Buy-back

Buy-back
Polecane artykuły
Warrant Kontrakt terminowy Opcja CALL Opcja PUT Cena nominalna Cena emisyjna Certyfikat inwestycyjny Krótka sprzedaż Hedging finansowy

Buy-back – (odkup) proces odkupywania akcji firmy przez tą firmę aby obniżyć ilość dostępnych akcji na rynku. Terminem tym określa się także transakcję handlową, w której uczestniczą co najmniej dwoje partnerów, z tym że jeden z nich nie ma wystarczającej kwoty do zakupu maszyn bądź urządzeń potrzebnych do produkcji. Wtedy drugi z partnerów oferuje konkretną maszynę, a zapłata za nią jest w postaci wyrobów wytworzonych w tejże maszynie. Buy-back jako operacja spółek kapitałowych wiąże się z dwoma operacjami. Pierwsza z nich jest emisją akcji, która ma na celu pozyskanie kapitału potrzebnego spółce. Druga natomiast to wykup tych akcji od akcjonariuszy. Innymi słowy, skup akcji własnych to operacja odwrotna do ich emisji. Wykup akcji jest regulowany kodeksem spółek handlowych, który m.in. w art. 362 wskazuje przypadki, kiedy operacja ta jest dozwolona.

Cele odkupu akcji własnych

• umorzenie akcji
• kształtowanie struktury kapitału
• zmiany w strukturze własnościowej spółki
• poprawa wskaźników rynkowych
• obrona przed przejęciem przez inne przedsiębiorstwo

Buy-back może być także alternatywą dla wypłaty dywidend akcjonariuszom. Występuje w większości, kiedy przedsiębiorstwo ma nadwyżkę finansową, a akcje są nisko notowane.

Metody

Podstawowe metody nabycia akcji własnych:

• wykup na otwartym rynku (open-market repurchase)
• operacje negocjowane indywidualnie (individually negotiated transactions repurchase)
• poprzez ofertę publiczną (self tender offer), wyróżnia się tu: wykup po cenie stałej (fixed price tender offer) i przetarg holenderski (dutch auction)

Najczęściej stosowany jest wykup na otwartym rynku. Operacja zaczyna się od uchwalenia przez walne zgromadzenie akcjonariuszy programu wykupu: ile akcji ma zostać wykupione, po jakiej cenie i w jakim czasie. Pośrednikiem w skupie jest biuro maklerskie, a operacja jest dość elastyczna, ponieważ nie wymaga realizacji w całości.

Operacje negocjowane indywidualnie polegają na negocjowaniu indywidualnych warunków odkupu akcji z ich posiadaczem. Pomijane jest wtedy publiczne ogłoszenie o wykupie.

Oferta publiczna polega na publicznym ogłoszeniu przez spółkę o chęci odkupu akcji od akcjonariuszy. Gwarantuje równość w traktowaniu posiadaczy akcji związanego ze zbyciem akcji.

Przy wykupie po cenie stałej spółka publicznie określa cenę po jakiej przedsiębiorstwo będzie nabywać akcje. Cena powinna przekraczać cenę rynkową, by akcjonariusze chętnie odsprzedawali swoje akcje. Firma często podaje także warunek minimalnej liczby akcji posiadanych przez akcjonariusza, by odkup został zrealizowany.

W przetargu holenderskim (aukcja holenderska) natomiast akcjonariusze określają po jakiej cenie chcą sprzedać akcje i ich liczbę. Przedsiębiorstwo zaś na podstawie ofert określa cenę za jaką jest gotowe akcje odkupić. Oferty z ceną poniżej bądź na takim poziomie co cena wyznaczona przez spółkę są akceptowane, a pozostałe są odrzucane.

Bibliografia

• Ustawa Kodeks spółek handlowych (2000), Dz.U. nr 94 poz. 1037
• Kaczmarek T. T. (2006), Nietypowe transakcje w praktyce handlu międzynarodowego. Barter, buy-back, offset., wyd. Difin, Warszawa
• Kaźmierska-Jóźwiak B. (2013), Wykup akcji własnych a wyplata dywidendy — na przykładzie wybranej grupy spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, Zarządzanie i Finanse nr 4
• Kuciński A. (2014), Nabywanie akcji własnych przez spółki publiczne., Przedsiębiorstwo & Finanse nr 2(5)
• Kuciński A., Byczkowska M. (2017), Buy-back akcji własnych w celu ich umorzenia, Ekonomiczne Problemy Usług nr 2/2017
• Oleksy P. (2009) Buy-back na rynku nieruchomości – zarys problematyki, Świat Nieruchomości, 2(68)

Przypisy

Autor: Anna Ludwiszewska

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.