Stopa zwrotu z kapitału własnego

Stopa zwrotu z kapitału własnego (ROE, ang. return on equity) jest miarą zysków akcjonariuszy. Stopa zwrotu z tytułu zainwestowanego kapitału, innymi słowy to relacja zysku (po opodatkowaniu) do przeciętnego stanu kapitału własnego włożonego w dane przedsiębiorstwo. Mówi ile zysku uzyskano z wniesionego kapitału własnego.

$ROE={\frac {zysk\ netto}{kapital\ wlasny}}$

Wskaźnik ten mierzy wielkość zysku netto przypadającego na średni stan kapitału własnego. Określa on zdolność kapitału własnego do generowania zysku netto. Obiektywny obraz rentowności kapitałów, tworzenia zysków przez kapitały firmy można uzyskać, dzieląc zysk netto przez przeciętnie zaangażowane w firmie kapitały własne. Rutkowski A. (2016). Zarządzanie finansami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 96

Pokazuje inwestorowi ile może zarobić w stosunku do zainwestowanego kapitału. Jest jednym z mierników finansowych tradycyjnego pomiaru wartości kreowanej dla właścicieli przedsiębiorstwa. Poprzez to, że stopa zwrotu z kapitałów własnych jest wrażliwa na zmiany stopnia zadłużenia aktywów, można ją wykorzystywać do oceny efektywności przedsiębiorstwa.

Wskaźniki rentowności pozwalają obliczyć przyszłą płynność finansową. Im wyższy będzie wskaźnik rentowności, tym w firmie jest tworzona większa nadwyżka finansowa, którą można w przyszłości różnie zainwestować. Ma to znaczenie między innymi dla akcjonariuszy, bo mogą uzyskać wyższą dywidendę z uzyskanej przez firmę nadwyżki finansowej.

Wpływ na wielkość wskaźnika ma sposób kalkulacji kosztów. Może to dotyczyć polityki bilansowej firmy w zakresie tworzenia rezerw. Zbyt ostrożne podejście prowadzi do zaniżenia zysków i papierowych strat, a nieuwzględnienie wielu zagrożeń może skutkować zawyżeniem zysków i osiągnięciem papierowych zysków (A. Rutkowski 2016, s. 96)

TL;DR

Stopa zwrotu z kapitału własnego (ROE) to wskaźnik mierzący zyski akcjonariuszy. Informuje, ile zysku uzyskano z wniesionego kapitału własnego. Wysoka wartość ROE oznacza wysoką stopę zwrotu z kapitału. Wskaźnik ten jest często używany do oceny efektywności przedsiębiorstwa. Warto jednak uwzględnić oczekiwaną stopę zwrotu z kapitału własnego. Wskaźnik ROE może być wykorzystywany wraz z innymi wskaźnikami do oceny rentowności firmy. Ma on jednak pewne wady, takie jak wpływ transakcji jednorazowych czy brak uwzględnienia przyczyn niekorzystnych zjawisk.

Co obejmuje kapitał własny

• kapitał akcyjny/ udziałowy/ podstawowy - środki pierwotnie otrzymane od inwestorów;
• kapitał zapasowy/ rezerwowy mający dwa źródła pochodzenia - pierwszy to przeksięgowanie zysku netto firmy na ten kapitał, innymi słowy pozostawienie zysku w firmie przez właściciela, drugi zaś to przy dodatkowej emisji akcji, jeżeli cena była wyższa od ceny nominalnej, to ta różnica zwiększa wartość kapitału zapasowego,
• kapitał z aktualizacji wyceny majątku trwałego - na skutek przeszacowania wartości majątku trwałego;
• niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych - pozostawiony w firmie, czyli czasowo zainwestowany,
• wynik finansowy (bieżący), który może być wypłacony przez właścicieli w postaci dywidendy.

