zrozumienia związku między rynkiem produktu i rynkiem pracy. Opisuje związek między krótkookresowymi zmianami realnego PKB i zmianami bezrobocia. | ||
==Arthur Melvin Okun== | ==Arthur Melvin Okun== | ||
Był amerykańskim ekonomistą. W latach 1964 -1969 przynależał do Rady Doradców Gospodarczych, a od 1968 pełnił funkcję przewodniczącego Zespołu Doradców Ekonomicznych. Zanim został członkiem ''Brookings Institutions'' w Waszyngtonie, był profesorem na Uniwersytecie Yale<ref>NNDB, | Był amerykańskim ekonomistą. W latach 1964-1969 przynależał do Rady Doradców Gospodarczych, a od 1968 pełnił funkcję przewodniczącego Zespołu Doradców Ekonomicznych. Zanim został członkiem ''Brookings Institutions'' w Waszyngtonie, był profesorem na Uniwersytecie Yale<ref>NNDB, Arthur M. Okun</ref>. W 1968 roku został uhonorowany tytułem '''Fellow of American Statistical Association''' jako najwyższy stopień członkostwa <ref>Wikipedia,</ref>. Znany głównie jako twórca prawa [[Arthur Okun|Okuna]] oraz indeksu nędzy. Autor książek ''"The Political Economy of Prosperity"'' (Brookings,1970), ''“Equality and Efficiency: The Big Tradeoff"'' (Brookings, 1975) oraz ''“Curing Chronic Inflation"'' (Brookings, 1978)<ref>Yale Economics</ref>. | ||
<google>n</google> | |||
==Matematyczny zapis prawa Okuna== | ==Matematyczny zapis prawa Okuna== | ||
Prawo Okuna można zapisać za pomocą następującego wyrażenia (P. Misztal 2014, | Prawo Okuna można zapisać za pomocą następującego wyrażenia (P. Misztal 2014, s. 130): | ||
'''(Y - Y’)<sub>t</sub> = - β(U - U’)<sub>t</sub> + µ''' | |||
gdzie: | gdzie: | ||
* Y | * Y - bieżący poziom krajowej produkcji; | ||
* Y’ | * Y’ - potencjalny poziom krajowej produkcji; | ||
* U | * U - bieżąca stopa bezrobocia; | ||
* U’ - naturalna stopa bezrobocia; | * U’ - [[naturalna stopa bezrobocia]]; | ||
* β | * β - [[wskaźnik]] Okuna; | ||
* μ | * μ - składnik losowy; | ||
* t | * t - analizowany okres. | ||
==Zmienność prawa Okuna== | ==Zmienność prawa Okuna== | ||
Prawo Okuna nie jest wynikiem uzyskanym z teorii. Prawo to oparte jest na obserwacjach i wynikach empirycznych. Uzyskane wyniki są jedynie przybliżeniem, ponieważ oprócz [[bezrobocie|bezrobocia]], brane są pod uwagę również inne czynniki t.j. [[technologia]] czy produkcyjność. Pomimo relacji pomiędzy wzrostem gospodarczym a bezrobociem ukazanych przez [[Arthur Okun|A. Okuna]], związek ten może być różny dla każdego państwa w zależności od czasu prowadzenia badania (A. Salomon, s. 16). Dlatego też reguła Okuna może być przedstawiana w różnych formułach | Prawo Okuna nie jest wynikiem uzyskanym z teorii. Prawo to oparte jest na obserwacjach i wynikach empirycznych. Uzyskane wyniki są jedynie przybliżeniem, ponieważ oprócz [[bezrobocie|bezrobocia]], brane są pod uwagę również inne czynniki t.j. [[technologia]] czy produkcyjność. Pomimo relacji pomiędzy wzrostem gospodarczym a bezrobociem ukazanych przez [[Arthur Okun|A. Okuna]], związek ten może być różny dla każdego państwa w zależności od czasu prowadzenia badania (A. Salomon, s. 16). Dlatego też reguła Okuna może być przedstawiana w różnych formułach: | ||
* wersja różnicowa (''difference version''), | * wersja różnicowa (''difference version''), | ||
