Emerytura rolnicza
| Emerytura rolnicza |
|---|
| Polecane artykuły |
Emerytura rolnicza to emerytura wypłacana osobom, które pracowały w rolnictwie. Świadczenie, które należy się osobie ubezpieczonej w przypadku, gdy spełnia wskazane warunki (W. Muszalski 2010, s. 165).
TL;DR
Emerytura rolnicza to świadczenie wypłacane osobom, które pracowały w rolnictwie. Warunki przejścia na emeryturę to określony wiek i okres ubezpieczenia. Możliwe jest szybsze przejście na emeryturę, ale trzeba spełnić dodatkowe warunki. Ubezpieczenia rolnicze obejmują emerytury, renty i inne świadczenia. Ubezpieczenia dla rolników zostały wprowadzone w latach 70. XX wieku. Składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe zależą od wielkości gospodarstwa rolnego.
Warunki przejścia na emeryturę
Warunki przejścia na emeryturę:
- po pierwsze osoba taka musi mieć ukończony określony wiek, który w przypadku kobiet wynosi 60 lat, a w przypadku mężczyzn 65 lat.
- po drugie okres ubezpieczenia takiej osoby musi wynosić przynajmniej 100 kwartałów. Okres ubezpieczenia obejmuje lata 1983-1990, a także pracę na gospodarstwie, bądź prowadzenie takiej działalności przed wcześniej wskazanymi latami (warunek - ukończony 16 rok życia) (W. Muszalski 2010, s. 165).
Szybsze przejście na emeryturę
Szybsze przejście na emeryturę: Może nastąpić 5 lat przed wskazanym podstawowym dla kobiet i mężczyzn wiekiem (kobieta musi mieć ukończone 55 lat, mężczyzna - 60 lat), ale i tu spełnione muszą zostać 2 warunki:
- pierwszy z nich to dłuższy czas ubezpieczenia (120 kwartałów - 30 lat wspólnie z okresami zaliczanymi) a drugi to konieczność zrezygnowania z kierowania działalnością o charakterze rolnym (W. Muszalski 2010, s. 165).
Drugi warunek zostanie spełniony według Mariana Podstawki wówczas, gdy ubezpieczony (M. Podstawka 2017, s. 470):
- "sprzeda gospodarstwo,
- przekaże gospodarstwo następcy,
- przekaże gospodarstwo do Zasobu Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa,
- wydzierżawi gospodarstwo na minimum 10 lat".
W skład systemu ubezpieczeń rolniczych wchodzą dwa typy ubezpieczeń: ubezpieczenie emerytalno - rentowe, a także wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie (J. Bieluk 2013, s. 316). Rozbieżność w ich finansowaniu doprowadziła do tego podziału.
Świadczenia przysługujące z ubezpieczenia emerytalno-rentowego (M. Podstawka 2017, s. 470):
- "emerytura,
- renta',
- renta rodzinna
- renta szkoleniowa,
- dodatki do emerytur i rent".
Historia ubezpieczeń dla rolników
Historia ubezpieczeń dla rolników: Zanim zaczęła obowiązywać ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym i innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin, rolnicy indywidualni nie mieli możliwości korzystania z bezpłatnej opieki medycznej ani bazowej opieki ubezpieczeniowej. Co więcej władze nie uważały tego problemu za istotny a wszystko trwało aż do lat 70. XX w. Przełom nastąpił w 1977 roku i rolnicy w końcu doczekali się włączenia do systemu ubezpieczeń społecznych. Natomiast rozgraniczenie instytucjonalne systemu ubezpieczeń rolników miało miejsce pierwszego stycznia 1991 roku. Do życia powołana została także indywidualna i samodzielna od ZUS, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Rolników - KRUS (M. Buszko i in. 2016, s. 141).
Realizacja ubezpieczenia należy do zadań Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Zajmuje się ona kompleksową obsługą rolników w zakresie ich ubezpieczeń. Ustawa nie określa jasno jaki jest jej status prawny, natomiast nad jej działalnością sprawuje pieczę minister właściwy ds. rolnictwa i rozwoju wsi powołany przez premiera. Kluczowym dokumentem regulującym jej działalność jest statut Kasy i wynikający z niego regulamin (M. Buszko i in. 2016 s. 144). Podstawą ubezpieczenia rolniczego jest schemat: ubezpieczony - wpłacona składka - wypłacone świadczenie(J. Wantoch-Rekowski 2014 s. 53). Wyodrębniona została w 1991 roku. To właśnie 1 stycznia tego roku zaczęła obowiązywać ustawa, na mocy której działają ubezpieczenia obowiązkowe i dobrowolne rolników (P. Jamróz 2016 s. 268).
