Władza

Władza - możliwość kierowania określoną grupą osób i dysponowania zasobami wobec zajmowania nadrzędnej pozycji w organizacji lub grupie. Obejmuje prawo do dowodzenia wpływając na innych poprzez kierunek swojego postępowania (tak zwana władza-indywidualna) luba zdolność wpływania na innych bez patrzenia na to, czy jest to zgodne z ich tokiem myślenia i wolą (zwana władzą społeczną).

Według Roberta Green'a władza - to proces zarządzania iluzjami ludzi. Ze względu na charakter relacji możemy mówić o władzy:

• Indywidualnej - panowania nad sobą i postępowaniem własnym względem innych przez wybór między alternatywnymi wariantami zachowań społecznych,
• Wspólnotowej - wynikającej z bezpośrednich relacji międzyosobniczych (np. rodzinnych, sąsiedzkich, towarzyskich, mafijnych),
• Publicznej obejmującej duże, bez powiązań więzami osobistymi społeczności, wyróżnić możemy władze państwa, ekonomiczną, ideologiczną.

Władza jest uprawnieniem przypisanym do kadry kierowniczej lub menedżera w celu osiągnięcia określonych celów organizacyjnych. Kierownik nie będzie w stanie sprawnie funkcjonować bez odpowiedniego uprawnienia. Władza jest genezą ram organizacyjnych. Jest to istotny dodatek do stanowiska kierowniczego. Bez władzy menedżer przestaje być menedżerem, ponieważ nie wywierałby wpływu na innych. Organizacja nie może przetrwać bez władzy. Wskazuje prawo i moc podejmowania decyzji, udzielania zamówień i instrukcji dla podwładnych. Władza jest delegowana z góry, ale musi zostać zaakceptowana przez podmioty poniżej, tj. przez podwładnych.

TL;DR

Władza to możliwość kierowania grupą osób i dysponowania zasobami. Może być indywidualna, wspólnotowa lub publiczna. Władza jest niezbędna dla kierowników i menedżerów do osiągnięcia celów organizacji. Źródłami władzy są przemoc, przymus, nagrody, wiedza, charyzma, tradycja, kontrola nad zasobami i informacją. Istnieją różne formy, technologie, funkcje i rodzaje władzy, takie jak władza państwowa, rodzicielska, sądownicza, ustawodawcza, wykonawcza, polityczna i ekonomiczna.

Geneza

Pochodzi od st. słowiańskiego "Władać" znaczy mieć.

Geneza władzy jest wynikiem zmian wartości i upadku wyników ich zaniku. Rewolucja nie jest obaleniem władzy, ale zastąpieniem jednego rodzaju władzy dla innego. W stopniowej transformacji wartości (i przekonań) władza niektórych jest osłabiona, podczas gdy inne są zwiększone. Sekwencja pokoleń manifestuje się w tych zmianach, a rzadko tworzą "lukę", choć w nadzwyczajnych warunkach może dojść do takiej luki, zwłaszcza w związku z wojną i rewolucją.

Źródła władzy

Najbardziej ważne źródła władzy:

• Przemoc
• Przymus
• Nagrody
• Wiedza
• Charyzma
• Tradycja
• Kontrola nad zasobami
• Kontrola nad informacją

Formy Władzy

• Przewaga
• Kierownictwo
• Zarządzanie
• Organizacja

Technologie Władzy

• Hierarchia
• Hierarchia społeczna
• Logistyka władzy
• Oszczędna produkcja

Funkcje Władzy

• Integracyjna
• Dystrybucyjna
• Strukturotwórcza
• Ochronna

Rodzaje

• Władza dyskrecjonalna - władza organu państwowego, który ma uprawnienia do podejmowania decyzji w konkretny sprawach.
• Władza opiekuńcza-prawa i obowiązki opiekunów względem małoletniego dziecka.
• Władza państwowa-władza na danym terytorium państwowym.
• Władza rodzicielska-prawa i obowiązki rodziców względem małoletniego dziecka.
• Władza sądownicza - władza rozstrzygania sporów, orzekania o czyjejś winie lub niewinności i Wymierzania sprawiedliwości.
• Władza ustawodawcza-władza uchwalania praw i przepisów obowiązujących w danym państwie.
• Władza wykonawcza (egzekutywna)-działalność polegająca na wykonywaniu działań państwowych. Celem, których jest realizacja dobra dla społeczeństwa.
• Władza polityczna-możliwość kształtowania zbiorowych zachowań ludzi w taki sposób, aby oni postępowali w sposób oczekiwany i pożądany z punktu widzenia podmiotów dysponujących władzą.
• Władza ekonomiczna-rodzaj stosunków społecznych, polegających na tym, że pewne osoby mają możliwość narzucania swojej woli, zmuszając do określonych zachowań i kontrolując drugich poprzez czynniki ekonomiczne.

Najczęstszymi źródłami władzy ekonomicznej są:

1. Własność - właścicieli środków produkcji (fabryki, maszyny, urządzenia) mogą stosować przymus ekonomiczny
2. Wiedza, zwłaszcza umiejętność kierowania ludźmi i zarządzania przedsiębiorstwem lub firmą.
3. Posiadanie innego rodzaju władzy, przede wszystkim Politycznej.

Podmiotami władzy ekonomicznej mogą być instytucje, państwo, organizacje międzynarodowe, a także poszczególni ludzie.

Władza — artykuły polecane

Cele organizacji — Partycypacja — Interesariusze — Paternalizm — Korupcja — Demokracja — Stosunek pracy — Decentralizacja — Nadzór właścicielski

Bibliografia

• Banaszak B. (2008), Prawo konstytucyjne, C.H. Beck, Warszawa
• Green R. (2001), 48 praw władzy, Ripol-Klasyk, Moskwa
• Krzaklewska E., Ratecka A. (2014), Władza w intymnych związkach heteroseksualnych refleksja nad badaniem władzy w kontekście równości płci, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica 51
• Miroński J. (2007), Problematyka władzy w teorii ekonomii, Gospodarka narodowa 4
• Smid W. (2000), Leksykon menedżera, WPSB, Kraków
• Szczupaczyński J. (2013), Władza a moralny wymiar przywództwa, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa
• Wawrzyniec R. (2010), Public Governance a różne szczeble władzy, Folia Oeconomica, nr 245

Autor: Alexey kornowski, Mariusz Bednarz