Cedent
| Cedent |
|---|
| Polecane artykuły |
Cedent to osoba przelewająca / zbywająca /przenosząca swoje prawa na osobę trzecią / cesjonariusza / nabywcę. Stosunkiem prawnym, w którym jako strona występuje Cedent jest umowa przelewu wierzytelności często nazywana też cesją wierzytelności, która jest uregulowana w art 509-516 Kodeksu cywilnego (Ustawa Kodeks cywilny 1964, s.96-98, stan prawny na 14.04.2020).
Przedmiot cesji
Przedmiotem cesji może być wierzytelność:
- pieniężna
- niepieniężna
- istniejąca
- wymagalna
- niewymagalna
- podzielna
- niepodzielna
Ograniczenia cesji
Prawa, których nie można przelać / scedować(Ustawa Kodeks pracy 1974, s.47, stan prawny na 14.04.2020), ("Ustawa Kodeks rodzinny i opiekuńczy 1964, s.49, stan prawny na 26.11.2019), (Ustawa Kodeks cywilny 1964, s.4, 8, 83-85, 118-119, 120, 179, 186, 187, stan prawny na 14.04.2020)
- prawo do wynagrodzenia za pracę - art 84 Kodeksu pracy,
- prawo do alimentów - art 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
- prawo do renty - art 903 Kodeksu cywilnego
- prawo odkupu - art 595 Kodeksu cywilnego,
- prawo pierwokupu - art 602 Kodeksu cywilnego,
- prawo dożywocia - art 912 Kodeksu cywilnego,
- prawo do autorstwa utworu
- wierzytelność z tytułu umowy o dzieło
- wierzytelność z umowy poręczenia
- roszczenie o ochronę dóbr osobistych - art 24 i 43 Kodeksu cywilnego
- roszczenie odszkodowawcze z tytułu czynu niedozwolonego - art 449 Kodeksu cywilnego chyba że jest już wymagalne, uznane na piśmie lub przyznane prawomocnym wyrokiem sądu,
- udział wspólnika w spółce cywilnej - art 863 par 1 Kodeksu cywilnego
- lokatorskie prawo do lokalu spółdzielni
Są również prawa / wierzytelności, których skuteczność przelewu / zbycia jest uzależniona od realizacji warunków szczególnych (Ustawa Kodeks cywilny 1964, s.3, stan prawny na 14.04.2020), (Ustawa o księgach wieczystych i hipotece 1982, s.21, stan prawny na 20.11.2019):
- prawo przysługujące z zastawu jako ograniczonego prawa rzeczowego, można przelać tylko wraz z wierzytelnością, którą ten zastaw zabezpiecza - art 17 Kodeksu cywilnego
- prawo wynikające z wpisanej do księgi wieczystej nieruchomości hipoteki jako ograniczonego prawa rzeczowego, można przelać wraz z wierzytelnością, którą ta hipoteka zabezpiecza - art 79 Ustawy o księgach wieczystych i hipotece
- wierzytelność dzierżawcy wobec wydzierżawiającego może zostać przeniesiona tylko pod warunkiem zgody wydzierżawiającego
Odpowiedzialność Cedenta
Cedent odpowiada za (Ustawa Kodeks cywilny 1964, s.97, stan prawny na 14.04.2020):
- istnienie wierzytelności, będącej przedmiotem cesji - art 513 Kodeksu cywilnego
- fakt, że wierzytelność mu przysługuje
- jaki jest jej rozmiar - wartość wierzytelności
- ewentualne wady prawne wierzytelności.
Cedent nie odpowiada za:
- wypłacalność dłużnika, chyba że umowa przelewu wierzytelności stanowi inaczej - wówczas jest to odpowiedzialność gwarancyjna.
Forma przelewu wierzytelności
Forma przelewu wierzytelności jest dowolna, jednak dla celów dowodowych wskazana jest forma pisemna najlepiej z datą pewną, która chroni nabywcę (często Bank kredytujący) w przypadku upadłości dłużnika - kredytobiorcy art 95 ust 2 prawa bankowego (Ustawa Prawo bankowe 1997, s.126). Umowa cesji winna wskazywać stosunek prawny, z którego wierzytelność wynika, strony umowy podstawowej oraz przedmiot świadczenia. Faktura, powinna zawierać wzmiankę o ewentualnym zakazie cesji, jeżeli w umowie podstawowej taki zakaz obowiązuje ( korzyść z punktu widzenia dłużnika) Umowa przelewu wierzytelności jest bardzo powszechną formą zabezpieczenia w praktyce bankowej. Najczęściej Cedent przelewa prawa z polisy ubezpieczeniowej osobistej lub majątku oddanego na zabezpieczenie wierzytelności bankowej. Bank uzyskuje prawo do odszkodowania natomiast Cedent pozostaje zobowiązanym do wnoszenia opłat składek ubezpieczeniowych.
Dla skuteczności umowy przelewu wierzytelności Cedent powinien:
- pozyskać zgodę dłużnika, chociaż prawnie nie jest wymagana,
- powiadomić dłużnika o zmianie wierzyciela, bo w przypadku jego braku, spełnienie świadczenia do rąk cedenta jest skuteczne w stosunku do cesjonariusza / nabywcy, chyba że nabywca udowodni, że dłużnik wiedział o cesji,
- wyłączyć zakaz cesji (brak możliwości rozporządzania wierzytelnością) - bo w przeciwnym wypadku zostanie zawarta umowa, która nie jest bezwzględnie nieważna, ale dopiero zgoda dłużnika pozyskana po zawarciu umowy cesji uzdrowi ją.
Bibliografia
- Heropolitańska I. (2018), Prawne zabezpieczenia zapłaty wierzytelności, Wolters Kluwer, Warszawa, s. 249-251
- Kostecki S. (2014), Wierzytelność a rzeczowe zabezpieczenia na nieruchomości, Wolters Kluwer, Warszawa, s.173-188
- Mojak J. (2011), W sprawie identyfikacji wzajemnych praw i obowiązków uczestników transakcji faktoringowych, tj. faktora, faktoranta oraz dłużnika wierzytelności, będących przedmiotem faktoringu, "Zeszyty Naukowe WSEI", nr 1, s.131-152
- Ustawa Kodeks cywilny (1964), Dz. U.1964 nr 16 poz.93, stan prawny na 14.04.2020
- Ustawa Kodeks pracy (1974), Dz. U.1974 nr 24 poz.141, stan prawny na 25.09.2019
- Ustawa Kodeks rodzinny i opiekuńczy (1964), Dz. U.1964 nr 9 poz.59, stan prawny na 26.11.2019
- Ustawa o księgach wieczystych i hipotece (1982), Dz. U.1982 nr 19 poz.147, stan prawny na 20.11.2019
- Ustawa Prawo bankowe (1997), Dz. U.1997 nr 140 poz.939, stan prawny na 13.03.2020
 |
Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu. |
Autor: Katarzyna Ochnik