* wersja luki (''gap version''), | * wersja luki (''gap version''), | ||
| Linia 46: | Linia 40: | ||
* wersja produkcyjno - funkcyjna (''production-function version'') | * wersja produkcyjno - funkcyjna (''production-function version'') | ||
W 1993 roku Martin Prachowny oszacował, że na każdy 1% wzrostu bezrobocia przypada około 3% spadek w produkcji. Uważał on jednak, że większość występującej zmiany w produkcji wynika ze zmian czynników innych niż [bezrobocie]. | W 1993 roku Martin Prachowny oszacował, że na każdy 1% wzrostu bezrobocia przypada około 3% spadek w produkcji. Uważał on jednak, że większość występującej zmiany w produkcji wynika ze zmian czynników innych niż [bezrobocie]. | ||
==Przykład (lata 1979-1982)== | ==Przykład (lata 1979-1982)== | ||
Lata 1979-1982 to okres stagnacji gospodarczej. W tym okresie nie było wzrostu realnego PKB w przeciwieństwie do potencjalnego PKB, który miał tempo wzrostu ponad 3% rocznie. '''Jaki to miało wpływ na stopę bezrobocia?''' Przypomnijmy, że na każde 2% niedoboru PKB w stosunku do poziomu potencjalnego przyrasta 1 punkt procentowy do stopy bezrobocia; wynoszący 9% niedobór [[PKB]] powinien doprowadzić do wzrostu stopy bezrobocia o 4,5 punktu procentowego. Zaczynając od stopy bezrobocia wynoszącej w 1979 r. 5,8%, wg prawa Okuna prognozowana stopa bezrobocia w 1982 r. powinna wynieść 10,3%. Urzędowe statystyki odnotowały nieco niższą stopę bezrobocia wynoszącą 9,7% dla 1982 r. | Lata 1979-1982 to okres stagnacji gospodarczej. W tym okresie nie było wzrostu realnego PKB w przeciwieństwie do potencjalnego PKB, który miał tempo wzrostu ponad 3% rocznie. '''Jaki to miało wpływ na stopę bezrobocia?''' Przypomnijmy, że na każde 2% niedoboru PKB w stosunku do poziomu potencjalnego przyrasta 1 punkt procentowy do stopy bezrobocia; wynoszący 9% niedobór [[PKB]] powinien doprowadzić do wzrostu stopy bezrobocia o 4,5 punktu procentowego. Zaczynając od stopy bezrobocia wynoszącej w 1979 r. 5,8%, wg prawa Okuna prognozowana stopa bezrobocia w 1982 r. powinna wynieść 10,3%. Urzędowe statystyki odnotowały nieco niższą stopę bezrobocia wynoszącą 9,7% dla 1982 r. | ||
Przykład ten pokazuje, jak można zastosować prawo Okuna do prognozowania bezrobocia w trakcie cyklu koniunkturalnego. | Przykład ten pokazuje, jak można zastosować prawo Okuna do prognozowania bezrobocia w trakcie cyklu koniunkturalnego. | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Krzywa Philipsa]]}} — {{i5link|a=[[Krzywa Phillipsa]]}} — {{i5link|a=[[Arthur Okun]]}} — {{i5link|a=[[John Richard Hicks]]}} — {{i5link|a=[[Podaż globalna]]}} — {{i5link|a=[[Stopa bezrobocia]]}} — {{i5link|a=[[Krańcowa skłonność do konsumpcji]]}} — {{i5link|a=[[Paradoks zapobiegliwości]]}} — {{i5link|a=[[Monetarna teoria inflacji]]}} }} | |||
==Przypisy== | |||
<references /> | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<noautolinks> | |||
* Misztal P., | * Misztal P. (2014), ''Hipoteza bezzatrudnieniowego wzrostu gospodarczego w krajach o różnym poziomie rozwoju gospodarczego'', Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach | ||
* Prachowny M. | * Prachowny M. (1993), ''Okun’s Law: Theoretical Foundations and Revised Estimates'', Review of Economics and Statistics | ||
