Polityka proeksportowa

Polityka proeksportowa jest to zbiór reguł, środków i metod popierania eksportu. Jest związana z ingerencją państwa w sferę wymiany międzynarodowej, polegającą na wspieraniu eksportu poprzez oddziaływanie na jego rozmiary, kierunki oraz strukturę. Pojęcie to wywodzi się z definicji polityki handlowej(trade policy). Pojęcie polityki proeksportowej rozumiane jest też często szerzej jako ogół działań państwa mających na celu maksymalizację korzyści wynikających z uczestnictwa kraju w wymianie międzynarodowej. W szerszym ujęciu polityka ta jest odmianą zagranicznej polityki ekonomicznej państwa zmierzającej do włączenia gospodarki tego kraju do międzynarodowego podziału pracy, poprawy konkurencyjności, poprawy bilansu płatniczego, jednak nadrzędnym celem jest osiągnięcie przyspieszonego rozwoju gospodarczego państwa jak i uzyskanie dodatkowych korzyści dzięki rozwojowi eksportu.

TL;DR

Polityka proeksportowa to zbiór reguł i środków mających na celu wspieranie eksportu. Jej celem jest maksymalizacja korzyści z uczestnictwa kraju w wymianie międzynarodowej. Polityka proeksportowa ma elementy takie jak potencjał eksportowy, produkcja eksportowalna i strategia proeksportowa. Jest proponowana krajom o wysokim udziale produkcji eksportowej w PKB. Polityka proeksportowa pojawia się również w przypadku gospodarek, które nie osiągają optymalnej alokacji i korzyści z wymiany międzynarodowej. W historii rozwoju stosunków gospodarczych występowały zarówno tendencje do ochrony rynków narodowych, jak i do ich otwarcia. Polityka proeksportowa wykorzystuje instrumenty instytucjonalne, ekonomiczno-finansowe i promocyjne.

Elementy

Polityka proeksportowa wyróżnia takie pojęcia jak:

• potencjał eksportowy - jest to pojęcie które zawiera w sobie eksport i produkcję eksportowalną,
• produkcja eksportowalna-to produkcja, która dzięki swoim walorom jakościowym i technicznym, mogłaby być przedmiotem obrotu,
• strategia proeksportowa-działania o charakterze strukturalnym, zmierzające do uruchomienia mechanizmów eksportowych a nie tylko sprzedaży za granicą już wytworzonych dóbr,

Polityka proeksportowa proponowana jest krajom, które osiągnęły pewien poziom otwartości na gospodarkę światową, posiadają wysoki udział produkcji eksportowalnej w PKB a wspieranie eksportu zwiększa udział produktów już rzeczywiście eksportowanych. Eksport tych krajów ma cechować się dużą konkurencyjnością. Jednak wielu wskazuje politykę proeksportową jako narzędziw powodujące wzrost konkurencyjności, wymuszające specjalizację oraz rozwój sektorów najbardziej efektywnych w przypadku krajów rozwijających się. Potrzeba polityki proeksportowej może nawet się pojawić gdy zachowana jest równowaga na rynkach wewnętrznych, lecz gospodarka nie osiąga stanu optymalnej alokacji i nie osiąga możliwych do uzyskania korzyści z wymiany międzynarodowej

Ewolucja

Polityka proeksportowa jest pojęciem ważnym i ciągle aktualnym. Już od czasów starożytności i średniowiecza dostrzegano korzyści z wymiany handlowej między krajami, a początki handlu skupiały się w basenie Morza Śródziemnego - w Grecji, Fenicji, Imperium Rzymskim. W tamtych czasach przeważały doktryny sprawiedliwej wymiany, psychoza lęku przed brakiem towaru, teoria słusznej ceny. Pierwsze naukowe teorie dotyczące handlu zagranicznego powstały we wczesnym stadium rozwoju kapitalistycznego sposobu produkcji. Jedną z tych doktryn był merkantylizm, który intensywnie popierał eksport i ograniczał do minimum import. Następnym etapem był powstanie idei liberalizmu gospodarczego i idei wolnego handlu.Jak widać w historii rozwoju międzynarodowych stosunków gospodarczych ścierały się te dwa kierunki: działania na rzecz ochrony rynków narodowych i działania na rzecz otwartości rynków narodowych. Po drugiej wojnie światowej w polityce handlowej dominuje długookresowy trend liberalizacyjny.Nie stoi jednak ona w sprzeczności z ideą promocji eksportu, gdyż pewne formy mogą być korzystne dla całego systemu wymiany międzynarodowej - w promocji dobrej jakości towarów ożywiającej konkurencję na rynku jak i specjalizacji danego kraju przez włączenie się w nurt światowego podziału pracy.

Instrumenty

Polityka proeksportowa jest dla gospodarki celem trudnym do osiągnięcia. Stosuje się w jej przypadku takie instrumenty jak:

• instrumenty o charakterze instytucjonalnym - prowadzą je ministrowie,banki, specjalne organizacje gospodarcze, izby handlowe, przemysłowe, przemysłowo-handlowe promując eksport, prowadząc międzynarodową działalność arbitrażową, wystawiają dokumenty niezbędne w handlu, wydają opracowania itd.
• instrumenty o charakterze ekonomiczno-finansowym - kursy walutowe, podatki, subwencje eksportowe,

Polityka proeksportowa — artykuły polecane

Protekcjonizm — Polityka handlowa — Liberalizacja handlu — Polityka protekcyjna państwa — Czynniki wpływające na rozwój wymiany międzynarodowej — Substytucja importu — Merkantylizm — NAFTA — Gospodarka otwarta

Bibliografia

• Bednarczyk T. (2000), Instrumenty wspierania eksportu, kredyty i ubezpieczenia, PWN, Warszawa
• Budnikowski K. (1999), Ekonomika Handlu Zagranicznego, Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie, Kraków

Autor: Magdalena Bojarzyńska