Punkt procentowy
Punkt procentowy (w skrócie p.p) to różnica powstała w wyniku odejmowania dwóch wartości wyrażonych w procentach.
Punkt procentowy to termin, który znajduje swoje zastosowanie w między innymi opisywaniu zjawisk makroekonomicznych takich jak inflacja, bezrobocie czy też poparcie dla partii politycznych oraz ich kandydatów. Niestety, niezwykle często powielanym błędem jest utożsamianie tego określenia z rzeczywistą zmianą procentową w odniesieniu do pierwszej wielkości.
TL;DR
Punkt procentowy to różnica między dwiema wartościami wyrażonymi w procentach. Często jest mylony z rzeczywistą zmianą procentową, co może prowadzić do manipulacji w sferze politycznej. Przykłady pokazują, jak poprawnie używać pojęcia punktu procentowego w zdaniach. Ważne jest, aby rozumieć różnicę między zmianą procentową a punktem procentowym, aby nie dać się zdezorientować.
Różnica między zmianą procentową, a punktem procentowym
Jeden procent danej liczby to setna część tej wielkości. Procent oznaczany jest symbolem %.:
W sytuacjach gdy wielkość wyrażona w procentach zwiększyła się lub zmniejszyła, używamy sformułowania punkt procentowy.
Przykładem na poprawne zastosowanie pojęcia punktu procentowego oraz zmiany procentowej może być porównanie poziomu inflacji w Polsce z roku 2000, do roku 2010. Inflacja w 2000 roku wynosiła około 10% w ujęciu rocznym, a w 2010 roku utrzymywała się na poziomie 2,8%.[1] Błędem w tym przypadku byłoby stwierdzenie, że inflacja zmalała o 7,2% ponieważ oznaczałoby to że, zmalała ona z 10% do:
- 10% - 10% * 7,2% = 0,10-0,10 * 0,0072 = 0,0928 = 9,28%
co nie byłoby zgodne z prawdą.
Gdyby mowa była o tym, jaka była rzeczywista zmiana procentowa inflacji na przestrzeni tych lat, poprawnym obliczeniem byłoby:
- (10% - 2,8%) / 2,8% * 100 = 7,2% / 2,8% * 100 = 2,5714 * 100 = 257,14%
Zatem, poprawne sformułowanie brzmiałoby "Inflacja w 2010 roku zmalała aż o 257,14% w porównaniu do roku 2000".
Zdecydowanie wygodniejszym i częściej spotykanym w codziennym użyciu, jest pojęcie punktu procentowego. W tym przypadku, poprawne obliczenie wyglądałoby następująco:
- 10% - 2,8% = 7,2%
W takiej sytuacji, prawidłowe twierdzenie powinno brzmieć "Inflacja w 2010 roku zmniejszyła się o 7,2 punktu procentowego w porównaniu do roku 2000. "
Przyrost wyrażany w procentach i punktach procentowych to dwie zupełnie różne wartości.
Wykorzystanie sformułowania punkt procentowy w zdaniach
Poniżej przedstawiono dane liczbowe, dzięki którym w prawidłowy sposób zostanie zademonstrowane pojęcie punktu procentowego oraz jego wykorzystanie w wypowiedziach.
| Wyszczególnienie | 2000 | 2005 | 2010 |
| Bezrobotni w tys. | 2760 | 2893 | 1649 |
| Stopa bezrobocia w % | 16,0 | 16,7 | 9,3 |
"Z danych tabeli wynika, że stosunkowo wysoka stopa bezrobocia w latach 2000 i 2005 uległa znacznemu obniżeniu w 2010 roku o około 7 punktów procentowych. Zmniejszyła się take liczba bezrobotnych, w 2010 roku o 1244 tys. osób w porównaniu do 2005 roku i o 1111 tys. osób w stosunku do roku 2000". [2] - podaje w swoim artykule Walentyna Kwiatkowska.
Jak brzmiałoby nieprawidłowe' zdanie? "Z danych tabeli wynika, że stosunkowo wysoka stopa bezrobocia w latach 2000 i 2005 uległa znacznemu obniżeniu w 2010 roku o około 7 procent." W tym wypadku wiemy, że rzeczywista zmiana procentowa wyniosła około 79,5 procent.
"Obraz skali zjawiska zwanego "drobne gospodarstwa rolne" w Polsce diagnozują wyniki ważnego sondażu CBOS zrealizowanego na znacznie większej niż zwykle ma to miejsce próbie w 2007 roku [CBOS 2007, Fedyszak-Radziejowska 2009]. Pokazuje on, że po wejściu naszego kraju do Unii Europejskiej proces zmian uległ wyraźnemu przyspieszeniu. Dla porównania w latach 1999-2002 liczba mieszkańców wsi użytkujących ziemię o powierzchni powyżej 1 ha spadła o 1 punkt procentowy, z 53% do 52%, po akcesji zaś w latach 2002-2007 aż o 14 punktów procentowych, do 37,6%". [3] - informuje Barbara Fedyszak-Radziejowska.
W tym przypadku, przekłamaniem byłoby stwierdzenie, że liczba mieszkańców wsi w latach 1999-2002, którzy użytkowali ziemie o powierzchni powyżej 1 ha spadła o 1 procent. (Rzeczywista zmiana procentowa wyniosłaby 1,92 procent):
- 1% ≠ 1 p.p
Potencjał do manipulacji
Pojęcie punktu procentowego, a raczej brak świadomości ze strony przeciętnego wyborcy czym ów punkt naprawdę jest, stwarza ogromne pole do manipulacji. W zależności od tego, jak przedstawia się sytuacja polityczna bądź makroekonomiczna, telewizja może wybrać współczynnik jakim będzie się posługiwać. W takim przypadku, bardzo prawdopodobne że zostanie wybrany ten odpowiedniejszy, który na dany moment będzie bardziej imponujący.
Przykład: Można przyjąć, że w styczniu inflacja utrzymywała się na poziomie 1%, a w lutym wzrosła do 2%. Wysoce prawdopodobne, że zwolennicy rządu zaczęliby uspokajać, ogłaszając wszem i wobec że wzrost inflacji wprawdzie nastąpił, ale zaledwie o 1 punkt procentowy. Natomiast opozycja od razu uderzyłaby, zauważając i podając ten zdecydowanie bardziej dosadny współczynnik, informując nas o wzroście inflacji aż o 100%. Robiąc tym samym dużo większe wrażenie na ludziach popierających opozycję. Nawiasem mówiąc, obie strony podałyby prawdziwe informacje - pierwszy i drugi współczynnik został obliczony prawidłowo. Należy tylko pamiętać różnice między tymi dwoma zagadnieniami i nie dać się niesłusznie zdezorientować.
| Punkt procentowy — artykuły polecane |
| Stopa inflacji — Deflator PNB — MACD — Luka deflacyjna — Saldo migracji — Współczynnik determinacji — Amplituda — Ciąg Fibonacciego — Dobro Giffena |
Przypisy
Bibliografia
- Fedyszak-Radziejowska B. (2011), Rola drobnych gospodarstw rolnych w budowie kapitału społecznego na wsi, Wieś i rolnictwo, nr 3 (152)
- Kwiatkowska W. (2012), Bezrobocie w grupach problemowych na rynku pracy w Polsce, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 268
- Marchewka-Bartkowiak K. (2011), Inflacja w Polsce, Biuro analiz sejmowych nr 15 (59)
Autor: Patryk Pięta