Reasumując, przy obliczaniu wskaźnika ROE bierze się pod uwagę kapitał faktycznie wniesiony przez właściciela, a nie wielkość wynikającą z bilansu przedsiębiorstwa. W danym okresie wielkość kapitałów zaangażowanych może się zmieniać na skutek emisji akcji (J. Tuczko 2013, s. 260-261)

Interpretacja

Wskaźnik rentowności kapitału własnego informuje, ile groszy zysku netto w danym okresie sprawozdawczym otrzymano z jednego złotego kapitału własnego. Wysoka wartość ROE świadczy o wysokiej stopie zwrotu z zaangażowanego przez udziałowców/akcjonariuszy kapitału. Należy jednak zwrócić uwagę, że przy interpretacji tego wskaźnika konieczne jest uwzględnienie wysokości oczekiwanej stopy zwrotu z kapitału własnego.

Niekiedy, gdy dostarczyciele kapitału wyznaczają wysoką premię za ryzyko inwestycyjne, wysoka wartość ROE może nie być zadawalająca dla udziałowców/akcjonariuszy. Porównanie zrealizowanej stopy zwrotu z kapitału własnego ze stopą zwrotu oczekiwaną pozwala na ocenę, czy zysk zrealizowany przez spółkę jest odpowiednią rekompensatą z tytułu ponoszonego ryzyka przez właścicieli (W. Janik, A. Paździor 2011, s. 99-100)

Wykorzystanie

Wskaźniki rentowności określają zdolność do przynoszenia zysków przez sprzedaż aktywów firmy lub kapitałów własnych. Pozostałe wskaźniki, którymi mierzymy poziom rentowności są:

• rentowność sprzedaży,
• rentowność aktywów (ROA - ang. return on assets)

Wady i zalety wskaźników

Wskaźniki jak każda metoda posiada swoje wady i zalety.

Do zalet można zaliczyć:

• łatwość pomiaru zjawisk;
• może być wykorzystywany wspólnie z innymi wskaźnikami;
• umożliwia rozpoznanie krytycznych obszarów działalności firmy,
• popularność stosowania wskaźnika pozwala na prowadzenie analiz porównawczych z innymi firmami,
• jest to sposób szybki i tani.

Wady:

• na wartość wskaźnika może mieć wpływ transakcje jednorazowe np. różnice kursowe;
• istotny wpływ mają decyzje inwestycyjne podejmowane w przedsiębiorstwie, których skutkiem może być pogorszenie bieżącego wyniku finansowego firmy i mogą przedstawić niekorzystny obraz firmy;
• nie ujmują przyczyn niekorzystnych zjawisk;
• wartości ujmowane we wskaźniku są w dużym stopniu uzależnione od inflacji;
• zobowiązania bilansowe nie są zawsze uwzględnione w obszarze płynności;
• nie ma uniwersalnych wzorców wartości wskaźnika, czasem lepsze jest porównanie firm z wewnątrz jednej branży i jej aktywów;
• sposób ewidencji przyjęty w firmie określa wielkości w sprawozdaniach finansowych i wpływa na wielkość wskaźnika (A.Rutkowski 2016, s. 102-103)

Stopa zwrotu z kapitału własnego — artykuły polecane

Wartość dla akcjonariuszy — Kapitał trwały — Średni ważony koszt kapitału — Rynkowa wartość dodana — Wskaźnik rentowności — EBITDA — Zysk operacyjny — Zysk na akcję — Analiza struktury kapitałowej

Bibliografia

• Damodaran A. (2007) Return on Capital (ROC), Return on Invested Capital (ROIC) and Return on Equity (ROE): Measurement and Implications, Stern School of Business
• Janik W., Paździor A. (2011), Zarządzanie finansowe w przedsiębiorstwie, Politechnika Lubelska, Lublin
• Klein P. (1999), Wstęp do analizy papierów wartościowych, Liber, Warszawa
• Ritchie J.C. (1997), Analiza Fundamentalna, WIG PRESS, Warszawa
• Ross S., Westerfield R., Jordan B. (1999), Finanse przedsiębiorstw, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa
• Rutkowski A. (2016), Zarządzanie finansami, Wyd. 4, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Tuczko J. (2013), Zrozumieć finanse. Inteligencja finansowa w zarządzaniu portfelem prywatnym i biznesem, Difin, Warszawa

Autor: Tomasz Opiela, Ewa Wójcik