Ewolucyjna teoria przedsiębiorstwa
| Ewolucyjna teoria przedsiębiorstwa |
|---|
| Polecane artykuły |
Elementami budowy tej teorii są rutyny. Granice instytucjonalne i organizacyjne między przedsiębiorstwem, rynkiem i gospodarstwami domowymi kształtuje maksymalizacja korzyści netto rozwoju rutyn. Przedsiębiorstwo jest to organizacja i instytucja będącego wynikiem współdziałania zbioru rutyny oraz warunków środowiska. Rutyny w przedsiębiorstwie można podzielić na:
- techniczne, pozwalające produkować,
- marketingowe, pozwalające nabywać najlepsze zasoby i potem je sprzedawać,
- inwestycyjne, pozwalające tworzyć nowe zdolności wytwórcze,
- dywersyfikacyjne, pozwalające konkurować,
- wiedzy ukrytej i idiosynkratycznej,
- zmian innowacyjnych,
Rutyny mają charakter aktywny i nadmiarowy. Zbiór rutyn w interakcji z otoczeniem ulega:
a) mutacji, powstają nowe rutyny i innowacje
b) rekombinacji - naśladownictwo rutyn konkurentów, włączenie ich do rutyn aktywnych
c) tranzycji - naśladownictwo konkurencji, włączenie ich do rutyn nadmiernych
d) transpozycji - włączenie rutyn aktywnych do nadmiernych
Zmiany zbioru rutyn powodują ewolucyjne (stochastyczne) zmiany granic przedsiębiorstwa na rynku. Przedsiębiorstwa się rozwijają lub bankrutują. Celem przedsiębiorstwa jest jak najszybsze wejście na rynek, aby osiągnąć jak najlepszą rentowność kapitału i jak najdłużej utrzymać się na rynku, przy coraz niższej rentowności kapitału, przy której nie mogą się utrzymać konkurenci (selekcja naturalna). Gospodarka wymaga rozwoju rutyn, której nie ma rynek, mają przedsiębiorstwa i konsumenci. Teoria wskazuje, gdzie można najkorzystniej założyć i rozwijać przedsiębiorstwo, miejsce to wyznacza zbiór rutyn potencjalnego przedsiębiorcy lub przedsiębiorstwa oraz możliwości ich wykorzystania na danym rynku. Przedsiębiorstwo musi dążyć do tworzenia portfeli: produktów, działalności, kompetencji, aliansów itd, dzięki którym ma szanse wykorzystania rutyn i ich ochrony przed konkurencją.
Przedsiębiorstwo w konkurencji oraz w organizacji gospodarki.
Konkurowanie między sobą przedsiębiorstw jako zbiór rutyn, zdolność tych zbiorów rutyn do reagowania na otoczenie powodują, że gałęzie gospodarki ewoluują do struktur, w których zostaje tylko grupa przedsiębiorstw np. oligopol. Jest jednakże proces stochastyczny, niedeterministyczny, który próbuje się modelować np. za pomocą łańcuchów Markowa (rozkładów prawdopodobieństwa w czasie)tak jak się to czyni w przypadku organizmów żywych. Związek między rozwojem przedsiębiorstw a korzyściami ogólnogospodarczymi następuje przez proces selekcji naturalnej. Jednak według reguł Lamarcka, a więc nie ślepej selekcji, lecz takiej w której ci którzy lepiej kształtują rutyny oraz lepiej dostosowują się do otoczenia, przeżywają. Polityka makroekonomiczna nie musi selekcjonować przedsiębiorstw, czyni to ewolucja. Polityka makroekonomiczna może czasowo podtrzymywać słabe rutyny, ale w dłuższym okresie i tak zostaną one wyeliminowane z rynku.
Rola właściciela, przedsiębiorcy, menedżera i klienta (konsumenta) w przedsiębiorstwie.
Kluczową rolę w przedsiębiorstwie odgrywa przedsiębiorca indywidualny lub zbiorowy. Ma on liczne cele proceduralne, musi ograniczać niepewność i kreować rutyny przez ich mutację, rekombinację, tranzycję i transpozycje. Wiązać rutyny historyczne z innowacjami. Funkcję przedsiębiorcy mogą pełnić właściciele i menedżerowie. Nie docenia się konsumenta.
Zobacz także inne: Teorie przedsiębiorstwa
Bibliografia
- "Teorie przedsiębiorstw" Adam Noga. PWE W-wa 2009
- Gorynia, M., Jankowska, B., & Owczarzak, R. (2005). Zarządzanie strategiczne jako próba syntezy teorii przedsiębiorstwa. Ekonomista, (5), 595-619.
Autor: Patrycja Celej
