Technologia

Technologia - jako jeden z czynników produkcji mówi jak dużo możemy wytworzyć przy użyciu danej ilości kapitału i pracy. Obejmuje wszystko co wpływa na wydajność pracy i produktywność kapitału. Technologię można również rozumieć jako kombinację wiedzy, umiejętności, doświadczenia i rozwiązań organizacyjnych wykorzystywanych do produkcji i użytkowania towarów i usług w celu zaspokajania potrzeb ludzkich.

Stosowanie technologii przez przedsiębiorstwa jest związane z pojęciem licencjonowania. Oznacza to, że aby dana firma mogła wykorzystać konkretną technologię w pierwszej kolejności musi zdobyć uprawnienia, które pozwolą na jej zastosowanie [K. Klincewicz 2016, s. 8].

TL;DR

Artykuł omawia pojęcie technologii i jej znaczenie w przedsiębiorstwach. Technologia składa się z trzech elementów: hardware, software i brainware. Wyróżnia się różne rodzaje technologii, takie jak podstawowe, kluczowe, rozwojowe i wyłaniające. Technologia ma kilka cech specyficznych, takich jak nieuchwytność, kumulatywny charakter, możliwość wielokrotnego wykorzystania i łatwość przekazu. W analizie PEST technologia jest uważana za jeden z głównych czynników. Zarządzanie technologią obejmuje identyfikację powiązań, mapowanie procesów, nabycie licencji, wykorzystanie, ochronę i monitorowanie efektywności. Transfer technologii odnosi się do przeniesienia wiedzy i zdolności technologicznych w produkcji. Może on być pionowy lub poziomy.

Elementy technologii

• hardware - wyposażenie fizyczne niezbędne do wykonywania zadań i operacji, czyli maszyny, urządzenia, systemy, itp.,
• software - wiedza, jak używać hardware (programy, bazy danych, projekty),
• brainware - świadomość istnienia technologii, zdolność i gotowość jej użycia, kompetencje pracowników, warunki organizacyjne, kultura innowacyjna.

Rodzaje technologii

Technologia to metody i techniki zarządzania, ale również wiedza ucieleśniona w konkretnych produktach jako tzw. technologia materialna (np. wiedza zawarta w instrukcjach obsługi, specyfikacje techniczne i technologiczne, patenty, oprogramowanie komputerowe). Zawiera ona również wiedzę i know-how istniejące tylko w ludzkich umysłach lub zawarte w procedurach organizacyjnych (technologia niematerialna).

Biorąc pod uwagę zakres wykorzystania technologii w przedsiębiorstwie wyodrębnia się następujące jej rodzaje:

• technologie podstawowe - są szeroko wykorzystywane w danym przedsiębiorstwie, używane we wszystkich przedsiębiorstwach, a także nie dostarczają korzyści konkurencyjnych,
• technologie kluczowe - w danym momencie dostarczają korzyści konkurencyjne,
• technologie rozwojowe - ich wykorzystanie w bieżącej produkcji jest niewielkie ze względu na to, że znajdują się w fazie rozwoju, natomiast perspektywy ich wykorzystania w przyszłości są obiecujące,
• technologie wyłaniające - to takie, które dopiero się ukazują i znajdują się w fazie badań naukowych oraz prób [J. Mądra, s. 2].

Cechy

W porównaniu z innymi produktami technologia posiada kilka szczególnych cech:

• Wiedza jest kategorią nieuchwytną, jest produktem intelektu. Użytkowa wartość technologii opiera się na rozrastającej się bazie wiedzy pozwalającej na produkowanie stałego strumienia produktów i usług.
• Kumulatywny charakter wiedzy - oznacza, że obecne zasoby i poziom technologii wynikają pośrednio z postępu naukowego i technicznego przeszłych pokoleń, przez co trudno je przypisać do konkretnych faktów czy koncepcji.
• Wiedza podlega zużyciu, ale tylko w sensie ekonomicznym. Nie da się skonsumować wiedzy, dana technologia może być sprzedana i używana nieskończoną ilość razy, bez zużywania jej substancji. Taka sytuacja nie ma miejsca w jakimkolwiek przypadku innego produktu.
• Łatwość przekazu - technologia stała się mobilna dzięki szybkiemu rozwojowi telekomunikacji i sieci łączności komputerowej.
• Ponadnarodowy i ogólnoświatowy charakter procesu generowania wiedzy technologicznej obejmuje zarówno wiedzę chronioną prawami autorskimi jak i pozbawioną takiej ochrony.

