System wczesnego ostrzegania E. I. Altmana

Jest to jeden ze sposobów całościowej oceny danego przedsiębiorstwa pod względem jego kondycji finansowej. Altman zbudował model, na podstawie którego można przewidzieć ewentualne problemy finansowe, określić zagrożenie związane z upadłością firmy. W tym celu dokonał wyboru następujących 5 wskaźników:

• X1 = kapitał obrotowy / aktywa
• X2 = zysk zatrzymany / aktywa
• X3 = zysk przed opodatkowaniem i spłatą odsetek / aktywa
• X4 = rynkowa wartość kapitału akcyjnego / księgowa wartość zadłużenia
• X5 = przychody ze sprzedaży / aktywa

Swój model Altman zapisał w postaci:

Z = 1,2 X1 +1,4 X2 +3,3 X3 +0,6 X4 +0,999 X5

Równanie to zawiera parametry, które są wagami wyznaczonymi na podstawie wielowymiarowej analizy dyskryminacji. Wartość Z mówi o poziomie zagrożenia upadłością.

Tab. 1 Kwalifikacja zagrożenia upadłością według E. Altmana

Wartość wskaźnika Z	Poziom zagrożenia upadłością
1,8 lub mniej	bardzo wysoki
1,81-2,99	nieokreślony
3,0 i więcej	niewielki

Źródło: A. Stabryła, Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce firmy PWN 2000

Z powyższej tabeli wynika, iż przedsiębiorstwa, dla których wartość wskaźnika Z przekracza 2,99, mają dobrą sytuacje finansową. Natomiast te dla których Z < 1,81 bankrutowały. Jest to wiarygodna metoda, przede wszystkim w przypadku prognozy jednorocznej (ponad 90% trafność)

Tab. 2. Zgodność prognozy w oryginalnym modelu E.I. Altmana

Liczba lat przed upadłością	Procent prawidłowych prognoz
1	95
2	72
3	48
4	36
5	29

Źródło: D. W. Olszewski, Zdolność płatnicza przedsiębiorstwa - koncepcje i metody oceny, "Bank i Kredyt" 1993 nr 6.

Metoda ta została opracowana w 1968 roku, pozwalała przewidzieć bankructwo przedsiębiorstwa, którego akcje były notowane na giełdzie. To spowodowało, iż w 1984 roku opublikował równanie dla spółek nie uczestniczących na giełdzie.

Z = 0,717X1 +0,847X2 +3,107X3 +0,420X4 +0,998X5

W przypadku tego wskaźnika, gdy wartość Z przekracza 2,9 przedsiębiorstwo charakteryzuje się dobrą sytuacją finansową, gdy zaś kształtuje się poniżej 1,2 mamy do czynienia z wysokim poziomem zagrożenia upadłością.

System wczesnego ostrzegania E. I. Altmana — artykuły polecane

Wskaźnik Altmana — System wczesnego ostrzegania W. H. Beavera — Stopa zwrotu z kapitału własnego — Analiza fundamentalna — Średni ważony koszt kapitału — System wczesnego ostrzegania G Weinricha — Metody porównawcze — Mieszane metody wyceny przedsiębiorstw — System wczesnego ostrzegania D. Hadasik

Bibliografia

• Stabryła A. (2000), Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce firmy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa - Kraków
• Szczepankowski P. (2001), Ocena ryzyka działalności przedsiębiorstw na podstawie sprawozdań finansowych [w:] Polska w Europie 2000 - polskie nauki o zarządzaniu wobec wyzwań XXI wieku, Wyd. WSPiZ

Autor: Anna Gawrońska