Fundusz pracy

Fundusz pracy jest państwowym funduszem celowym w dyspozycji ministra właściwego do spraw pracy. Fundusz Pracy funkcjonuje na podstawie Ustawy z 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu (Dz. U. z 1991 nr 106 poz 457) oraz z późniejszymi zmianami prawnymi. Dzięki opłacaniu składki na Fundusz Pracy uzyskuje się prawo do świadczeń w razie utraty pracy.

TL;DR

Fundusz Pracy jest państwowym funduszem celowym, który służy finansowaniu świadczeń dla osób bezrobotnych. Dochody Funduszu pochodzą m.in. z obowiązkowej składki, dotacji budżetowych i oprocentowania środków bankowych. Fundusz finansuje zasiłki dla bezrobotnych, prace interwencyjne, pożyczki dla bezrobotnych i przedsiębiorstw, koszty przekwalifikowania bezrobotnych oraz zasiłki przedemerytalne. Cel Funduszu to zabezpieczenie robotników na wypadek bezrobocia i wspieranie robót publicznych. Składki na Fundusz są obowiązkowe dla pracodawców, którzy płacą je za swoich pracowników. Istnieją zwolnienia z opłat składek dla niektórych grup pracowników.

Źródła dochodów Funduszu Pracy

Podstawowe dochody Funduszu Pracy pochodzą z:

1. obowiązkowej składki, której wysokość ustalana jest corocznie w ustawie budżetowej, celowej dotacji budżetu państwa na wypłatę zasiłków przedemerytalnych i świadczeń przedemerytalnych,
2. uzupełniającej dotacji budżetu na sfinansowanie innych obowiązków świadczeń i wydatków,
3. oprocentowania środków na rachunkach bankowych.

W ustawie wylicza się w ponad trzydziestu punktach koszty i świadczenia finansowe z Funduszu Pracy bezpośrednio lub za pośrednictwem samorządu i urzędów pracy. Fundusz pracy ma możliwość udzielania pożyczek, jego bieżące środki są zasilane spłatami tych pożyczek. Składki na FP są obowiązkowe. Obowiązek ten ciąży na płatniku składek, który finansuje je w całości z własnych środków.

Cele finansowane przez Fundusz Pracy

Środki Funduszu Pracy są przeznaczane na finansowanie aktywizacji osób bezrobotnych i ich powrotu na rynek pracy. Głównie ze środków Funduszu Pracy finansuje się:

1. zasiłki dla bezrobotnych,
2. wydatki na aktywne przeciwdziałanie bezrobociu poprzez:

• finansowanie prac interwencyjnych,
• finansowanie robót publicznych,
• udzielanie pożyczek bezrobotnym, którzy planują rozpocząć działalność gospodarczą,
• udzielanie pożyczek przedsiębiorstwom, które tworzą nowe miejsca pracy,
• pokrywanie kosztów przyuczania lub przekwalifikowania bezrobotnych,
• refundowanie zakładom pracy kosztów zatrudnienia absolwentów,

1. przygotowanie zawodowe młodzieży - młodocianych oraz uczniów szkół zawodowych,
2. wydatki na zasiłki przedemerytalne i świadczenia przedemerytalne.

Zakres działań Fundusz Pracy

Celem Funduszu Pracy jest zabezpieczenie robotników na wypadek bezrobocia. Ważną jego funkcją jest również wspomaganie robót publicznych uzasadnionych gospodarczo bądź o znaczeniu publicznym. Do innych jego działań należą:

• pomoc w tworzeniu zakładów pracy dla bezrobotnych,
• poradnictwo oraz przysposobienie zawodowe bezrobotnych,
• publiczne pośrednictwo pracy,
• pomoc w zatrudnieniu młodzieży w ramach zasad społeczno-wychowawczych,
• doraźna pomoc dla osób, które nie dostają zasiłku z tytułu zabezpieczenia w sytuacji wystąpienia bezrobocia, prowadzona przez organizacje społeczne bezpośrednio jak i pośrednio (Kubalski G., Publikacja)

Składki na Fundusz Pracy

Stanowią one koszt uzyskania przychodów (dotyczy też to składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych). Inaczej jest ze składkami na Fundusz Pracy od wypłaconej nagrody z wypracowanego zysku spółki. Według ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie stanową one kosztu podatkowego.

Wysokość składki na Fundusz Pracy określa ustawa budżetowa, która od 1 stycznia 1999r. wynosi 2,45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. 1999 nr 17 Poz. 154). Poboru składek dokonuje ZUS raz na miesiąc. Dokonywane jest to razem ze składkami emerytalnymi jak i na ubezpieczenie zdrowotne. Od 1 marca 1996 roku pobór składek dokonywane jest odpłatnie. Na konto Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpływa 0,5% przypisu składek na Fundusz Pracy. W przypadku nie uiszczenia opłaty składek w danym terminie, ZUS ma prawo doliczyć sobie odsetki za zwłokę. Mogą one wynosić nawet do 100% należnej kwoty, gdy składka niezostanie odprowadzona, bądź gdy jej wysokość zostanie zaniżona.

Obowiązek płacenia składek dotyczy pracodawców. Uiszczają je oni za:

1. osoby, które są w stosunku służbowym bądź też pracy,
2. osoby, które zostały przyjęte do pracy na podstawie umowy o pracę nakładczą,
3. osoby pracujące podczas aresztu tymczasowego lub odbywania kary pozbawienia wolności,
4. osoby, które podczas urlopu górniczego otrzymują świadczenia socjalne (Dz.U. 2004 Nr 99 poz. 1001)

Zwolnienia z opłat składek dotyczy pracodawców, u których pracownik:

1. ma przynajmniej 55 lat - dotyczy kobiet/60 lat - dotyczy mężczyzn,
2. osiągnął przynajmniej 50 lat oraz przez trzydzieści dni przed znalezieniem pracy był on w ewidencji bezrobotnych - w czasie 1 roku od zatrudnienia,
3. wraca z urlopu macierzyńskiego, wychowawczego bądź dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Dotyczy to okresu trzech lat od ponownego rozpoczęcia pracy.

Fundusz pracy — artykuły polecane

Ubezpieczenie zdrowotne — Pracownicze plany kapitałowe — Fundusz ubezpieczeń społecznych — Premia świąteczna — Zasiłek celowy — Emerytura — Rozliczenia z tytułu ubezpieczeń społecznych — Zasiłek — Płatnik ZUS

Bibliografia

• Departament Funduszy MRPiPS, Publikacja "Fundusz Pracy" 2014r
• Kubalski Grzegorz P., Publikacja Fundusz pracy narzędziem aktywizacji zawodowej - przeszłość i przyszłość, s. 3
• Małecki P., Mazurkiewicz M., (2014), CIT. Komentarz: Podatki i rachunkowość, Wolters Kluwer, Warszawa
• Przybyłowicz A. Publikacja, Wykład: Fundusz Pracy, Zakład Prawa Pracy, rok akademicki 2016/2017
• Suchecka J., Finansowanie ochrony zdrowia: Wybrane zagadnienia Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2011, s. 396
• Ustawa budżetowa na rok 1999 z dnia 17 lutego 1999 r. Dz.U. 1999 nr 17 poz. 154
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz.U. 2004 nr 99 poz. 1001
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz.U. 2004 nr 99 poz. 1001
• Wolański R. (2013), Wpływ otoczenia finansowego na konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw, Wolters Kluwer, Warszawa

Autor: Joanna Dziwik, Kinga Łaskawska

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.