Instruktaż stanowiskowy
Instruktaż stanowiskowy-to rodzaj szkolenia, które daje możliwość uzyskania, zaktualizowania lub pogłębienia informacji i umiejętności związanych z wykonywaniem pracy, przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
TL;DR
Instruktaż stanowiskowy to rodzaj szkolenia, które ma na celu zapoznanie pracowników z czynnikami środowiskowymi i ryzykiem zawodowym związanym z ich pracą. Jest obowiązkowy dla nowo zatrudnionych pracowników, przenoszonych na inne stanowiska oraz dla studentów i uczniów odbywających praktyki. Instruktaż musi być przeprowadzony przez odpowiednio wykwalifikowane osoby, a jego czas trwania zależy od wielu czynników. W ramach instruktażu odbywają się różne etapy, takie jak zapoznanie z warunkami pracy, prezentacja zasad bezpieczeństwa, próbne i samodzielne wykonanie zadań. Instruktaż kończy się sprawdzeniem wiedzy i umiejętności oraz potwierdzeniem w Karcie Szkolenia Wstępnego.
Cel instruktażu stanowiskowego
Instruktaż stanowiskowy "powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki, oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych stanowiskach". (Kodeks Pracy - Dz.U.z 1998r. Nr 21, poz 94, z późn.zm.)
Instruktaż stanowiskowy wykonywany jest dla:
- nowo zatrudnionego pracownika na stanowisku roboczym, na którym występują ryzyko narażenia go na oddziaływanie czynników szkodliwych, niebezpiecznych i uciążliwych dla zdrowia,
- pracownika, który ma zostać przeniesiony na stanowisko na którym występuje ryzyko narażenia go na oddziaływanie czynników szkodliwych, niebezpiecznych i uciążliwych dla zdrowia,
- studentów, którzy odbywają praktykę studencką oraz dla uczniów, którzy odbywają praktyczną naukę zawodu na stanowisku roboczym, na którym występuje ryzyko narażenia ich na oddziaływanie czynników szkodliwych, niebezpiecznych i uciążliwych dla zdrowia.
Ważne Instruktaż stanowiskowy musi być zorganizowany przed rozpoczęciem pracy na danym stanowisku na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych, niebezpiecznych i uciążliwych dla zdrowia. Jeśli pracownik wykonuję swoją pracę na różnych stanowiskach pracy to musi odbyć instruktaż stanowiskowy na każdym z tych stanowisk. Instruktaż powinien uwzględnić każdą z rodzaju prac, które będą wykonywane przez pracownika (Rączkowski B. 2010 r. s. 790-791)
Osoby uprawnione do przeprowadzenia instruktażu stanowiskowego
Osoby uprawnione do przeprowadzenia instruktażu stanowiskowego muszą posiadać odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowego oraz muszą być przeszkolone jak przeprowadzać instruktaż stanowiskowy. Są nimi:
- pracodawca,
- osoba kierująca pracownikami (np. brygadzista, mistrz, kierownik), wyznaczona przez pracodawcę.(Rączkowski B. 2010r. s. 790-791)
Czas trwania instruktażu stanowiskowego
Czas trwania instruktażu stanowiskowego jest uwarunkowany od kilku czynników:
- Przygotowania zawodowego pracownika.
- Jego dotychczasowego stażu pracy.
- Rodzaju wykonywanej przez niego pracy.
- Zagrożeń jakie czekają na pracownika na stanowisku pracy, na którym ma wykonywać swoją pracę.
Instruktaż stanowiskowy musi trwać co najmniej 8 godzin. Szkolenie to powinno być powtarzalne w razie zmiany warunków techniczno-organizacyjnych na stanwisku pracy. Szkolenie odbywa się na koszy pracodawcy (Ostapowicz K. 2005 r. s. 97)
Przykładowe etapy instruktażu stanowiskowego
- Wstępna rozmowa pracownika z instruktorem.