* Salomon A., | * Salomon A. (2019), ''Zatrudnienie i bezrobocie'', Akademia Morska w Gdyni, Gdynia | ||
* Samuelson P., Nordhaus W.,'' | * Samuelson P., Nordhaus W., (2007), ''Ekonomia'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | ||
* Smith P., Beeg D., ''Ekonomia'', PWE, Warszawa | * Smith P., Beeg D. (2001), ''Ekonomia'', PWE, Warszawa | ||
</noautolinks> | |||
{{a|Robert Stelmaczonek, Marcelina Tracz}} | {{a|Robert Stelmaczonek, Marcelina Tracz}} | ||
[[Kategoria:Makroekonomia]] | |||
{{#metamaster:description|Prawo Okuna - zależność makroekonomiczna między bezrobociem a wzrostem gospodarczym. Spadek PKB o 2% podnosi bezrobocie o 1 punkt procentowy.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 09:57, 5 sty 2024
Prawo Okuna (ang. Okun’s law)- makroekonomiczna zależność między bezrobociem a wzrostem gospodarczym. Zgodnie z tym prawem na każde 2% spadku realnego PKB w stosunku do PKB potencjalnego stopa bezrobocia wzrasta o 1 punkt procentowy. Oznacza to, że bezrobocie przekraczając pewien pułap, wpływa negatywnie na PKB zmniejszając możliwości produkcji potencjalnej.
TL;DR
Prawo Okuna to zależność między bezrobociem a wzrostem gospodarczym, według którego spadek PKB powoduje wzrost bezrobocia. Prawo to opisuje związek między krótkookresowymi zmianami PKB i bezrobociem. Prawo Okuna nie jest teoretyczne, opiera się na obserwacjach empirycznych. Istnieje wiele różnych formuł tego prawa. Przykład z lat 1979-1982 pokazuje, jak można zastosować prawo Okuna do prognozowania bezrobocia.
Geneza
Najbardziej dotkliwym następstwem każdej recesji jest wzrost stopy bezrobocia. Kiedy spada produkcja, przedsiębiorstwa potrzebują mniejszych nakładów pracy, a więc wstrzymują nabór nowych pracowników i redukują dotychczasowe zatrudnienie. Okazuje się, że bezrobocie w trakcie cyklu koniunkturalnego podąża śladem produkcji. Owa znamienna współzależność produkcji i bezrobocia odkryta przez Arthura Okuna nosi nazwę prawa Okuna.
Podstawowe wnioski i przesłanki w polityce makroekonomicznej z prawa Okuna to obserwacja PKB:
- realny PKB musi wzrastać w tym samym tempie co PKB potencjalny aby nie dopuścić do wzrostu bezrobocia,
- w pewnym sensie PKB musi utrzymać swoje tempo, aby bezrobocie utrzymało się na niezmiennym poziomie,
- chcąc obniżyć stopę bezrobocia realny PKB musi wzrastać szybciej aniżeli PKB potencjalny.
Prawo Okuna dostarcza zatem klucz do zrozumienia związku między rynkiem produktu i rynkiem pracy. Opisuje związek między krótkookresowymi zmianami realnego PKB i zmianami bezrobocia.
Arthur Melvin Okun
Był amerykańskim ekonomistą. W latach 1964-1969 przynależał do Rady Doradców Gospodarczych, a od 1968 pełnił funkcję przewodniczącego Zespołu Doradców Ekonomicznych. Zanim został członkiem Brookings Institutions w Waszyngtonie, był profesorem na Uniwersytecie Yale[1]. W 1968 roku został uhonorowany tytułem Fellow of American Statistical Association jako najwyższy stopień członkostwa [2]. Znany głównie jako twórca prawa Okuna oraz indeksu nędzy. Autor książek "The Political Economy of Prosperity" (Brookings,1970), “Equality and Efficiency: The Big Tradeoff" (Brookings, 1975) oraz “Curing Chronic Inflation" (Brookings, 1978)[3].