Technologie w analizie PEST

W analizie PEST za główne czynniki technologiczne uważa się:

• badania i rozwój,
• technologie informatyczne i systemy komunikacji (IT),
• technologie produkcyjne (numeryczne maszyny sterujące, roboty przemysłowe, elastyczne systemy produkcyjne),
• technologie produktowe (inżynieria materiałowa i genetyczna, paliwa syntetyczne, technologia polimerów, optoelektronika),
• technologie projektowe (systemy CAD/CAM, sztuczna inteligencja),
• systemy i infrastruktura transportowa,
• dostępność i zdolność przejmowania technologii (M.K. Nowakowski, 2005, s. 383).

Zarządzanie technologią

Proces zarządzania technologią ma na celu:

• wskazanie powiązań między technologią, a potrzebami wynikającymi z kierowanej działalności,
• scharakteryzowanie czynników krytycznych, które ukażą wpływ technologii na firmę,
• identyfikowanie i mapowanie tych procesów zachodzących w danej firmie, które są istotne z punktu widzenia zastosowanej technologii
• wstępne ustalenie planu działania.

W procesie tym możemy wyodrębnić następujące etapy:

• identyfikacja otoczenia,
• selekcja, czyli prognozowanie technologiczne,
• nabycie m.in. licencji,
• wykorzystanie,
• ochrona i monitorowanie efektywności [J. Mądra, s. 3].

Transfer technologii

Najwięcej zastosowań technologii możemy odnaleźć w sferze przemysłowej, ze względu na fakt, że zarówno wiedza jak i kwalifikacje wskutek działalności przemysłowej są zawierane w wyrobach, fabrykach, usługach, maszynach itd.

Transfer technologii może być definiowany jako przeniesienie zarówno technicznej wiedzy jak również zdolności zastosowania tej technologii w produkcji. Zatem transfer dotyczy nabywania technologii, jej rozwój i adaptację, a także zastosowania zdobytej wiedzy.

Wyróżnia się:

• transfer pionowy - umożliwia on przeniesienie technologii pomiędzy różnymi etapami działania,
• transfer poziomy - charakteryzuje się przeniesieniem technologii z jednego miejsca do drugiego [D. Kuder, s. 3-4].

Technologia — artykuły polecane

Zasoby informacyjne — Innowacja procesowa — Kapitał intelektualny — Cechy stanowiska pracy — Identyfikacja — Regeneracja — Badania i rozwój — Proces — Proces gospodarczy

Bibliografia

• Blażak R., Owczarek K., (2013), Modele transefu technologii, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź
• Hall R., Taylor J. (2004), Makroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Klincewicz K. (2016), Zarządzanie technologiami - perspektywa organizacji - użytkownika, "Zarządzanie, organizacje i organizowanie - przegląd perspektyw teoretycznych"
• Kuder D., Transfer technologii a proces globalizacji we współczesnym życiu gospodarczym
• Mądra J. Wpływ postępu technologicznego na innowacyjność przedsiębiorstw z sektora MSP
• Nowakowski M. (red.) (2005), Biznes międzynarodowy. Od internacjonalizacji do globalizacji, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Oficyna Wydawnicza, Warszawa
• Wiśniewska J. (2013), Analiza kierunków rozwoju technologii - wybrane aspekty metodologiczne, Studia i prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Uniwersytet Szczeciński, nr 34

Autor: Łucja Hunia, Martyna Olszyńska