- Zapoznanie pracownika ze szczegółami jego zadań na stanowisku pracy, w tym w szczególności:
- Przedstawienie warunków pracy: elementów pomieszczenia pracy - oświetlenie ogólne, ogrzewanie, wentylacja, urządzenia techniczne, urządzenia ochronne, elementów stanowiska roboczego - pozycja przy pracy, oświetlenie miejscowe, wentylacja miejscowa, narzędzia surowce i produkty,przebiegu procesu pracy na stanowisku pracy,zaprezentowanie zagrożeń, jakie mogą występować, a także jak powinno się zachować w razie wypadku lub awarii
- Przystosowanie elementów stanowiska pracy do realizacji zadania zleconego przez instruktora.Czas trwania tego etapu to 2 godziny.
- Wykonanie prezentacji przez instruktora w jaki sposób należy wykonywać zadania na danym stanowisku pracy uwzględniając przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Czas trwania tego etapu to 0,5 godziny.
- Próbne wykonanie zadania na stanowisku pracy przez pracownika pod nadzorem instruktora. Czas trwania tego etapu to 0.5 godziny.
- Samodzielne wykonanie zadaniu na stanowisku pracy przez pracownika pod nadzorem instruktora. Czas trwania tego etapu to 4 godziny.
- Omówienie i dokonanie oceny przez instruktora przebiegu wykonywania zadania na stanowisku pracy. Czas trwania tego etapu to 1 godzina (Paprocki A. 2013 r. s. 3)
Sprawdzenie wiadomości
"Instruktaż stanowiskowy powinien być zakończony sprawdzeniem wiedzy i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, stanowiącym podstawę dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku". (Rączkowski B. 2010 r. s. 790-791)
Karta instruktażu stanowiskowego
Obycie instruktażu stanowiskowego jest potwierdzone w Karcie Szkolenia Wstępnego w Dziedzinie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy, która znajduję się w aktach osobowych pracownika.
Karta Szkolenia Wstępnego w Dziedzinie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy powinna zawierać:
- Nazwę pracodawcy (pieczęć).
- Imię i nazwisko osoby odbywającej szkolenie.
- Nazwę komórki organizacyjnej.
- Kto i kiedy przeprowadził instruktaż ogólny oraz podpis osoby, której udzielono instruktażu.
- Kto i kiedy przeprowadził instruktaż stanowiskowy oraz podpis osoby, której udzielono instruktażu.
- Zapis:"Po przeprowadzeniu sprawdzianu wiadomości i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy Pan (i).................................... został(a) dopuszczony (a) do wykonywania pracy na stanowisku..........................". Oraz podpis osoby której udzielono instruktażu, datę i podpis kierownika komórki organizacyjnej.(Rączkowski B. 2010 r. s. 790-791)
| Instruktaż stanowiskowy — artykuły polecane |
| Szkolenie BHP — Badania profilaktyczne — Instrukcja — Instrukcja BHP — Instrukcja stanowiskowa — Skierowanie na badania — Obowiązki pracodawcy — Ergonomiczna lista kontrolna — Badania psychotechniczne |
Bibliografia
- Misiurek, B. (2014).Szacowanie czasu instruktażu stanowiskowego prowadzonego zgodnie z metodą TWI Instruowanie Pracowników Konferencja IZIP, Zakopane
- Niziołek, K., & Boczkowska, K. (2010) Kompetencje kadr bhp w aspekcie zachodzących zmian prawnych w obszarze zarządzania bezpieczeństwemSTUDIA I PRACE KOLEGIUM ZARZĄDZANIA, 114
- Ostapowicz K. (2005) Kodeks Pracy Agencja Wydawniczo-Handlowa ARTMAN, Warszawa, s. 97
- Paprocki A. (2013). Program Szkolenia Wstępnego - Instruktaż Stanowiskowy przeznaczony dla pracownikówna stanowiskach robotniczych Akademia Pomorska w Słupsku
- Rączkowski B. (2014), BHP w praktyce, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk
Autor: Sabina Dębska