Matematyczny zapis prawa Okuna
Prawo Okuna można zapisać za pomocą następującego wyrażenia (P. Misztal 2014, s. 130):
(Y - Y’)t = - β(U - U’)t + µ
gdzie:
- Y - bieżący poziom krajowej produkcji;
- Y’ - potencjalny poziom krajowej produkcji;
- U - bieżąca stopa bezrobocia;
- U’ - naturalna stopa bezrobocia;
- β - wskaźnik Okuna;
- μ - składnik losowy;
- t - analizowany okres.
Zmienność prawa Okuna
Prawo Okuna nie jest wynikiem uzyskanym z teorii. Prawo to oparte jest na obserwacjach i wynikach empirycznych. Uzyskane wyniki są jedynie przybliżeniem, ponieważ oprócz bezrobocia, brane są pod uwagę również inne czynniki t.j. technologia czy produkcyjność. Pomimo relacji pomiędzy wzrostem gospodarczym a bezrobociem ukazanych przez A. Okuna, związek ten może być różny dla każdego państwa w zależności od czasu prowadzenia badania (A. Salomon, s. 16). Dlatego też reguła Okuna może być przedstawiana w różnych formułach:
- wersja różnicowa (difference version),
- wersja luki (gap version),
- wersja dynamiczna (dynamic version),
- wersja produkcyjno - funkcyjna (production-function version)
W 1993 roku Martin Prachowny oszacował, że na każdy 1% wzrostu bezrobocia przypada około 3% spadek w produkcji. Uważał on jednak, że większość występującej zmiany w produkcji wynika ze zmian czynników innych niż [bezrobocie].
Przykład (lata 1979-1982)
Lata 1979-1982 to okres stagnacji gospodarczej. W tym okresie nie było wzrostu realnego PKB w przeciwieństwie do potencjalnego PKB, który miał tempo wzrostu ponad 3% rocznie. Jaki to miało wpływ na stopę bezrobocia? Przypomnijmy, że na każde 2% niedoboru PKB w stosunku do poziomu potencjalnego przyrasta 1 punkt procentowy do stopy bezrobocia; wynoszący 9% niedobór PKB powinien doprowadzić do wzrostu stopy bezrobocia o 4,5 punktu procentowego. Zaczynając od stopy bezrobocia wynoszącej w 1979 r. 5,8%, wg prawa Okuna prognozowana stopa bezrobocia w 1982 r. powinna wynieść 10,3%. Urzędowe statystyki odnotowały nieco niższą stopę bezrobocia wynoszącą 9,7% dla 1982 r. Przykład ten pokazuje, jak można zastosować prawo Okuna do prognozowania bezrobocia w trakcie cyklu koniunkturalnego.
| Prawo Okuna — artykuły polecane |
| Krzywa Philipsa — Krzywa Phillipsa — Arthur Okun — John Richard Hicks — Podaż globalna — Stopa bezrobocia — Krańcowa skłonność do konsumpcji — Paradoks zapobiegliwości — Monetarna teoria inflacji |
Przypisy
Bibliografia
- Misztal P. (2014), Hipoteza bezzatrudnieniowego wzrostu gospodarczego w krajach o różnym poziomie rozwoju gospodarczego, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
- Prachowny M. (1993), Okun’s Law: Theoretical Foundations and Revised Estimates, Review of Economics and Statistics
- Salomon A. (2019), Zatrudnienie i bezrobocie, Akademia Morska w Gdyni, Gdynia
- Samuelson P., Nordhaus W., (2007), Ekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Smith P., Beeg D. (2001), Ekonomia, PWE, Warszawa
Autor: Robert Stelmaczonek, Marcelina Tracz