Następne zmiany zostały wprowadzone na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 1982 roku. Wówczas do ubezpieczenia społecznego uwzględnieni zostali (J. Bieluk 2013 s. 311):
- rolnik, który prowadzi własne gospodarstwo rolne, bądź działa w charakterze współwłaściciela na gruntach będących własnością lub takich, które są w posiadaniu, a także współmałżonek rolnika,
- domownicy, do których należą członkowie rodziny rolnika oraz inne osoby wykonujące pracę w gospodarstwie, natomiast muszą oni razem z rolnikiem zostawać we wspólnym gospodarstwie domowym, mają ukończone 16 lat, poza tym na mocy innych przepisów nie są objęte obowiązkiem ubezpieczenia, oraz wykonywanie pracy w gospodarstwie jest głównym środkiem utrzymania.
Osoby nie zaliczane do ubezpieczenia społecznego dla rolników to
Osoby nie zaliczane do ubezpieczenia społecznego dla rolników to (P. Jamróz 2016 s. 269):
- osoby ubezpieczone w ZUS
- osoby pobierające zasiłek, bądź świadczenie przedemerytalne, zasiłek chorobowy, rentę z instytucji działającej poza granicami kraju, w przypadku zakończenia zatrudnienia osoby pobierające świadczenie rehabilitacyjne,
- emeryci i renciści, którzy posiadają orzeczenie potwierdzające niezdolność do samodzielnej egzystencji .
Wymiar składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe
Wymiar składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe: Składka, którą każdy ubezpieczony jest obowiązany płacić co miesiąc na ubezpieczenie emerytalno - rentowe to kwota 10% bazowej emerytury obowiązującej ostatniego miesiąca poprzedzającego kwartału. Do płacenia wyższych składek są zobligowani rolnicy, których gospodarstwo rolne jest większe niż 50 ha. Poza tym muszą oni odprowadzać dodatkowo składkę za siebie i małżonka, natomiast jej wymiar zależy od wielkości gospodarstwa rolnego (P. Jamróz 2016 s. 270):
- 12 % emerytury podstawowej - gospodarstwo rolne o obszarze użytków rolnych od 50 do 100 ha przeliczeniowych,
- 24 % emerytury podstawowej - gospodarstwo rolne o obszarze użytków rolnych od 100 ha do 150 ha przeliczeniowych,
- 36 % emerytury podstawowej - gospodarstwo rolne o obszarze użytków rolnych od 150 do 300 ha przeliczeniowych,
- 48 % emerytury podstawowej - gospodarstwo rolne o obszarze użytków rolnych od 300 ha przeliczeniowych wzwyż .
W przypadku nieterminowych opłat, naliczane są i pobierane odsetki za opóźnienie płatności zgodnie z przepisami znajdującymi się w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r (rozdział 6 - Ordynacja podatkowa) (J. Wantoch - Rekowski 2014 s. 257).
Bibliografia
- Bieluk J. (2013), Działy specjalne produkcji rolnej. Problemy prawne, Temida 2
- Buszko M (red). (2016) Perspektywa. Wyzwanie współczesnej bankowości i ubezpieczeń. Tom 1, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
- Czechowski P., Niewiadomoski A. (2012) Wpływ funduszy strukturalnych na wzrost konkurencyjności polskiego rolnictwa - aspekty prawne, Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, s. 330
- Jamróz P. (2016), Ubezpieczenia gospodarcze i społeczne w Polsce, CeDeWu
- Muszalski W. (2010) Prawo Socjalne, Wydawnictwo Naukowe PWN
- Podstawka M. (2017), Finanse, Instytucje, Instrumenty, Podmioty, Rynki, Regulacje, Wydawnictwo Naukowe PWN
- Puślecki D. (2013) Nowe zasady przyznawania emerytur rolniczych nr 2 (13), s. 46-47. CEON Biblioteka Nauki
- Walczak D. (2011), Inwestycje w rodzinnych gospodarstwach rolnych jako forma gromadzenia kapitału emerytalnego
- Wantoch - Rekowski Jacek (2014), Podstawy Prawa Finansów Ubezpieczeń Społecznych. Podręcznik akademicki, TNOIK Toruń
Autor: Natalia Pajor
