Stopa lombardowa
Stopa lombardowa określa cenę, po której bank centralny udziela bankom komercyjnym pożyczek pod zastaw papierów wartościowych. Kwota kredytu nie może przekroczyć równowartości 100%-X% wartości papierów wartościowych obciążonych zastawem (tzw. haircut wynosi w tym przypadku X% i jest ustalany dla różnych grup papierów wartościowych osobno). Jest to jedna z podstawowych stóp procentowych w Polsce.
Rada Polityki Pieniężnej ustala wysokość stopy lombardowej, która jest podstawą do określenia maksymalnego oprocentowania kredytów i pożyczek. Przepisy ustawy anty-lichwiarskiej zakładają, że maksymalna wysokość odsetek nie może przekroczyć czterokrotności stopy lombardowej. W przypadku gdy banki potrzebują gwałtownie pieniędzy, cena pieniądza na rynku międzybankowym może przekroczyć poziom stopy lombardowej.
TL;DR
Stopa lombardowa to cena, po której bank centralny udziela bankom komercyjnym pożyczek pod zastaw papierów wartościowych w Polsce. Rada Polityki Pieniężnej ustala jej wysokość, która wpływa na oprocentowanie kredytów i pożyczek. Wysokość stopy lombardowej w latach 1998-2015 była różna. Stopa lombardowa jest jedną z podstawowych stóp procentowych NBP, obok stopy referencyjnej, depozytowej, redyskonta weksli i dyskonta weksli. Stopy procentowe mają wpływ na koszt kredytów, pozyskanie depozytów i dochód banków. Są ustalane przez bank centralny lub banki komercyjne i zależą od polityki pieniężnej, inflacji, popytu na pieniądz, koniunktury i ryzyka inwestycyjnego.
Wysokość stopy lombardowej w latach 1998-2015
| Rok | Data | Kredyt lombardowy (naliczany rocznie) |
|---|---|---|
| 1998 | 21 maja | 26,00 |
| 17 lipca | 24,00 | |
| 29 października | 22,00 | |
| 10 grudnia | 20,00 | |
| 1999 | 21 stycznia | 17,00 |
| 18 listopada | 20,50 | |
| 2000 | 24 lutego | 21,50 |
| 31 sierpnia | 23,00 | |
| 2001 | 1 marca | 22,00 |
| 29 marca | 21,00 | |
| 28 czerwca | 19,50 | |
| 23 sierpnia | 18,50 | |
| 26 października | 17,00 | |
| 29 listopada | 15,50 | |
| 2002 | 31 stycznia | 13,50 |
| 26 kwietnia | 12,50 | |
| 30 maja | 12,00 | |
| 27 czerwca | 11,50 | |
| 29 sierpnia | 10,50 | |
| 26 września | 10,00 | |
| 24 października | 9,00 | |
| 28 listopada | 8,75 | |
| 2003 | 30 stycznia | 8,50 |
| 27 lutego | 8,00 | |
| 27 marca | 7,75 | |
| 25 kwietnia | 7,25 | |
| 29 maja | 7,00 | |
| 26 czerwca | 6,75 | |
| 2004 | 1 lipca | 7,25 |
| 29 lipca | 7,50 | |
| 26 sierpnia | 8,00 | |
| 2005 | 31 marca | 7,50 |
| 28 kwietnia | 7,00 | |
| 30 czerwca | 6,50 | |
| 28 lipca | 6,25 | |
| 1 września | 6,00 | |
| 2006 | 1 lutego | 5,75 |
| 1 marca | 5,50 | |
| 2007 | 26 kwietnia | 5,75 |
| 28 czerwca | 6,00 | |
| 30 sierpnia | 6,25 | |
| 29 listopada | 6,50 | |
| 2008 | 31 stycznia | 6,75 |
| 28 lutego | 7,00 | |
| 27 marca | 7,25 | |
| 26 czerwca | 7,50 | |
| 27 listopada | 7,25 | |
| 24 grudnia | 6,50 | |
| 2009 | 28 stycznia | 5,75 |
| 26 lutego | 5,50 | |
| 26 marca | 5,25 | |
| 25 czerwca | 5,00 | |
| 2011 | 20 stycznia | 5,25 |
| 6 kwietnia | 5,50 | |
| 12 maja | 5,75 | |
| 9 czerwca | 6,00 | |
| 2012 | 10 maja | 6,25 |
| 8 listopada | 6,00 | |
| 6 grudnia | 5,75 | |
| 2013 | 10 stycznia | 5,50 |
| 7 lutego | 5,25 | |
| 7 marca | 4,75 | |
| 9 maja | 4,50 | |
| 6 czerwca | 4,25 | |
| 4 lipca | 4,00 | |
| 2014 | 9 października | 3,00 |
| 2015 | 5 marca | 2,50 |
Podstawowe stopy procentowe NBP
- Stopa referencyjna - określa rentowność podstawowych operacji otwartego rynku, wpływając jednocześnie na poziom krótkoterminowych rynkowych stóp procentowych,
- Stopa depozytowa - wyznacza oprocentowanie depozytu w NBP. Określa dolne ograniczenie dla wahań rynkowej stopy overnight
- Stopa redyskonta weksli - służy do obliczania ceny, po jakiej bank centralny przyjmuje do redyskonta spełniające określone warunki weksle od banków komercyjnych,
- Stopa dyskonta weksli - wyznaczana przez bank centralny stopa procentowa naliczana w momencie przyjęcia przez bank centralny od banków komercyjnych wcześniej dyskontowanych weksli.
Istota stóp procentowych
- Stopa procentowa to cena pieniądza i wyznacznik wartości pieniądza w czasie,
- Podstawowy instrument polityki pieniężnej,
- Zmiany stóp procentowych wynikają z rodzaju prowadzonej polityki pieniężnej przez NBP
- Określa także wysokość odsetek, które musi zapłacić pożyczkobiorca swojemu pożyczkodawcy (wierzycielowi). Innymi słowy jest to koszt skorzystania z kredytu,
- Określa koszt pozyskania depozytów przez banki,
- Określa dochód banku z tytułu udzielenia kredytów i nabytych papierów dłużnych,
- Ustalane przez bank centralny lub banki komercyjne
Co ma wpływ na stopy procentowe?
Na stopy procentowe ma wpływ wiele czynników.
- Polityka pieniężna banku centralnego,
- Stopa inflacji,
- Relacja pomiędzy popytem na pieniądz, a jego podażą,
- Koniunktura,
- Ryzyko inwestycyjne.
| Stopa lombardowa — artykuły polecane |
| Stopa procentowa — Stopa referencyjna — Stopa redyskontowa — Kredyt redyskontowy — Spread — Weksel skarbowy — Stopa rezerw gotówkowych — Instrumenty polityki pieniężnej — Stopa depozytowa |
Bibliografia
- Dąbrowska K., Gruszczyński M. (2002), Kapitał zagraniczny w polskim sektorze Bankowym a efektywność polityki pieniężnej, NBP, Warszawa
- NBP (2015), Założenia polityki pieniężnej na rok 2015, Narodowy Bank Polski, Warszawa
- Pietrzak B., Polański Z., Woźniak B. (2012), System finansowy w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Sierpińska M., Królikowska E. (2015), Pożyczki jako źródło finansowania spółek powiązanych kapitałowo
- Strona internetowa: Archiwum podstawowych stóp procentowych NBP od 1998, NBP, Warszawa
Autor: Joanna Mikoś
